Şehrin Tozu Beynimize Yapışıyor: 'Partiküller Alzheimer ve Erken Ölümlere Neden Oluyor'

Yakın tarihte tamamlanan bir araştırma, hava kirliliğiyle oluşan toksik nanopartiküllerin insan beynine yapıştığı, yapışan partiküllerin Alzheimer hastalığı riskini artırabileceği sonucuna vardı. Uzmanlar bunun sonucunda oluşan  'reaktif oksijen moleküllerin' nörolojik hastalıklara neden olduğunu vurguluyor. Gezegenimizde hava kirliliğine bağlı can kayıpları milyonlarla ifade ediliyor.  2050 yılına ilişkin öngörü ise ürkütücü, hava kirliliğinden kaynaklanan ölümlerin iki katına çıkması bekleniyor...

Bugüne kadar bu insan beyninin bu partikülleri doğal olarak ürettiği düşünülüyordu. 

Lancaster Üniversitesinden Barbara Maher The Guardian‘a yaptığı açıklamada “Bu buluş düzeyinde bir sonuç. Şimdi Alzheimer hastalığının çevresel risk faktörlerini anlamak için yeni baştan incelemeler yapmalıyız,” diyor ve ekliyor:

“1 gram dondurulmuş beyin dokusunda milyonlarca manyetik partikülden bahsediyoruz bu inanılmaz yüksek bir rakam.”

Araştırma ekibi bir sonraki adımın ne olduğuna karar vermeye çalışıyor. 6 gönüllünün beyninin ön lobundan elde ettiği partikülleri inceleyen araştırmacılar, dokuda iki tür manyetit bulmuşlar: Yuvarlak manyetitler ve köşeli manyetit kristalleri. Yuvarlak olanları sayısının, kristal olanlarınkinin 100 katı olduğu da tespit edilmiş.

Ekipten Clare Wilson’ın New Scientist‘e yaptığı açıklamada farklı partikül biçimlerinin farklı nedenlere işaret ettiğini söylüyor: 

“Kristal biçimlilerin doğal olduğunu düşünüyoruz. Buna en iyi örnek, vücut hücrelerinden gelen demir. Ancak yuvarlak partiküller, yüksek sıcaklıklarda yanmış benzin ve egzozdan gelen erimiş demirle oluşur”.

Örneklemin dar olması, delillerin örneklerle sınırlı kalması araştırma kısıtlarından. Ancak Maher, insan beyninde buldukları platinyum gibi metallerin doğal yollarla beyne ulaşamayacağını, bu metallerin kaynağının araba motorları olduğuna işaret ediyor.

Bu toksik partiküllerin yarattığı asıl tehlike, serbest radikaller adı verilen reaktif oksijen molekülleri oluşturmaları. 

Bu oksijen molekülleri yaşlanmaya ve nörolojik hastalıklara neden oluyor.

“Oksitlenmeyle oluşan hücre harabiyeti, Alzheimer hastalığının en belirgin özelliği. Magnetitlerin beyindeki varlığının tehlikesi tam da bu. Çünkü bu magnetitler biyoreaktif,” diyor Maher.

Araç trafiğinin, buna bağlı hava ve su kirliliğinin yoğun, motorlu taşıtlarının kurulu çevre ve kamu sağlığı üzerindeki değerlendirmelerinin eksik olduğu, nüfus yoğunluğunun yüksek olduğu ülkelerde, bu manyetitlerin Alzheimer hastalığını daha hızlı tetikleyeceğine inanılıyor.

2015 yılında tamanlanan bir araştırma da, hava kirliliğinin her yıl dünyada yaklaşık 3.3 milyon insanın ölümüne neden olduğu sonucuna varmıştı.

Araştırmanın kapsamında olmayan ancak önemli bir başka olası etki de, hava kirliliğinin neden olduğu hayvan ölümleri ve ekoloji tahribatı.

2050 yılında hava kirliliğinden kaynaklanan ölümlerin iki katına çıkması bekleniyor.

Kırmızı Tilki