'Coğrafya kaderdir” sözünü hissedeceğimiz bir yazı ile yine karşınızdayız. İzmir denilince akıllara genelde turistik yerler gelse de öyle güzel köyleri var ki insanın “bu köyler köy de bizim köyler ne acaba” dedirtiyor. Gelin kimisi “Slow food” kimisi UNESCO listesinde bulunan bu güzel köylerimizi beraber inceleyelim.
Barbaros gözlerden uzak, iç taraflarda, sessiz sakin bir köy. Eski adı Başköy olan Barbaros Köyü, Urla’ya 24 km, İzmir’e ise 48 km uzaklıkta bulunuyor. Taş evleri, festivalleri, halkın sürdürülebilir bir çevreye olan bakışı bu köyü daha da ilgi çekici hale getirmiş.
Köyün simgesi olan korkuluklar (yöresel adıyla oyuklar), Türkiye’nin ilk tematik festivalinin ortaya çıkmasına da vesile olmuş aslında. Tarıma, kültüre değer veren köylülerin imece usulü ile yaptıkları korkulukları sergileyip yarıştırdıkları festivalin amacı, üretim ortamını oluşturmak ve gençlerin köylere geri dönmesini sağlamak. Hazır köye gelmişken Barbaros Köyü Emek, Kültür ve Sanat Evini görmeyi unutmayın.
İzmir merkezden 2 saat uzaklıkta bulunan Ödemiş’e bağlı olan Gölcük Köyü, 1100 rakımda yer alan havalı bir köy… Bozdağlar arasında kendini adeta saklayan köy, gölü ve yaylasıyla huzurun ta kendisi!
Göl ve yayla deyince aklımıza ilk olarak Karadeniz gelir ama burası hem Ege’nin tam kalbinde yer alıyor hem de diğer bölgelere göre 9-10 derece daha serin bir yer. İzmir’in deniz-kum-güneş üçlüsüne karşı serin serin, efil efil esen rüzgarıyla kucaklamak isterseniz bu köy size göre. Gölcük Köyü’ne yolunuz düşerse yeşille mavinin buluştuğu atmosferde balık tutabilir, ağaçlarla kaplı gölün etrafındaki parkurda eşsiz manzaralı yürüyüşler yapabilirsiniz.
En popüler İzmir köyleri arasında bulunan Şirince köyünün ismi yıllar içerisinde sürekli değişmiş. Kirkice, Kirkince ve Çirkince ise bunlardan sadece bazıları. Cumhuriyet’in ilk yıllarına kadar pek çok kez değişen köyün ismi, son olarak dönem İzmir Valisi tarafından Şirince olarak değiştirilmiş.
Bereketli topraklar üzerinde kurulmuş olan köy; kendine has Rum evleri, bağları ve zeytin ağaçlarıyla yurt içinden ve yurt dışından binlerce ziyaretçiyi ağırlıyor. Ayrıca dar Arnavut kaldırımlı sokakları ve sıra sıra dizilmiş taş evleriyle son zamanlarda Insta-turizm rotası haline geldi. Ülkenin başka yerde olmayan Matematik Köyünü Şirince köyüne gelmişken mutlaka uğramalısınız.
Dikili’ye bağlı Bademli Köyü’nün tarihi M.Ö 190 yılına dayanmakta. Eski adı Angelos olan köy; tarihi yerleri, masmavi denizi ve zeytin ağaçları ünlü tatil beldelerine taş çıkartan bir güzelliğe sahip. Köyün hemen karşısında bulunan, Ege’nin Maldivleri olarak nam salmış Kalem Adası tüm güzelliğiyle ziyaretçilerini bekliyor. Köy kendini o kadar geliştirmiş ki kendilerine ait tiyatroları, kütüphaneleri ve müzeleri var.
Bademli’nin denizi o kadar güzel ki denizin turkuaz rengi eşliğinde yüzmek çok iyi gelecek. İnce ve beyaz kumuyla Zindancık Koyu, kamp yapmayı planlıyorsan Klik Koyu'nu tercih edebilirsiniz. Gözden uzakta olmak isteyenler Hayıtlı Koyu'na, termal suyla şifalanmayı tercih edenler Bademli Deniz Ilıcası’nı tercih edebilirsiniz. Dikili’nin bu güzel köyünden ayrılmadan önce köyün meşhur koruk suyunu da içmeyi sakın unutmayın.
