Eğer kaldırımda bir kuş sürüsünün baygın yattığını görürseniz geceden kalmış olduklarını düşünebilirsiniz. Çünkü özellikle Kuzey Yarımküre'de kış meyveleri beslenen kuşlar yemişlerdeki alkol miktarı ile sarhoş olabiliyorlar. Gagalarının içindeki kırmızı dilleri ve bazen kızıl tüy geçişleri olan bu kuşlara ipekkuyruk (bombycilla garrulus) adı veriliyor.
Aslında yalnızca o değil, birçok kuş ilk donlarla mayalanan meyvelerde oluşan alkol ile sarhoş olabiliyor. Ancak ipekkuyruk kuşunun bu konuda bir ünü olduğu kesin.
Araştırmalar alkol oluşan bu kış meyvelerini yiyen kuşların düşündüğümüzden daha sık sarhoş olabileceğini söylüyor. Kanada'daki Environment Yukon resmi kuruluşundaki laboratuvar koordinatörü Meghan Larivee “Çoğu kuş biraz çakırkeyif olur ve çok az insan onların sarhoş olduğunu anlayabilir” diyor.
Bu fotoğraf geçtiğimiz günlerde Yaban Hayatı Fotoğrafçısı Alper Tüydeş'in Twitter hesabından takipçileri ile paylaştığı Polonya sokaklarından bir kare. Ağaçlardaki kırmızı yumuşak meyveleri yiyen ipekkuyruk kuşları belli ki eve gidecek kadar ayılamamış.
Ağaçların altında böyle görüntülerin görüldüğünü paylaşan Tüydeş, Polonyalı vatandaşların kuşları şehirden uzak ve güvenli bir yere götürüp ayılmalarını beklediğini de sözlerine ekliyor.
Bu nedenle aslında oldukları yerde sızan kuşlar daha şanslı olabilir. Çünkü soğuk iklimlerde kuşların sarhoş olduktan sonra uçuşları bozuluyor ve arabalara çarpabiliyorlar. Bu onları ölüme bile götürebiliyor.
Bahar göçleri sırasında Teksas'tan gelen ipekkuyruk kuşları Kanada'nın Regina şehrinde biraz soluklanmak istemişti. Ancak beslenmek için tercih ettikleri kırmızı meyveler onlar için tehlikeli bir bölgedeydi. Sonuçta 30'dan fazla kuşun ölümüne neden oldu.
Kırmızı meyveleri yiyen kuşlar hakkında Kuzey Amerika ve Avrupa'da birçok olay var. Bunların en önemlisi de kuş ölümleri ve yaralanmaları. Çünkü kuşlar sarhoş olduklarında düşebiliyorlar ve etrafa çarpabiliyor. Diğer yandan alkol vücutlarına iyi gelmeyebiliyor.
Hayvanlarda alkol zehirlenmesini teşhis etmek için rutin bir test ne yazık ki bulunmuyor. Kuşların ölümleri ile ilgili test yapılmak istendiğinde bu hem pahalıya mal oluyor hem de pek mümkün sayılmaz. Çünkü meyvede zaten çok az miktarda olan alkol vücutta çok çabuk kaybolabiliyor.
Konu hakkında literatürde kesin bir bilgi yer almıyor olsa da bazı incelemelere göre kuşlar tecrübeler ile hangi meyvede alkol olduğunu ya da uzak durulması gerektiğini seçebiliyorlar.