Batı'nın Moskova'ya uyguladığı ekonomik yaptırımlarla birlikte H&M, Burberry, Disney ve Netflix gibi büyük şirketler Rusya'yı terk eden firmaların arasına katıldı.
Giyim sektörü devi H&M, Rusya'daki tüm satışlarını şimdilik durdurduğunu açıkladı.
İsveç merkezli firma, Ukrayna'daki gelişmelerden derin endişe duyulduğunu ve 'şiddet mağdurlarının yanında olduğunu' duyurdu.
BBC'nin haberine göre, Rusya, 2021 yılında H&M'in altıncı büyük pazarıydı ve ülkede 150 mağazası bulunuyor.
İngiliz firması Burberry ve ABD'li Nike da Rusya'da satışlarını durdurma kararı aldı.
Peki Rusya'nın Ukrayna topraklarına girdiği geçen haftadan bu yana hangi sektörler ülkeden çekilmekte daha hızlı davrandı ve hangileri sessiz kalmayı tercih ediyor?
Kasım 2021'de Hollanda ortaklığından çıkarak tamamen İngiliz firması olan enerji devi Shell, hafta başında Rusya'daki tüm faaliyetini sonlandıracağını açıkladı. Buna Gazprom'un işlettiği ve yüzde 50'sine sahip olduğu, Shell'in ise yüzde 27,5'lik payı bulunan Sakhalin 2 LNG sıvılaştırılmış doğal gaz üretim tesisi de dahil.
Shell'in CEO'su yaptığı açıklamada, Rusya'nın Ukrayna topraklarına girmesini 'anlamsız bir askeri saldırı' olarak niteledi ve sessiz kalmayacağını açıkladı. Avrupa'ya enerji tedarik etmek için hükümetlerle görüşüldüğünü ekledi.
Rusya'nın en büyük yabancı yatırımcısı BP, Rusya devlet kontrolündeki petrol şirketi Rosneft'teki yüzde 20'lik hissesini bıraktığını açıklamıştı. Reuters'ın haberine göre İngiliz şirketin petrol ve gaz rezervlerinin neredeyse yarıya ineceği düşünülüyor.
BP'yi ise çoğunluğu Norveç devletine ait olan diğer bir enerji şirketi Equinor izledi. Equinor, Rusya'daki ortak girişimlerini elden çıkarmaya başlayacağını söyledi.
İtalyan Eni şirketi Rusya'dan Türkiye'ye doğal gaz taşıyan Mavi Akım boru hattındaki yüzde 50'lik hissesini satmak istediğini açıkladı. Hattın diğer yarısı Rus Gazprom'a ait.
Bunların ardından gözler Fransız enerji şirketi Total'e çevrilmişti. Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire, Rusya'da yeni yatırım yapmayacağını açıklayan şirketin ülkedeki halihazırda var olan faaliyetleriyle ilgili değerlendirmeler yaptığını söyledi.
Warner Bros ise bu hafta Rusya'da yeni filmlerinin gösterimini durdurmaya karar verdiğini açıkladı. Uzun zamandır beklenen Batman filmi Rusya'da gösterilmeyecek.
Disney ve Sony, bu açıklamayı takiben Turning Red animasyon filmi ve Morbius'un Marvel adaptasyonunun Rusya'daki gösterimlerinin iptal edileceğini bildirdi.
Netflix ise Rusya'da 'gelecekteki tüm projelerini' durdurduğunu ve 'son durumun etkilerini değerlendirdiğini' ifade etti.
Firmaların hepsi bu kararlarını Ukrayna'da yaşanan 'insani kriz'e dayandırdı.
Hargreaves Landsown'da pazar araştırmacısı olan Susannah Streeter, Rusya'nın bu kararlarla birlikte kültürel izolasyon yaşayacağını ifade etti.
Amerikan teknoloji devi Apple, Ukrayna işgaline karşı Rusya'daki ürün satışlarını tamamen durdurma kararı aldı, Apple Pay ve Apple Maps gibi hizmetlerini de sınırlıyor.
Apple'dan yapılan açıklamada, Rusya'nın işgalinden derin endişe duyulduğu ve şiddet mağdurlarının yanında olduğunun duyurdu.