Germiyan Köyü; adını Osmanlı zamanında Germiyanoğulları Beyliği’nden alan, Türkiye’de Slow Food (Yavaş Gıda) akımına katılan ilk yerleşim yeri, İzmir’in Çeşme ilçesine bağlı bir köydür. Germiyan Köyü, bölgenin en ünlü tatil beldelerine yakın olduğu için Çeşme merkeze yaklaşık 24 kilometre, Alaçatı’ya ise 15 kilometre uzaklıkta olması bu köyü daha da popüler hale getirmiş.
“Yavaş Gıda”(slow food) hareketi geleneksel lezzetleri günümüzde devam ettirmek ve sonraki senelere aktarmak, katkısız ve doğal gıdalar üretip tüketmeyi amaçlar. Germiyan Köyü sakinleri bu harekete katılarak ekşi mayadan ekmek yapmaya, mevsimsiz ürünler tüketmeyeye ve sebzeleri kendi tarlalarında yetiştirmeye başlamışlar.
En az 600 yıllık tarihi, Rumlardan kalma taş evleri, müthiş manzaralı camisi, köy kahvesinde içebileceğiniz meşhur dibek köy kahvesiyle sakin köy yaşamını deneyimleyebileceğiniz bir köy Kozbeyli… Henüz yeni yeni tanınmaya başlansa da şimdiden butik işletmelerin, sanatçı atölyelerinin civardaki yeni meskeni dersek yanlış olmaz.
İzmir Merkez’e 73 kilometre, Foça Merkez’e ise 20 kilometre uzaklıkta olan Kozbeyli köyüne geldiğinizde Rum evlerini fotoğraflamak, muhteşem bir manzaraya sahip köy camisini görmek için tırmanmak ve fotoğrafını çekmekle üstüne yorgunluk için köy kahvesinde mola verip meşhur dibek kahvesi içmek listenizde olması gerekiyor.. Eğer gittiğinizde açık bulursanız köy meydanındaki sanat atölyelerini de gezmeyi unutmayın.
Karaburun İlçesi’nin en büyük köylerinden biri. Eski adı Ağalarsekidir. Bütün Karaburun köyleri gibi denize uzak kurulmuştur. Sahile 3 kilometre uzaklıktadır. Kösedere köyüne gelipte yapılması gereken 3 şey var; tarihi camisini ve tarihi taş evli sokaklarını görmek, tarihi köy kahvesinde çay içmek ve Kösedere mutfağını tatmak.
Kösedere köyü yıllardır kullanılan antik bağcılık mirasına sahip çıkmaya başlayan bir yer. Bölgenin ürünü olarak binlerce yıl öncesi gibi zeytin ve üzüm tarım alanında ön planda. Bu önem köyde her yıl Ağustos’un üçüncü haftası Üzüm Festivali düzenlenmesine sağlamış. Ünlü Öküz Köftesi başta olmak üzere Hurma Zeytini, Ege Otları, Peksimet, Kösedere mantısı, Masır Böreği, Çullama, Zıngata, Bazına, Cizlembe, Kabak Çiçeği Dolması, Çiğ Sarma, Etli Sıra gibi diğer lezzetleri tatmadan köyden çıkmamanızı öneririz.
İzmir’in Ödemiş ilçesine bağlı, Bozdağların yamaçlarına kurulu bir Türkmen köyü olan Lübbey Türkiye’nin hayalet köyü olarak biliniyor. Köyün bulunduğu yer birçok kişiye ve beyliğe ev sahipliği yapmış aslında. Yakın tarihte köyde yaşanan elektrik sorunuyla başlayan sorunlara bir de ekonomik sebepler eklenince göç kaçınılmaz son olmuş.
Lübbey köyünü ziyaret etmek isterseniz; kestane ağaçları, tarihi evleri, kubbesiz ve minaresiz asırlık camisi, terk edilmiş atmosferi ile sit alanı ilan edilen köyde 4 anıt yapı ve 44 sivil mimari örneği bulunuyor.
