İSTANBUL (AA) - Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Kurulunun, eski CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu hakkında ikinci kez hak ihlali yapıldığına ilişkin kararı üzerine savcılık, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesine mütalaasını sundu.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, AYM'nin ikinci kez ihlal kararı vermesi üzerine savcılıktan görüş istedi.
Bunun üzerine cumhuriyet savcısı, hazırladığı mütalaayı İstanbul 14 Ağır Ceza Mahkemesine sundu.
Mütalaada, sanık Kadri Enis Berberoğlu'nun Anayasa Mahkemesine yapmış olduğu bireysel başvurunun 21 Ocak 2021'de karara bağlandığına vurgu yapılarak, AYM'nin oy birliğiyle sanık Kadri Enis Berberoğlu'nun başvurusunu kabul edilebilir bulduğu kaydedildi.
AYM'nin söz konusu kararında, Berberoğlu'nun Anayasa'nın geçici 20. Maddesinin yürürlüğe girmesinden sonra yapılan seçimlerde milletvekili seçilmesi nedeniyle tekrardan yasama dokunulmazlığını elde ettiğini, ancak yargılamaya devam edilmesi nedeniyle sanığın Anayasal siyasi faaliyette bulunma ve seçilme hakkının ihlal edildiğine karar verildiği hatırlatılan mütalaada, Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuruları kabul ve karara bağlama noktasında Anayasa tarafından yetkilendirilmiş ve kararlarının Anayasal olarak bağlayıcı nitelikte olduğu belirtildi.
Mütalaada şu ifadelere yer verildi:
'Sonuç olarak Anayasa Mahkemesinin 21 Ocak 2021 tarihli kararında da belirtildiği üzere sanık Kadri Enis Berberoğlu hakkında yeniden yargılamanın kabulü, hakkında verilmiş mahkumiyet hükmüne ilişkin infaz işlemlerinin durdurulması, sanığın hükümlü statüsü sona erdirilerek hakkında yapılacak yargılamada durma kararı verilmesi ve sanık Kadri Enis Berberoğlu hakkında TBMM'den dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin fezleke düzenlenmesi kamu adına talep ve mütalaa olunur.'
- Ne olmuştu?
Anayasa Mahkemesi, 17 Eylül 2020'de verdiği kararla, Berberoğlu'nun, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının oy birliğiyle ihlal edildiğine karar vererek, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere kararın İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine hükmetti.
Bu karara karşı üst mahkemeye itirazda bulunulması üzerine İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi, ihlalin giderilmesine ilişkin görevin İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesinde olduğu gerekçesiyle itiraz hakkında 'karar verilmesine yer olmadığına' hükmetti.
Yaşanan sürecin ardından Berberoğlu'nun avukatları, Anayasa Mahkemesine ikinci kez bireysel başvuruda bulunarak, ihlal kararının gereğinin yerine getirilmeyerek seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği belirtilmişti.
- Yargılama süreci
Eski CHP Milletvekili Kadri Enis Berberoğlu, durdurulan MİT tırları görüntülerini eski Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar'a verdiği iddiasıyla İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılandı. Mahkeme Berberoğlu'nu, 'devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklamak' suçundan 25 yıl hapis cezasına çarptırdı ve tutukladı.
Dava dosyası, itiraz üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesine geldi. Daire, yerel mahkemenin kararını esastan bozarak dosyayı İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesine gönderdi. İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi ise İstinafın bozma kararını usul ve yasaya aykırı bularak, dosyayı iade etti.
- İstinaf, 'casusluk' değil, 'gizli bilgileri açıklamak' suçu dedi
Dosyayı yeniden ele alan İstinaf, bu kez Enis Berberoğlu'na 'casusluk' suçundan değil, 'devletin güvenliği, iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri açıklamak' suçundan 5 yıl 10 ay hapis cezası verdi ve tutukluluğunun devamına hükmetti.
Bu kararı temyiz eden İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısı, Berberoğlu'nun 'casusluk' suçundan cezalandırılması talepli temyiz dilekçesini Yargıtay'a gönderdi. Dilekçede, Berberoğlu'nun, 'devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklama' suçundan cezalandırılması talep edildi.
Enis Berberoğlu, dosyanın temyiz incelemesi devam ederken, 24 Haziran 2018 seçimlerinde aday oldu ve tekrar milletvekili seçildi.
Berberoğlu'nun avukatları, tekrar milletvekili seçilmesi nedeniyle yargılamanın durdurulması ve tahliyesine karar verilmesini talep etti.
Ancak dosyanın temyiz incelemesini yapan Yargıtay 16. Ceza Dairesi, 19 Temmuz 2018'de bu talebi reddederek, Enis Berberoğlu'nun yasama dokunulmazlığından yararlanamayacağına ve yargılamaya devam edilmesi gerektiğine karar verdi. Buna yapılan itiraz da 17. Ceza Dairesince 10 Eylül 2018'de reddedildi.
Yargıtay 16. Ceza Dairesi, Berberoğlu'na, 'gizli kalması gereken bilgileri açıklamak' suçundan verilen 5 yıl 10 ay hapis cezasını 20 Eylül 2018'de onadı, milletvekilliği sona erinceye kadar cezasının infazının durdurulmasına ve salıverilmesine karar verdi. Bu karar üzerine Berberoğlu, aynı gün cezaevinden tahliye edildi.
- Kovid-19 önlemleri kapsamında cezaevinden çıkarıldı
CHP'li Berberoğlu hakkında verilen ve Yargıtay tarafından onanarak kesinleşen cezaya ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi, TBMM Genel Kurulunda 4 Haziran 2020'de okundu. Anayasa gereğince, Genel Kurulda okunan tezkerenin ardından Berberoğlu'nun milletvekilliği düştü.
Milletvekilliğinin düşürülmesinin ertesi günü yeniden cezaevine gönderilen Berberoğlu, Kovid-19 önlemleri kapsamında izinli olarak aynı gün cezaevinden çıkarıldı.
Anayasa Mahkemesince hakkında daha önce ihlal kararı verilen Enis Berberoğlu'nun avukatları, ihlal kararının yerel mahkemelerce yerine getirilmemesi nedeniyle ikinci kez bireysel başvuruda bulundu.
Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, ihlal kararının gereğinin yerine getirilmemesi nedeniyle seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini ileri süren Enis Berberoğlu'nun bireysel başvurusunda, yeniden ihlal kararı vermişti.