Savaş Petrolü, Petrol Enflasyonu, Enflasyon Vatandaşı Vurdu: Yükselen Fiyatlardan Kimler Kârlı Çıktı?

17.08.2022 - 17:02

Türkiye Petrol Rafineleri A.Ş. 2022 yılı 6 aylık konsolide net dönem karını 11 milyar 507 milyon 65 bin TL olarak açıkladı. Geçen yıl aynı dönemde 939 milyon 368 bin TL kar ederken, şirketin performansı ilgi çekince uzmanlar durumu inceledi. Petrol fiyatlarında dünya çapında sorunların enflasyona dönüştüğü 2022 ilk yarısında petrol fiyatları Rusya-Ukrayna savaşı etkisiyle zirveye taşınırken, bir petrol rafinerisi şirketinde bu derece kâr artışının nedenleri neler? Bir şirketin bu kadar kar artışı sağladığı bir ortamda devletin kasasına ne girdi?

Önce finansal sonuçlara bir göz atalım👇

Şirket geçen yılın ilk çeyreğinde zarar ederken, sonrasında kârı arttı. 2022'ye pandemi çıkışı umutlarıyla başlanırken, şubat ay sonunda Rusya'nın Ukrayna'ya saldırması dünyanın en büyük petrol ihracatçılarından olan Rusya'ya batının uyguladığı yaptırımlarla iki ülkenin fiziki ama dünyanın finansal savaşına dönüştü.

Tüpraş (TUPRS) bu yılın ilk çeyreğinde 895 milyon 662 bin TL net kâr açıklarken, 2. çeyrekte karını 10 milyon 611 bin lira artırdı.

Belki de tek kazanan Tüpraş olmamıştır. Bakalım mı?

Petrolde ikili piyasa!

24 Şubat 2022'de Rusya, Ukrayna'ya savaş açtı. 2021 Aralık ayı başlarında 70 dolar altına sarkan Brent petrol fiyatı, yılbaşında 78 dolardan iki ülke arasındaki gerginlikle başladığı yükselişini savaşın başladığı gün 100 dolara taşırken, ABD, İngiltere ve AB'den açıklanan yaptırımlarla 133 dolara taşıdı. 2008 dünya finansal krizinde görülen 147 dolarlara taşınmasa da özellikle AB'nin Rusya'ya karşı olan enerji bağımlılığı, pandemiden çıkarken talebin arttığı dünyada enflasyonu da patlattı.

Savaşın başladığı ilk günlere ait Prof. Dr. Özgür Demirtaş'ın Twitter space yayınında kullandığı bir görselle de Rusya'nın gelirlerinde enerji ürünlerinin payı görülebiliyor👇

Rusya, yaptırımlarla ilk etapta bocalasa da enerji gelirini artırdı. Brent petrolle paralel hareket eden Rus petrolünün fiyatı ucuzladı.

www.ft.com

Peki yatırımlara rağmen Rusya'dan kimler daha fazla alım yaptı? 2021'e göre 2022'de Rus petrolünün gittiği limanların değişimi 👇

www.ft.com

Bu da savaşın ilk 100 gününde Rusya'dan alım yapan ülkeler👇

www.visualcapitalist.com

Japonya Nikkei Asia’nın aktardığına göre, Türkiye savaş sonrası Rusya’dan petrol ithalatını yüzde 54 oranında artırıyor.

Tabi sorun sadece Rusya'dan petrol almak ya da ticareti artırmak değil👇

Dünyada da enflasyonu fırlatan enerji fiyatları Türkiye'de canımızı kurdaki yükselişle de fazlasıyla sıkıyor. Geçen yılın son çeyreğinde tırmanışa geçen döviz kurlarıyla başlayan yükseliş, savaşla artan enerji maliyetlerine yeniden kur yükselişi eklenince nerelere geldi hepimiz yaşıyoruz.

Geçen yıl 7 lira olan benzin ve motorin bu yıl 30 liralara dayanırken, şimdilerde bir miktar gerilese de oynaklık sürüyor. Mesela bugün dahi motorine 76 kuruş fiyat zam, benzine 83 kuruş indirimi yapıldı.

Petrol ayrıştırılarak akaryakıta dönüşüyor ve akaryakıtın dünyada fiyatlandığı piyasa da İtalya Cenova'da bulunuyor. Alım göstergelerinin bu piyasadan olduğunu ancak akaryakıtın yarısından çoğunu yaklaşık yüzde 25-30 olan Rusya'dan aldığımız söylesek ne dersiniz?

Biz demiyoruz geçen ay önce Dünya'da Mehmet Kaya ardından da Gazete Duvar'da Önder Algedik değiniyor konuya.

Sadece petrol almıyoruz. Rusya'dan aldığımız doğal gazda da durum ne bilmiyoruz. Avrupa'da doğal gaz fiyatlarında yukarı yönlü seyir devam ederken, muhtemelen bundan da etkileniyoruz

Almanya'nın doğal gaz depolarının doluluk oranının yüzde 75'e ulaştığı, Rus gazı tamamen kesilse de 3 ay yetecek gaz bulunduğu açıklamalarına rağmen Avrupa'da gaz fiyatlarının yukarı yönlü seyri devam ediyor.

Hollanda'da TTF'de Eylül vadeli gaz fiyatı düne göre yüzde 2,25 artarak 227 euro/MWh seviyesinden işlem görüyor.

Akaryakıt bayilerinde de sorun yaşandığı bilenen bir gerçek

Akaryakıt bayilerine fiyatlardaki yükseliş döneminde getirilen sabit kar marjı da bir çok bayinin zarar etmesine yol açmıştı yakın süreçte. Bunda da halen tam anlamıyla bir çözüm bulunmadı. Dünya'dan Hüseyin Gökçe'nin aktardığına göre görüşmeler sürüyor.

Kârlı çıkanlar arasında başka kimler yok ki?👇

twitter.com

Bitti mi? Bitmedi! Devletin kasasına da vergiyle giriyor yüksek fiyatlı satışlar👇

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ne demişti geçen hafta?

Türkiye toplamda yüzde 26,6’lık vergi tahsilatıyla kurşunsuz benzinde, yüzde 23,6’lık vergi toplamıyla da motorinde AB ülkelerinin tamamından daha düşük vergilere sahip olan ülkedir.

Küçük hesaplar peşine düşelim o zaman!

Diyelim ki 80 dolardan 2 varil, 100 dolardan da 1 varil toplamda 3 varil petrol aldık. Ortalama varil maliyeti 87 varil olur.

80 dolar Rusya'dan gelen, 100 dolar da Cenova fiyatı olarak düşünülürse, maliyette yüzde 13 indirim demekti. Bu hesapla biz 100 dolar düz hesaptan gitmeye devam ettiğimiz için farazi 20 TL litresi olan benzini maliyetleri yukarıdaki gibi hesaplasak 17,4 TL'ye satabiliriz. Vergi geliri de 5,32'den 4,63 TL'ye gerilemiş olur.