Sanayi sektörüne adım atmak kolay iş değil. Küçük bir bütçeyle niş bir pazara girmek bile sanayi sektörüne atılmaktan çok daha risksiz diyebiliriz. Bunun hammaddesi var, üretimi var, makinası var, insan gücü var…
Eğer sanayi sektörüne atılmayı düşünüyorsanız elbette etrafınızdan çeşitli tavsiyeler duymuşsunuzdur ama bu tavsiyelere bir de bizim gözümüzden bakın!
Yeni bir üretim hattı kuruyorsan makinelerin kalitesi kadar onları kimlerin tamir edeceği de önemli. Arıza anında 'Yetkili servis 5 iş gününde gelir.' diyorsa geçmiş olsun. Üretim durabilir, işçi boşta kalır ve sipariş iptal olabilir. Makineyi alırken “Servisi nerede, kaç kişilik ekip var, yedek parça bekleme süresi nedir?” gibi sorular sormadan sözleşme imzalama.
Fatura elbet yüksek gelecek ama asıl mesele o elektriğin sana yeterli kapasitede ulaşması. Sanayi bölgelerinde trafo kapasitesi sınırlı olabiliyor. Makine bağladın ama voltaj sürekli düşüyor ve üretim hatası çıkıyor… Sonra kablo çektirmek için aylarca onay bekliyorsun. Sanayi bölgesi olması yetmez, gerçekten o sanayi yükünü kaldırıyor mu onu araştır.
Ucuza kiralık yer bulmak güzel ama beton zemin çatlamaya müsaitse yük kaldırmaz. Forklift, paletli malzeme ve ağır makinelerin her biri zemine baskı yapar. Bir hafta sonra üretim hattı eğri durmaya başlar. Hele ki toprak kayması olan eski fabrika alanlarında risk daha büyük. Gözle değil, mühendis gözüyle bakmak gerek.
Lokasyon seçerken sadece kiralar ucuz ve altyapı yeterli diye düşünmek büyük hatalardan biri. O civarda kalifiye eleman var mı, ulaşım kolay mı, işçilere yemek verecek yer var mı? İnsan kaynağını bulamazsan makinenin en iyisi bile işe yaramaz. Bölgedeki meslek liseleri ve iş ilanlarındaki hareketlilik gibi küçük detaylar sana büyük ipuçları verir.
Aynı bölgedeki işletmelerin faaliyetleri birbirini etkiler. Yan komşun plastik enjeksiyon yapıyorsa senin üretim hattında o koku sorun yaratabilir. Ya da senin metal işleme hattından çıkan ses onun müşterilerini rahatsız edebilir. Dışarıdan bakınca sanayi sanayidir gibi görünür ama içeride işler öyle yürümez. Komşunun iş kolunun seninkine ne kadar uyumlu olduğuna dikkat et.
İş kurmak istediğin semt gündüz sessiz sakin olabilir ama gece bir başka dünya yaşanıyor olabilir. Mesela kamyonların park ettiği, gece vardiyasına gelen işçilerin kavga ettiği ve hatta sokakların karanlık ve sahipsiz olduğu bir yere yatırım yaparsan güvenlik problemi bitmez. Gece üretim yapmayı planlıyorsan özellikle gece trafik, ışıklandırma ve çevre güvenliğine ayrıca bak.
Kağıt üstünde her yer pırıl pırıl görünebilir ama eski kiracının deneyimi sana başka bir dünya açar. Kanalizasyon sürekli tıkanıyor mu? Çatı akıtıyor mu? Komşular gürültüden sürekli şikayet mi ediyor? Bu detayları ancak orada iş yapmış biri bilir. Binaya taşınmadan önce 'Bu yerde daha önce kim vardı?' diye sor ve hatta kendisini bulabilirsen çay içmeye git. Kısa sohbet bile çok şey anlatır.
Yeni bir üretim sistemi alırken genelde 'Bir kere ödedik ya. Bizce tamamdır.' gibi düşünülür. Ama işin içine girince yılda bir bakım, iki yılda bir yazılım güncellemesi ve üç yılda bir kalibrasyon derken hiç hesapta olmayan maliyetler çıkar. Başta bu makineyi almak kaça patlar değil, beş yıl boyunca bana toplamda kaça mal olur diye bak.
'Aaa ne güzel, sac tedarikçisi beş kilometre ötede.' deyip sevinme. O yol sabah akşam kitleniyorsa 20 dakikaya gelir dediğin parça 2 saatte gelmez. Özellikle iş saatleri dışında acil durumlar için rota planı yap. Alternatif yollar, B planı tedarikçiler, depoda yedek malzeme stoğu gibi şeyleri hesaba katmak gerekir.
Kağıt üstünde tüm makineler yasal sınırda ses çıkarıyor olabilir. Ama üç makine birden çalışınca ortam kulaklıkla bile çekilmez hale gelebilir. Yeni kurulan işletmelerde en çok çalışan şikayeti bu yüzden gelir. Gürültülü ortamda çalışan dayanmaz ve işten ayrılır. Üretim kalitesi düşer. Yatırım yapmadan önce bir ses ölçüm cihazı al ve çalışırken nasıl bir ortam oluşacak tahmini ölç.