Sanat Nedir, Sanatçı Kimdir, Aydın Kime Denir ve Diğerleri

Kariyerinin büyük bir bölümünü öğle kuşağı programlarında, mini giyen ünlü kadınların etekleri dibinde dolaşarak geçiren bir adamın Özgecan'ın vahşice öldürülmesi ardından suçun laik eğitimde -yani laik cumhuriyette- olduğunu iddia eden bir tweet atması, tüm toplumu etkisi altına alan bir çarpıklığı, ilkelliği gözler önüne sermesi bakımından düşündürücüdür. 

Dahası, tecavüzcüye omuz verecek, tecavüzü haklı çıkaracak kadar alçalan bir insanın adının başına 'sanatçı' bazen de 'aydın, düşünür' sıfatlarının eklemesi, bu ülkede kamu adına yayıncılık yapan herkesin ivedilikle kendini sorgulaması gerektiğinin bir göstergesidir.

1. Aydın Kişi Kimdir?

  • Aydın insan, bilimin yol göstericiliğini savunan, sorgulayan, insanların özgür ve bağımsız kimlik kazanmaları için çaba harcayan, düşünce derinliği olan, tutarlı davranan, alçak gönüllü ve insanlara saygılı kişidir. Bir anlamda 'düşünce namusu ve dürüstlüğü' aydın insan olma niteliğinin ilk belirleyici unsurudur.
  • Aydın insan, dogmalardan kurtulmuş ya da kalıtsal olarak bu yapıda olmayan, yeniliklere açık olan, bir sorunun nedenini araştıran, düşüncelerini özgürce savunan, baskıcı ve çıkarcı idari sistemlere karşı uygarca ve cesurca karşı koyabilen, edindiği bilgiler ile doğru varsayımlar yapabilen, yeni bilgilerin ışığı altında elde ettiği kazanımları toplum yararına kullanabilen, başka insanların yanılgılarında hoşgörülü olabilendir.

  • Aydın, insanlara sevgiyle yaklaşan, insani ve ahlaki değerlerin var olduğu, düşünce özgürlüğü içinde, birbirine güvenilen bir ortamda yaşamanın gerekliliğine inanan, kendisiyle barışık ve insan onurunun her şeyden üstün olduğunu bilen insandır.

  • Aydın insan, bulunduğu toplumu, hatta dünyayı olumlu olduğuna inandığı yönde değiştirmek isteyen ve buna çaba harcayan kimsedir. Öz çıkar önceliği olmayan, toplumda geniş halk yığınlarının çıkarlarını gözetendir. Aydın insan, insanlığın geleceğini, kendi düşünceleri çerçevesinde etkilemek, değiştirmek isteyen ve yarının bugünden daha iyi olmasına çaba harcayan, paylaşımcı kişiliğe sahiptir.

  • Aydın insan, ulusal değerlerini, dilini, düşüncesini geliştirip bir bilgi toplumu yaratarak evrensel dünyadaki yerini alan ve karanlığın içinde çevresini aydınlatan bir mum gibidir. Aydın, içinde yaşadığı tarihsel/toplumsal ortamı sağlıklı bir şekilde analiz eder, sorunları ortaya koyar ve daha iyi, daha güzel, daha yaşanası bir ortamın gerçekleşmesi için savaşım verir. Aydın insan, doğruluğun, dürüstlüğün, erdemin simgesi olarak görülür

2. Kimler Aydın Olamaz

Dogmalardan, yaşadığı toplumun feodal yapısından medet uman, medyada görünmeyi salt öz çıkarlarına hizmet olarak algılayan, bilimin yol göstericiliğinde işleyen kurumlara sırtını dönen ve hatta hakaret eden kimselerden aydın olmaz.

3. Sanat Nedir?

Sanatın ne olduğuna dair kesin bir tanımlama yoktur. Ancak var olan tanımlamalardan neyin sanat olmadığını anlayabiliriz.

Sanatın ne olduğu konusu çağlara, toplumlara, üzerinde durulan sanat alanına göre bazı değişiklikler göstermektedir. Sanat, insani bir faaliyettir ve insanı etkileyen her şey, sanatı da etkilemektedir. 

Basit bir yorumla aktarmak gerekirse, sanat: 'Sıkıntı sürecinde olgunlaşan, düşünceyle yoğunlaşan, emekle hazırlanan ve en iyiyi vermeyi amaçlayan faaliyettir.' Ancak bu da sadece bir yorumdur.

