Rusya-Ukrayna krizi savaşa dönüşünce piyasalar geçen hafta karışmıştı. İlk açıklanan yaptırımların ardından ortalık sakinleşirken, hafta sonu çözüm yakın gözükmeyince yaptırımlar da arttı.
Artan yaptırımlar hali hazırda pandemiden enflasyonla çıkmaya hazırlanan dünya ekonomisine daha da etkisi daha da ağır olacak gibi duruyor!
NATO ülkeleri ile Rusya arasındaki Ukrayna krizinin hafta sonu karşılıklı adımlarla büyümesi üzerine petrol fiyatlarında çok sert artış oldu.
Geçen haftayı 97 dolar seviyelerinde kapatan Brent tipi ham petrolün varil fiyatı, bu sabah 105 dolara kadar yükseldi. Batı Teksas tipi ham petrol de 99 doları gördü.
Sözcü'nün aktardığına göre, petrol, geçen hafta da 105 dolara kadar yükselmişti. Bu seviye, 2014 sonrasındaki yaklaşık 7,5 yıllık dönemin zirvesi. Batı Teksas petrolünde de geçen hafta 100 dolar seviyesi görülmüştü.
Rusya'nın Ukrayna işgaline misilleme olarak ABD ve AB'nin bazı Rus bankalarını Swift sisteminden çıkarma konusunda anlaşması, Rusya Merkez Bankası'nın yaptırım kapsamına alınması, Batı ülkelerinin Ukrayna'ya askeri yardımlarını artıracaklarını açıklaması ve Rusya'nın nükleer silahlarını kullanıma hazır hale getirmesi gibi hamleler, hafta sonunda gerilimi hızla yükseltti.
ABD ve AB'nin geçen hafta açıkladığı ilk yaptırım paketlerinde petrol ve doğalgaz ticaretinin muaf tutulması ve Rusya'nın Swift sisteminden atılmaması üzerine petrol fiyatları 105 dolardan 97 dolara kadar gerilemişti.
Dünyanın en büyük ikinci petrol üreticisi olan Rusya, küresel petrol arzının da yüzde10'unu sağlıyor. Uzmanlar, Rusya'nın petrol ihracatının engellenmesinin, petrol piyasalarında büyük şoka neden olacağı ve dünya genelinde zaten yüksek olan enflasyonu kontrolden çıkaracağı uyarısında bulunuyor.
ANZ emtia stratejisti Daniel Hynes, “ABD ve Avrupa'nın bazı Ruz bankalarını Swift sisteminden atması, yakın dönemde petrolde arz sorunu olabileceği korkusunu artırdı” dedi.
Petrol piyasasının zaten sıkı olduğuna, OPEC+ ülkelerinin vaat ettikleri üretim artışı hedeflerine ulaşmakta zorluk çektiklerine işaret eden Hynes, “arz riski en yüksek seviyede” dedi.
Bir başka petrol analisti Stephen Brennock, “Putin’in Rus nükleer kuvvetlerini yüksek alarma geçirme kararı, petrol fiyatları için destekleyici olabilecek açık ve endişe verici bir tırmanış” dedi.
Suudi Arabistan ve Rusya'nın başını çektiği OPEC+ ülkeleri, 2 Mart'ta toplanacaklar. Toplantıda, nisan ayı için de günlük petrol üretiminin 400 bin varil artırılması kararının çıkması bekleniyordu ancak son gelişmeler sonrasında toplantıdan nasıl bir karar çıkacağı merak ediliyor.
Goldman Sachs, dünyanı en büyük emtia üreticilerinden biri olan Rusya'ya yönelik yaptırımlarının kısa vadede emtia fiyatlarında hızlı bir yükselişe neden olacağını belirtti.
Goldman Sachs, Rusya'nın önemli üreticilerden biri olduğu petrol, gaz, alüminyum, paladyum, nikel, buğday ve mısır fiyatlarında yükseliş beklediklerini vurguladı.
Banka, bir ay vadeli Brent ham petrolü için tahminini 95 dolar/varilden 115 dolar/varil seviyesine çıkardı ve gerilimin tırmanması, arzın daha uzun süre aksaması halinde fiyatın ciddi şekilde yükselmesi riski bulunduğunu da vurguladı.
Goldman Sachs, altın fiyatının önümüzdeki aylarda 2150 dolar/ons seviyesine kadar yükselebileceğini de belirtti.
Geçen hafta artan petrol fiyatları ve dolar/TL’deki artış, akaryakıt fiyatlarına büyük zam olarak yansımıştı. Cuma gecesi, benzine 1,61 TL, motorine 1,51 TL zam yapılmıştı.
Cuma günü petrol fiyatları ve dolar/TL’deki geri çekiliş nedeniyle 28 Şubat gecesi (bu gece) için indirim beklentisi oluşmuştu.
Ancak petrol fiyatları ve dolar/TL’de tekrar yükseliş yaşandı.
Japonya Demir ve Çelik Federasyonu Başkanı Eiji Hashimoto, Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmanın uzun sürmesi halinde küresel çelik talebi üzerinde ağır olumsuz etkisi olacağını belirtti.
Japonya'nın en büyük çelik üreticisi Nippon Steel Corp'un da başkanı olan Hashimoto, yurt içi çelik talebinin bu yıldan Mart 2023'e kadar olan mali yılda 3-4 milyon ton artmasını beklediğini, ancak Ukray'da çatışmanın sürmesi durumunda toparlanmanın ertelenebileceğinin altını çizdi.
Rusya’nın Ukrayna’ya dönük askeri müdahalesi nedeniyle ABD ve Avrupa ülkelerinin uyguladığı finansal yaptırımların ardından haftanın ilk işlem gününde Ruble çakıldı.
Batılı ülkelerin Rusya’yı swift sisteminden çıkarma kararı alması sonrası Rus rublesi offshore işlemlerde yüzde 30 geriledi. Geçtiğimiz haftayı 83 seviyesinden kapatan Dolar/Ruble kuru 108 seviyesine yükseldi. Ruble şubat ayında en kötü performans gösteren gelişen piyasa para birimi oldu.
Avrupa'da doğal gaz fiyatları, ABD, İngiltere, AB ve Japonya'nın Rusya'ya yönelik güçlü ekonomik yaptırımlarının, bazı Rus bankalarının SWIFT küresel ödeme ağı dışına çıkarma kararı almalarının etkisiyle yüzde 25 yükseldi.
Hollanda TTF'de Mart vadeli doğal gaz fiyatı yüzde 24,86 artarak 115,5 euro/MWh seviyesine çıktı.
Nisan teslimi doğal gaz fiyatı yüzde 26,97 artıyla 119 euro/MWh seviyesine yükseldi.
RIA Novosti'nin haberine göre ise ICE'de bin metreküp doğal gaz fiyatı yüzde 35'ten fazla artarak 1450 dolar seviyesine ulaştı.