Sadece Uyumaktan Çok Daha Fazlası: 15 Maddede Narkolepsi Nedir?

24.10.2020 - 09:30

Narkolepsi, gündüz aşırı uyku eğilimi ile karakterize edilen nöropsikiyatrik bir rahatsızlıktır. Uyku felci, katapleksi ve hipnogojik halüsinasyonlar ise bu hastalığın uzantısında ortaya çıkan ve narkoleptik hastaların %70'inde görülen diğer bozukluklardır.

Narkolepsi, halk arasında bilindiği şekliyle uyuklamak, uyuyakalmak, çok uyumak, vb. basit bir şey değildir. Kişiyi hayattan koparan, günlük rutinlerini dahi yerine getiremeyecek hale getiren ve maalesef tedavisi olmayan bir hastalıktır. Sadece hastaların hayatlarını kolaylaştırıcı tedaviler uygulanabilmektedir.

Genellikle ilk belirtileri 15-25 arasında ortaya çıkan genetik bir rahatsızlıktır.

1. En belirgin semptomlarından birisi gece yeterli derecede uyunmuş dahi olunsa gün içerisindeki aşırı uyku eğilimi görülmesidir.

Narkolepsi sahibi hastaların en olur olmadık yerlerde ve zamanlarda, kendileri de çoğunlukla farkına varmadan uykuya daldıklarını görmek olasıdır.

2. Gün içerisindeki uyku atakları, bazen kendilerini uyararak bazense uyarmadan, fiziksel olarak uyuma ihtiyacının dayanılmaz olması şeklinde oluşur.

3. Öyle ki narkoleptik kişiler günlük işlerini yaparken kendilerine göre tedbirler alma yoluna giderler.

Çünkü narkoleptik kişilerde sıklıkla görülen katapleksi durumu kontrolsüz düşüşlere, yaralanmalara, vs. sebep olur.

4. Bu durum çok ciddi yaralanmalara sebebiyet verebilir.

5. Katapleksi kasların fonksiyonunu yitirdiği, anlaşılır konuşulamadığı, boyun ya da dizlerdeki gücün zayıflaması sonucu vücudu çökerten epizodik bir durumdur.

Bu epizot aşırı gülme, kızgınlık, sürpriz ya da korku gibi duygusal reaksiyonlar tarafından ortaya çıkartılabilir.

6. Gün içerisindeki uyku atakları, bazen kendilerini uyararak bazense uyarmadan, fiziksel olarak uyuma ihtiyacının dayanılmaz olması şeklinde oluşur.

Gün içerisindeki kısa uyku durumları birden fazla olabilir.

7. Katapleksinin süresi birkaç saniyeden birkaç dakikaya kadar uzayabilir.

8. Kişi epizot boyunca bilincini kaybetmez, yalnızca vücut fonksiyonları felce uğramış olur.

Öyle ki çoğu zaman halka açık alanlarda bu atağı geçiren kişiler, sarhoş, uyuşturucu almış gibi algılanır. Her şey duyup görebilmekte ancak cevap verememektedirler.

9. Uyku felciyse uyanma esnasında geçici bir konuşamama ya da hareket edememe durumudur.

Bu genellikle korkutucu olsa dahi tehlikeli değildir.

10. Hipnogojik halüsinasyonlar ise son derece canlı, sık sık korkutucu olan , uykuya dalış ve uyanış esnalarında görülen, rüya benzeri bir durumdur.

11. Gündüz aşırı uyku eğilimi, uyku felci, hipnogojik halüsinasyonlar, özellikle yetersiz uyumuş kişilerde de gözlenebilen bozukluklar olmakla beraber, katapleksi yalnızca narkoleptik hastalara özgü bir durumdur.

12. Narkoleptik hastalar bu semptomlarının tümünü birden göstermez, hepsine sahip hastaların yüzdesi %20 ile %25 arasında değişir.

13. Narkolepsinin semptomları, özellikle gündüz aşırı uyuma eğilimi ve katapleksi kişinin sosyal, kişisel ve profesyonel yaşamında sık sık ciddi problemlere yol açar ve kişiyi birçok yönden kısıtlar.

14. Narkolepsi hastalığı kesin bir şekilde nedenselleştirilmiş değildir, şu ana dek bulunan en somut neden genetik yolla oluşmasıdır.

2004 yılında Avustralya'da yapılan bir araştırma sonucunda narkolepsinin 'otoimmün' bir hastalık olduğuna ilişkin ipuçları elde edilmiştir.