4. Sanat Üzerine Bazı Tanımlar:

Platon ve Sokrates sanatı taklit olarak tanımlar. Yani gerçek gibi görünen ama gerçek olmayan şeydir sanat.

Tolstoy'a göre:  “Gerçek sanat, kocası tarafından sevilen bir kadına benzer; süslenip püslenmeye gerek duymaz; taklit sanat ise fahişeler gibi sürüştürmek, takıp takıştırmak zorundadır.”

Hegel'e göre sanat: Fikirleri, hayalleri çeşitli şekillerde çeşitli

boyutlarda gerçekleştirme hareketidir.

George Santayana (1863-1952) ve John Dewey’e (1859-1952) göre de sanatsal yaratma, kişinin çevresiyle etkileşiminden çıkar. Sanatçı da bir kişilik, hayal gücü, bilgi, çevrede çeşitli şekiller, olaylar, sesler, malzemelerden... Dolayısıyla çevre sanatçıyı besler, sanatçı çevreyi değiştirir.

H.Koch’a göre ise, sanat, özel bir gerçekliği yansıtma biçimidir. Ancak bu yansıtma biçimini toplumsal değerler belirler.

5. Sanatçı Kime Denir?

  • Sanatçı düşünen, izleyen, dinleyen, gören, irdeleyip yargılayan, insanlığın, insan olmanın, yaşamın ne anlama geldiği üzerine kafa yoran ve duygularını, düşüncelerini estetik yolla ifade edebilendir. 

  • Sanatçı resmetmek istediğine rastlar, duygu ve düşünce yoğunluğu en üst seviyeye ulaştığında ihtirasla bağlanır, âşık olur, sevişir veya dalaşır. Sanatçıda öncelikle kişilik, özgünlük, öncülük aranır. Sanatçı geleceğe açılan doğruya, güzele ulaştıran pencereleri, kapıları gösterendir.

6. Bir Sanatçıda Olması Gereken Özellikler

Düşünebilmek: Sanatçının en önemli vasıflarından biridir. Sanatçı,

ortaya koyacağı yeni ve orijinal eserin nasıl olması gerektiğini ve bunun,

topluma ne faydalar sağlayacağını düşünür. Kişisel menfaatleri aklına getirmez.

Gerçekleri görebilmek: Sanatçının bir diğer özelliği de gerçekleri görmesini sağlayacak olgunluğa ve sağduyuya sahip olabilmesidir. Doğruyu gözetmeyen, doğruları göremeyen, sanatında ve yaşamında gerçeği idrakten aciz olan kişilerin sanatçı olması mümkün değildir.

Topluma karşı sorumluluk: Sanatçı, içinde bulunduğu topluma veya temsil ettiği millete karşı sorumluluk duygusu taşır. Daha büyük ölçekte ise sanatçı tüm insanlığa karşı sorumluluk taşır. Bu sorumluluk ona gerçeği görebilmenin yanında gerçeği ifade etmek görevini de yükler.

7. Sanatçı Zevzek Değildir!

Sanatçı sempati toplamak için gelişi güzel konuşan veya yazan kişi değildir. Gerçek bir sanatçının böyle şeylere ihtiyacı yoktur. Ancak bu sıfatı hak etmeyen bir kişi, sempati toplamak için gereksiz olanı yazmakta, yalan söylemekte, gerçekleri saptırmakta herhangi bir beis görmez.

8. Aydın, Sanatçı Sıfatlarına Kimler Layıktır?

Bu sıfatlara; tüm birikimini toplumun yararına sunan, her konuya eleştirel ve sorgulayıcı yaklaşan, sessiz kitlelerin, adaletin yanında yer alan kişiler layık olabilir.

Bilimsel verilerin ışığı altında, toplumun gereksinimlerini görerek, yarattığı eserlerle ülke koşullarındaki olumsuzluklara karşı çözüm yolları üretebilen ve bu nedenle de toplumun geleceğine yön veren kişilerdir, aydınlar ve sanatçılar.

9. İki Ünlü Düşünür:

Ünlü Alman düşünür, şair, yazar ve tarihçi Friedrich Schiller'in, (1759-1805) 'Sanatlar, özgürlük tarafından emzirilince büyürler' sözü aslında sanatçıyı da tanımlamaktadır. Çünkü özgürlükten beslenmek için önce özgürlükçü olmak gerekir.

