Rüya görmek kimimiz için keyif kimimiz içinse bir bakıma cefadır. Bazıları ise uykudan uyandığı an not eder gördüklerini. Rüya görmek gerçeküstü bir durum gibi ancak görülen şeylerden bağımsız olarak geceleri çıktığımız bu yolculuk da evrimsel. Dr. Tevfik Uyar'ın yabancı bir makaleden aktardığı dünya ile rüya arasındaki ilişkiyi Dali'nin 'rüya' tabloları eşliğinde okumaya ne dersiniz?
Kaynak: David Eagleman, Don Vaughn
Bir süre sonra diğer duyu alanları tarafından işgal edilir. Beynin fonksiyonel MR ile ölçülen aktiviteleri kör ve kör olmayan insanlar arasındaki farkı defalarca ortaya koyar yani bu iddiada pek bir şüphe yok gibi.
Beynin göz retinasından gelen bilgiyi alıp yorumlayan görsel korteks kısmının işitsel ve dokunsal alanlarca işgalinin ne kadar sürede başladığını ölçmeye çalışırlar. Sonuç hızlı ve şaşırtıcıdır: Görsel korteks 40 ile 60 dakika arasında işgal edilir.
Hatta bazı türler bunun büyük bir kısmında uyuyorlar. Peki bu karanlık ortamda görsel korteks kendisini az önce sözünü ettiğimiz 'hızlı işgal'den nasıl koruyabilir? Bu soru aynı halde rüyanın evrimleşmesinin cevaplarından da biri sanki.
Ve gelen bilgiyi aktarmaya yarayan nöron topluluğuna baktığımızda doğrudan doğruya görme korteksimize bağlı olan bu bölüm türümüze özgü olarak aşırı özelleşmiş görünür.
Ve prefrontal korteks yani beynin davranışların bütün bileşenlerini bağdaştıran ve onları bütünleştiren bölgenin uyku esnasında etkinliği düşüktür. Ve bu durum da teoriyle uyumludur; çünkü rüya görmenin amacının onu hatırlamak ile bir ilgisi yoktur.
Yani beynin bölgelerinin birbirini işgal etme ya da kendisini yeniden programlama becerisi de git gide azalıyor ki bu da teori ile uyumlu.
Tam gelişmiş doğan koyun, zürafa gibi türlere göre tam 8 kat daha uzun olabiliyor ki bu da teori ile uyumlu görünüyor.
Çünkü gece demek karanlık demek. Karanlığa mahkum olunan gecelerde ise görme yeteneğimize saldıran diğer duyular mevcut; ancak beyin görme gibi bir beceriyi kaybetmek istemiyor ve böylece bize bazen keyifli bazense korkulu geceler yaşatıyor.