Şehirlerde gezerken ayakları yara içindeki ya da parmakları eksik güvercinler görmek artık çok sıradan bir manzara. Pek çok kişi bunun enfeksiyon ya da kirli yaşam koşullarından kaynaklandığını düşünüyor. Ancak Fransa’da yapılan bir araştırma, bu durumun ardında çok daha şaşırtıcı bir neden olabileceğini ortaya koydu.
Fransa’daki Ekoloji ve Koruma Bilimleri Merkezi’nden araştırmacılar, şehir güvercinlerinin neden bu kadar sık ayak deformasyonu yaşadığını incelemek için 46 farklı noktada gözlem yaptı. Araştırma Biological Conservation dergisinde yayımlandı ve sonuçlar oldukça çarpıcıydı.
Toplamda incelenen yetişkin güvercinlerin yüzde 20’sinin parmaklarında eksilme veya yara izi vardı. Ancak ilginç olan, bunun hastalıklardan kaynaklanmadığının anlaşılmasıydı. Önceki bazı çalışmalar, koyu renkli tüyleri olan güvercinlerin bağışıklık sistemlerinin daha güçlü olduğunu gösteriyordu. Eğer bu durum enfeksiyonlardan kaynaklansaydı, açık renkli güvercinlerin daha çok etkilenmesi gerekirdi. Ancak hem açık hem de koyu renkli güvercinlerde aynı oranda tahribat görülüyordu.
Ayrıca tek ayağı yaralı olan kuşların diğer ayağında hiçbir hasar görülmemesi, enfeksiyon ihtimalini neredeyse tamamen ortadan kaldırdı. Tüm bulgular, bu yaralanmaların dışsal yani insan kaynaklı bir sebepten meydana geldiğini gösterdi.
Nüfusun kalabalık olduğu, gürültü ve hava kirliliğinin yüksek seviyede bulunduğu alanlarda parmak kayıplarına daha sık rastlanıyordu. Özellikle bu bölgelerde kuaför salonlarının sayısı fazlaydı.
Bilim insanlarına göre güvercinler, yerde ya da yuva yaparken bu atık saçlara ve sentetik ipliklere temas ediyor. Bu lifler kuşun ayağına dolandığında, zamanla kan akışını kesiyor. Dolaşım bozulduğunda dokular şişiyor, zarar görüyor ve sonunda parmaklar kopabiliyor.
Araştırmanın baş yazarı ve Paris Doğa Tarihi Müzesi profesörü Frédéric Jiguet, 'Kuş yürürken bu iplik veya saçı ayağına dolayabiliyor. Çoğu zaman kendi çabasıyla kurtuluyor ama bazen iplik daha da sıkışıyor ve kan akışını tamamen kesiyor.' diyerek durumu özetledi.
Ataları olan kaya güvercinlerinden evrimleşen bu tür, kayalık alanların yerini binaların çıkıntıları, çatı araları ve köprülerin altıyla doldurdu. İnsanların bıraktığı yiyecek artıklarından beslenerek yıl boyunca yaşamlarını sürdürebiliyorlar.
Ancak şehirdeki bu uyum, çoğu zaman onların aleyhine işliyor. İnsanlar tarafından 'hastalık taşıyan kirli kuşlar' olarak damgalanan güvercinler, aslında bizim yarattığımız kirliliğin kurbanı.