Prusya Kralı Büyük Friedrich'in (1712-1786), 'Bir ülkede bilim, akıl ve sanattan çok servete değer verilirse, bilinmelidir ki, orada keseler şişmiş ama kafalar boşalmıştır'  sözü de unutulmamalıdır.

10. Şimdi Kendimize Şu Soruları Soralım...

Düzeysiz ve niteliksiz birçok insana 'sanatçı, aydın' ve bunların ortaya koyduklarına da 'sanatsal veya düşünsel' eser denildiği günümüzde, sanat nedir, aydın kimdir, sanatçı kimdir ve gerçek sanat eseri nasıl olmalıdır sorularına cevap aramak, toplumun bugünleri için olmasa da yarınlarını güvence altına almak için ahlaki bir görevdir. 

Yoksa ortalık, ne idüğü belirsiz, akıl fikir fukaralarına kalacaktır.

Şimdi kendimize soralım: 'Her resim veya heykel yapana, şarkı söyleyene, birkaç filimde oyunculuk yapana, gazete köşelerine karikatür çizene, kısacası her önümüze sunulan kişiye sanatçı denilebilir mi? Ayrıca aydın insan olmak bu kadar kolay mıdır?' diye. 

Özellikle de böyle bir tweet'i atan kişiye sanatçı ya da aydın demek, insan olanın vicdanına sığar mı? 

Kaynaklar:

http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/756/9661.pdf

http://turkoloji.cu.edu.tr/GENEL/fikri_akdeniz_aydin_insanin_gorevi.pdf

Popüler İçerikler

Cani Semih Çelik’in Bağlantısı Ortaya Çıktı: 'İncel' Grupları Polis Takibine Girdi!
İkbal Uzuner ve Ayşenur Halil’i Katleden Semih Çelik Hakkında İlginç Detay: ‘Kukla’ Kitabından mı Esinlendi?
'Prof. Dr.' Unvanlı Ebubekir Sofuoğlu: "İslam Hassasiyetiyle Yetiştirilseydi Namahrem Katille Tanışmayacaktı"
YORUMLAR
16.02.2015

O kadar rezil, o kadar niteliksiz galeri ve paylaşımın üzerine böyle bilgilendirici, nitelikli paylaşımlar yapmanızı takdir ediyorum sayın Arslan Ural Karabağlı. Sadece bu galeri için değil, diğer paylaşımlarınız da etkileyici.. Teşekkürler

16.02.2015

LAN BU ÜLKEDE KAYIP KISILERI GUNDUZ KUSAGINDA PROGRAM YAPAN KADIN BULUYOR SIZ NEYIN KAFASINI YASIYORSUNUZ. BU ULKEDE AYDIN MI KALDI. SANATCI YA MUHALIF YA YALAKA. SIYASETCI DESEN KESESININ PESINDE. MAKAM SAHIPLERI KOLTUKLARININ IZINDE. GENCLIK ENSEST VE CARPIK ILISKILERIN ALENEN YAYINLANDIGI TV PROGRAMLARI VE GÖYA BIZDEN ILERI OLAN BATI HASRETIYLE YANIP TUTUSUYOR.. BU TOPLUM NASIL ILERLICEK ANLAMIS DEGILIM. SEVGIYI BOSVER INSANLARIN BIRBIRINE SAYGISI YOK. 5 LIRA ICIN ADAM OLDUREN MI DERSIN COCUKLARI KAVGA ETTI DIYE BIRBIRLERINI KESEN AILELER MI DERSIN. HIRSIZLIGIN BU KADAR HAKSIZLIGIN ALENEN YAPILDIGI ADALETIN YETERSIZ KALDIGI KAMU VICDANININ SIZLADIGI BIR TOPLUMDA AYDINDA SANATCIDA KESE DOLDURUP KÖSESINDEN IZLER HERSEYI. OLAN SENIN GENCECIK EVLATLARINA OLUR. GEZIDE OLDUGU GIBI HER EYLEMDE OLDUGU GIBI. BU ULKEDE TANRI INANCI KALMADI . BU ULKEDE NEYE INANIRSAN INAN AMA YANLIS YAPTIGINDA SENI CEZALANDIRICAK BIR TANRININ OLDUGUNA INANMAYAN INSANLARLA DOLDU.

Pasif Kullanıcı
16.02.2015

Pis nedir pislikci kimdir pislik kime denir ve digerleri=NIHAT DOGAN

SEN DE YORUMUNU PAYLAŞ