Sarılık kanda bir atık madde olan bilirubin birikmesinden kaynaklanır. Yenidoğan bebeklerin üçte ikisinde görülen, kendiliğinden geçen ancak yine de ciddi durumlara yol açma ihtimali olan sarılık hakkında bilinmesi gerekenleri haberimizde sizler için derledik… Sarılık nedir? Sarılık belirtileri ve tedavisi ile ilgili merak edilen tüm detaylar haberimizde...
Sarılık, ciltte ve gözün beyazlarında oluşan sarımsı bir renk tonunu tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Sarılık, kanda bir atık madde olan bilirubin birikmesinden kaynaklanır. Bebek sarılığı, özellikle 38. gebelik haftasından önce doğan bebeklerde (erken doğmuş bebekler) ve bazı emzirilen bebeklerde yaygın bir durumdur. Bebek sarılığı sıklıkla karşılaşılan bir durumdur, çünkü bir bebeğin karaciğeri kan dolaşımındaki bilirubinden kurtulmak için yeterince gelişmiş değildir. Bazı bebeklerde altta yatan bir hastalık bebek sarılığına neden olabilir.
SARILIK BELİRTİLERİ
Yenidoğan sarılığı bebeklerde uyku halinde arış,, dışkı ve idrar renginde değişme, emme güçlüğü gibi semptomlarla kendini gösterebilir. Sarılık kafada başlar ve vücuda yayılır. Artan sarılıkta en son el ve ayaklar sarı renk alır.
Daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde sarılık belirtileri şunlardır:
- Göz içi ve ciltte sarılık
- Kaşıntı
- Halsizlik/yorgunluk
- Koyulaşan idrar
- Açık renkli dışkı
- Karın ağrısı
- Kilo kaybı
- Ateş
SARILIK NEDENLERİ
Sarılık, çoğunlukla çok fazla bilirubin üretimine neden olan veya karaciğerin ondan kurtulmasını önleyen altta yatan bir bozukluğun bir sonucu olarak ortaya çıkar. Bunların her ikisi de bilirubinin dokularda birikmesine neden olur.
Sarılık yaratabilecek altta yatan durumlardan bazıları:
- Karaciğerin akut iltihabı
- Safra kanalının iltihaplanması:
- Safra kanalının tıkanması
- Hemolitik anemi
- Gilbert sendromu
- Kolestaz
Sarılığa neden olabilecek daha nadir durumlar ise şunlardır:
- Crigler-Najjar sendromu
- Dubin-Johnson sendromu
- Yalancı sarılık
Tedavi altta yatan nedene bağlı olacaktır. Sarılık tedavisi, sarılık semptomlarından ziyade nedeni hedefler.
Aşağıdaki tedaviler kullanılır:
Anemiye bağlı sarılık, demir takviyeleri alarak veya daha fazla demir açısından zengin gıdalar tüketerek kandaki demir miktarını artırarak tedavi edilebilir. Demir takviyeleri reçetesiz olarak temin edilebilir.
Hepatite bağlı sarılık antiviral veya steroid ilaçlar gerektirir.
Doktorlar tıkanıklığın neden olduğu sarılığı tedavi ederek tıkanıklığı cerrahi olarak giderebilir.
Sarılık bir ilacın kullanımından kaynaklanıyorsa, tedavi alternatif bir ilaca geçmeyi içerir.
Hafif bebek sarılığı genellikle iki veya üç hafta içinde kendi kendine kaybolur. Orta veya şiddetli sarılık için, bebeğinizin yeni doğan ünitesinde daha uzun kalmasını gerektirebilir.
Eğer bilirubin seviyesi yüksek ise bebek “fototerapi” denilen özel dalga boyunda ışık yayan lambalar altında ışık tedavisine tabi tutuluyor. Bu ışık sarılığa neden olan bilirubinin idrarda çözünerek vücuttan atılmasını sağlıyor.
Kan grubu uyuşmazlığı nedeniyle bilirubin düzeyi çok yükselmiş bebeklerde ise kan değişimi yapılması gerekebiliyor. Sarılığın önlenmesinde anne sütü ile beslenme önem taşıyor. Bu nedenle olabildiğince erken dönemde, tercihen doğumu takip eden ilk saatte emzirmeye başlamak gerekiyor.