Rusya Ukrayna arasında yaşanan gerilim hala devam etmekte. Yaşanan savaş ortamı dolayısıyla dünya piyasasında buğday fiyatlarının zirve rakamlara ulaştığı görüldü. Aynı zamanda son bir yıldır fiyatlarda sürekli artış yaşayan ve vatandaşı isyan ettiren ayçiçek yağı için kötü haber verildi. Uzmanlar savaşın ekonomik etkilerinin getirilerinin ayçiçek yağına da yansıyacağını belirtti. Peki ayçiçek yağına ne kadar zam gelecek? Ayçiçek yağı fiyatları ne olacak? İşte detaylar...
Rusya Ukrayna arasında yaşanılan savaş durumu dünya genelinde pek çok ekonomik etkeni beraberinde getirdi. Son olarak yaşanabilecek buğday sıkıntısıyla ilgili açıklama gelirken; ekmek ve ayçiçek yağında yaşanabilecek zamlara dair uzmanlar korkutan ifadeler kullandı. Yaşanan savaş dolayısıyla ayçiçek yağında büyük bir zam beklentisi olduğu belirtildi. İşte haberin detayları...
Rusya ile Ukrayna arasındaki kriz, dünya piyasasındaki gıda sektörünü de tehdit altına alıyor. Özellikle pandemi döneminde altüst olan gıda tedarik zinciri ve iklim dolayısıyla ortaya çıkan zarar, savaşla birlikte üst sınırlara taşınıyor. Türkiye'nin Rusya'dan temin ettiği tarım ürünleri arasında başta buğday yer alıyor. Yapılan açıklamada Türkiye'nin buğday sıkıntısı çekmeyeceği ifade edilse de, dünya piyasasında sorun yaşanması olasılıkların başında yer alıyor.
İthal ürünlerde yaşanacak diğer bir sıkıntı ise ayçiçek yağlarından kaynaklanıyor. Rusya'nın saldırılara başladığı günden itibaren ayçiçek yağı fiyatlarında yaşanan dalgalanmalar gözle görülebilir hale geldi. Ekonomi uzmanları ayçiçek yağı açısından Rusya kaynağının kaybedilmek istenmeyeceğini, aksi durumda lojistik imkanların zorlaşacağını belirtiyor. Bunun sonucu olarak piyasada ayçiçek yağı fiyatlarında zam beklentisinin kaçınılmaz olduğu ifade ediliyor. Rusya tarafından çatışmaların başlatıldığı ilk gün birkaç saat içerisinde dünya ham yağ fiyatlarının 1400 dolardan 1500 dolara çıktığı izlendi.
Son iki yılda üretimin yetersizliği dolayısıyla ham yağ ve çekirdek ithalatı artan Türkiye, tedarik sürecini kolaylaştırmak için gümrük vergilerini süreli olarak kaldırma yoluna başvurmuştu. Türkiye’nin ayçiçeğinde kendine yeterlilik oranı yüzde 60-64 seviyesinde bulunduğu biliniyor. İthalatın %70’i ise Rusya ve Ukrayna’dan yapılıyor. Rusya’dan ihtiyacın %56’sı, Ukrayna’dan ise %14’ü sağlanıyor.
Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, “Rusya tarım ürünleri ihracatından aldığı payı kaybetmek istemez ama savaş ortamında erişim, nakliye problemleri ciddi boyutta olacak. Buğday gibi bir kaynak ve en çok da ayçiçek yağı etkilenecek. Bu piyasa Rusya ve Ukrayna tarafından ağırlıklı domine ediliyor. Ham yağ fiyatlarında hızlı artışlar var. Ayçiçeği yağına alternatif olarak gösterilen soyada üretici bölgelerde kuraklık sıkıntısı yaşanmıştı, sıkıntı var. Mısır da buna yeterli olmaz. Ayçiçeğine olan talep artıyor, fiyat yükseliyor” ifadelerini kullandı.
Talep ve fiyat artışının yaşanacağını belirten Yonca Gıda Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Rıza Seyyar, mevcut müdahalenin uzun sürmeyeceğini öngördüklerini ancak sonrasında oluşacak yaptırım ortamının nasıl şekilleneceğinin tahmin edilemediğini ifade etti. Seyyar, “Ticaretin devamlılığını sağlamak isteriz ancak bir çatışma ortamından tüm dünya etkilenecektir. En çok buğday, arpa ve benzeri ürünler ile yem hammaddesi tedarikinde sıkıntı olabilir. Ham ayçiçek yağı ve çekirdeği de çoğunlukla Rusya’dan olmak üzere Ukrayna’dan da alıyoruz. Türkiye’nin bu mallara ulaşımını aksayabilir, fiyatlara yansıması da olacaktır. Diğer taraftan ise dövizdeki artış da olumsuz yansıyor” şeklinde konuştu.