Dünyanın en iyi köyleri listesinde bulunan Birgi Köyü geçmişi, kültürü ile sadece bizim değil UNESCO ve Dünya Turizm Örgütü’nün dikkatini çeken değerli bir başka köyümüz. Bu köyün en çok ilgi görme sebebi ise ev sahipliği yaptığı farklı medeniyetlerin izlerini taşıyan korunmuş olması. Taş evleri, asırlık çınarları ve tarihiyle köy ziyaretçiyle dolup taşıyor adeta..
Ulu Cami, Çakırağa, Dervişağa Cami ve Sandıkoğlu Konakları, Birgi Türbesi köye gelindiğinde görülmesi gereken yerlerden. Yangın sonrası köy çok kayıp vermiş ama buraya geldiğinizde bu küçük köydeki tarihi ve kültürel miras zenginliği şaşırtacak.
Özbek Köyü adından da anlayacağınız üzere Osmanlı döneminde Özbekistan’dan göç eden Özbeklerin kurduğu bir köy. Burası diğer köyler gibi daha içeriye ya da dağların eteklerinde değil sahil kenarında bulunan taş evleriyle ünlü bir balıkçı köyü aslında. E durum böyle olunca köyün temel geçim kaynağı balıkçılık olmuş. Özellikle Levrek, Kaya ve Tekir Barbunu, Çipura, Mercan, Sargoz, Mırmır, Kefal, Karides ve Dil Balığı zamanında o köyde olursanız mutlaka denemenizi öneririz.
Köyün geçmişine ait belgeler maalesef yok çünkü o dönem Urla Hükümet Konağı’nda çıkan bir yangında köye ait bütün belgeler yok olmuş. O yüzden köyün tarihinin en canlı kanıtı tarihi cami bahçesindeki neredeyse 1000 yaşında olan çınar ağacı...
Zamanında Rumlar ve Müslümanların bir arada kardeşçe yaşadığı Saip köyünün tarihi eskilere dayanmakta. Ne yazık ki mübadele ve dışarıya verdikleri göçler yüzünden bugün çevredeki diğer köyler kadar az nüfusa sahip Saip köyü. Saipaltı denilen bir iskeleye de sahip olan köy aslında bölgedeki eski ticaret merkezlerinden birisiymiş. Tarım, hayvancılık ve balıkçılık köyün temel geçim kaynaklarından.
Köyünen dikkat çeken yeri emekli turizmci Eşref Bey ve Finans sektöründen emekli Nihal Hanım’ın birlikte işlettiği Saip Kır Kahvesi. Burası artık o kadar popüler bir hale gelmişki şu an köyün simgesi diyebiliriz. İstanbul’dan Saip Köyü’ne yerleşerek burada tanışıp daha evlenen ikili önceleri sadece kahve çay niyetiyle açmışlar bu kahveyi ama daha sonra köyün kültür-sanat, sosyalleşme, alternatif eğitim ve yerel kalkınma merkezine dönüştürmüş.
Fatmagül’ün Suçu Ne adlı dizi ile ünlene Ildır köyü çevresindeki güzellikleri de bu sayede bol bol gördük aslında. Eski adı Erythrai (Anlamı: Kırmızı. Şehrin kurucusu Rhadamanthys’in oğlu Erythros’tan geldiği düşünülüyor) olan Ildır’ın tarihi Tunç Çağı’na kadar gidiyor. 2. derece sit alanı olan köyün neresini kazsanız altından antik kalıntılar çıkmaması imkansız. Ildır merkezin hemen bir set üstünde de zaten Giritlerden kalma Erythrai Antik Kenti bunun en büyük kanıtı…
MÖ. 300’lü yıllardan beri birbiri ardına hakimiyet sürmüş birçok Ege medeniyetinin izlerine bu köyde rastlayabilirsiniz. Köy sadece tarihi önemiyle değil günbatımı efsane güzel! Hatta öyle güzel ki bu bölgede yaşamış ünlü Filozof Platon’a “Dünya’da görülebilir en güzel günbatımı Erythrai’dadır” demiş.
İzmir'in her yeri olduğu gibi köyleri de güzel ancak dibek kahvesi deyince Mardin'i söylerim, orda dibek içtiğiniz zaman diğer tüm dibek kahvelerinin tadının yavan olduğunu anlarsınız 🤤