Rus RIA haber ajansının aktardığına göre, Apple'ın iOS işletim sistemi üzerinden hizmet veren VTB gibi bankaların uygulamaları da servis dışı kalabilir.
Google da benzer bir adımla ödeme sistemi Google Pay'i sınırlamıştı.
Microsoft Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Rus devlet medya kuruluşu RT'nin mobil uygulamalarını Windows App mağazasından kaldıracağını ve Rus devlet destekli medya reklamlarını engelleyeceğini söyledi.
Google, RT ve diğer Rus kanallarının web sitesi, uygulama ve Youtube videolarındaki reklamlardan para kazanmasını, RT'nin mobil uygulamasının Ukrayna topraklarında indirilmesini engelledi. Facebook'un sahibi Meta da benzer bir yasaklama getirmişti.
İngiliz HSBC bankası ise en büyük ikinci olarak bilinen VTB de dahil olmak üzere bir takım Rus bankalarıyla ilişkilerini kesmeye başladığını açıkladı.
Nasdaq ve New York borsasında işlem gören Rusya merkezli şirketlerin hisse senetlerinin alım satımı geçici olarak durduruldu.
Jaguar Land Rover, General Motors, Aston Martin ve Rolls-Royce gibi firmalar, Rusya'ya araç teslimatı yapmayacağını açıkladı.
Alman Daimler Truck Holding ve Harley Davidson da Rusya'daki faaliyetlerini durduracağını bildirdi.
Volkswagen, Rusya'daki bayilere otomobil teslimatını; İsveç merkezli Volvo Rusya'ya ihracatı askıya alacağını söyledi.
Bunun yanında ABD merkezli havacılık şirketi Boeing, Rus şirketleriyle tüm ilişkilerini sonlandırdığını açıkladı.
Pazartesi günü Kiev'deki ofisini kapatan ve Moskova'daki pilot eğitim programlarını durduran şirket, bugün de Rus uçaklarına parça, teknik destek ve bakım desteği vermeyeceğini duyurdu.
Batı, Ukrayna doğusundaki ayrılıkçıların fiilen kontrolünde bulunan iki bölgenin bağımsızlığını tanımasının ardından Rusya'ya uygulayacağı yaptırımları açıkladı. İşgalin başlamasıyla yaptırımlar artırıldı.
Tarafsız İsviçre dahi Avrupa Birliği yaptırımlarını kabul ettiğini, Devlet Başkanı Putin de dahil bazı Rus şahıs ve şirketlerinin malvarlıklarını dondurduğunu söyledi.
KPMG'nin İngiltere yöneticisi Jonathan Holt, uygulamaya giren yaptırımlarla birlikte müşterilerini gözden geçirdiklerini açıkladı, bazı müşterileriyle ilişkilerini sonlandırmaya hazırlandıklarını söyledi.
Ernst & Young ise yaptırımlara uyacağını belirtti ancak müşterileri ile ilişkileri konusunda bir açıklamada bulunmadı.
Danışmanlık şirket McKinsey de kıdemli bir yönetici ise sosyal medyada şirketin 'Rusya hükümet birimlerine hizmet vermeyeceğini' bildirdi.
AB ve Kanada, Rusya uçaklarına hava sahalarını kapattı. Rusya da buna kendi hava sahasını bu ülkelere kapatarak karşılık verdi.
Bazı Rus bankaları uluslararası ödeme sistemi SWIFT'ten çıkarıldı ve Moskova'nın 630 milyar dolarlık dış rezervlerini kullanması kısıtlandı.
Bunun üzerine hafta başında rublenin dolar karşısında yaklaşık yüzde 30 değer kaybetmesiyle Rusya Merkez Bankası, politika faiz oranının yüzde 9,5'ten yüzde 20'ye çıkarıldığını duyurdu.
Rusya'dan çekilen büyük firmaların açıklamaları her gün gelmeye devam ediyor ancak daha fazla şirketin bu harekete katılması talep ediliyor.
Özellikle büyük markaların Rusya'ya karşı daha sert tutum göstermesi bekleniyor.
Ancak uzmanlar bazı tüketici markalarının Ukrayna işgali konusunda endişelerini dillendireceği ama bu yönde herhangi bir faaliyette bulunmayacağını düşünüyor.