Siyah Bant ve İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi ’nin işbirliğiyle hazırlanan, sanatçıların ve sanat kurumlarının sanatsal ifade özgürlüğü hakkının ihlal edilmesi durumunda haklarını nasıl arayabileceklerine dair önerilerin yer aldığı “Sanatsal İfade Özgürlüğü Kılavuzu” yayımlandı.
Görsel: Mohammad Sabaaneh
Türkiye’deki sanatçıların ve sanat kurumlarının sanatsal ifade özgürlüğü haklarının korunması ve geliştirilmesine destek olmak amacıyla hazırlanan bu kılavuz İsveç Başkonsolosluğu ve Sivil Düşün AB Programı Aktivist Desteği kapsamında, Avrupa Birliği tarafından destekleniyor.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ulaş Karan ve Siyah Bant’tan Pelin Başaran’ın kaleme aldığı kılavuz iki ana bölümden oluşuyor: “Hukuki Arka Plan” başlıklı ilk bölümde sanatsal ifade özgürlüğü hakkının tanım ve kapsamı ve sanatsal ifade özgürlüğüne ilişkin ulusal ve uluslararası düzenlemeler anlatılıyor.
'51. Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde, 'Reyan Tuvi’nin yönetmenliğini yaptığı “Yeryüzü Aşkın Yüzü Oluncaya Dek” isimli belgeselin, festival yönetimi tarafından, Türk Ceza Kanunu’nun 125. ve 299. maddelerini ihlal ettiği gerekçesiyle belgesel yarışma programından çıkartılması ve ardından yaşananlar, sinema camiasında geniş çaplı tartışmalara yol açmıştı.'
“Pratik bilgi ve öneriler” başlıklı ikinci bölümde ise karşılaşılan sansürlerden yola çıkarak oluşturulmuş örnek vakalar ve bu durumlarla karşılaşılması halinde izlenebilecek yollar özetleniyor.
Sanat eseri veya etkinlik sebebiyle sanatçı hakkında savcılık tarafından soruşturma başlatılması, sanat etkinliğinin kolluk güçleri (polis, jandarma, zabıta) tarafından keyfî biçimde engellenmesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı veya başka bir resmî kuruma yapılan fon başvurusunun keyfî gerekçelerle reddedilmesi kılavuzda yer alan örnek vakalardan birkaçı.
Kılavuzun sonunda ise sanatsal ifade özgürlüğü alanında daha uzun süreli bir mücadelenin nasıl yürütebileceğine dair öneriler ve hak ihlali durumunda başvurabilecek ulusal ve uluslararası mecraların iletişim bilgileri yer alıyor.
Kılavuzun dijital basımına buradan ulaşabilirsiniz.