Rusya-Türkiye arasındaki uçak krizi yeni bir boyuta taşındı. İki ülke arasındaki gerginliğe bugüne kadar kapsam dışı bırakılan finans sektörü de eklendi. Rusya’nın 4’ü Türk 20 bankaya kar maskeli güvenlik güçleri ile baskın yapıp, Türk müşterilerin banka hesaplarını incelemesi büyük yankı buldu. Yetkililer ‘Hedef bankalar değil, Türklerin para trafiği’ derken, Rus medyası Levent Endam adlı bir işadamının karapara aklamaktan gözaltına alındığını duyurdu.
Hürriyet'ten Hülya Güler ve Nerdun Hacıoğlu'nun haberine göre; Rusya’nın İç İstihbarat Örgütü FSB’nin Türk bankalarına yaptığı operasyona ilişkin yeni detaylar ortaya çıktı. Rus hükümetine yakınlığı ile bilinen LifeNews haber kanalı baskının görüntülerini yayınladı.
LifeNews’ün Hürriyet’in haberinde yer alan bilgileri de kullanarak yayınladığı görüntülerde kar maskeli güvenlik güçlerinin bir banka şubesinde çalışanlarla konuştukları ve masalardaki çekmecelere baktıkları görülüyor. Bir diğer Rus haber kanalında ise ‘karapara aklama’ operasyonu kapsamında 5’i Türk 8 kişinin gözaltına alındığı belirtildi.
Haberde 1992’den bu yana Rusya’da iş yapan Türk işadamı Levent Endam’ın gözaltı görüntülerine yer verilerek, 20 yıl hapis istemiyle gözaltına alındığı bilgisi verildi. Rusya’da faaliyet gösteren 4 Türk bankasının şubelerine önceki gün FSB’nin mali işler alanındaki uzman ekipleri baskın yapmış, bir işadamının da adını vererek bankanın tüm işlemlerini incelemişlerdi.
Telefon için nöbet tuttular
Rusya’da faaliyet gösteren bir Türk bankasının Genel Müdürü, konuyla ilgili Hürriyet’e yaptığı değerlendirmede asıl hedefin bankalar değil, Türk vatandaşlarının bankacılık işlemlerini kontrol etmek olduğunu vurguladı. İsminin açıklanmasını istemeyen banka Müdürü baskın anlarını şöyle anlattı: “Moskova’daki bankamıza Rus mali müfettişler polis eşliğinde geldiğinde biz yönetici olarak şehirde bir görüşmedeydik. Olan bitenlerin karşısında apar topar bankaya geri döndük. İlk önce Rusya ile Türkiye arasında patlak veren kriz yüzünden genel mali denetim yapılmak istendiğini düşündük. Ancak geldiğimizde araştırmanın bankanın kendisi hakkında değil, bizde hesapları bulunan bazı şirketler yüzünden yapıldığını anladık. Müfettişler ilgilendikleri şirketlerin hesaplarını araştırırken, 4 polis görevlisi bankada çalışan personelin ne sabit ne de cep telefonlarını kullanmaması için
nöbet tuttu.”
Baskın sırasında polislerin sert davrandıklarının söylenemeyeceğini kaydeden banka yetkilisi şöyle devam etti: “Sadece bizden istenilenleri oldukça kibar bir şekilde yerine getirmemizi istediler. Hesaplar yanı sıra kasamızı da açarak içindeki para miktarını kontrol ettiler. İlgilendikleri müşterilerimizin hesap dökümlerini alarak akşam saatlerinde bankadan ayrıldılar. Cuma sabahından (dün) itibaren her zaman olduğu gibi iş başı yaparak müşterilerimize hizmet vermeye başladık.” Bankanın müdürü Rus güvenlik güçlerinin hangi firmaların hesaplarıyla ilgilendiklerini basına açıklanmasının etik olmayacağını belirterek isim vermekten kaçınırken, Türkiye ile yapılan bankacılık işlemlerinin mercek altında olduğunu söyledi.
Baskın nedeniyle kapalıyız
RUSYA’daki 4’ü Türk sermayeli 20 bankada önceki gün Moskova saatiyle yaklaşık sabah 10’da başlayan baskını andıran kontrolün, akşam 6’ya kadar sürdüğü banka görevlileri tarafından teyid edildi. Bu nedenle inceleme yapılan bankalar önceki gün (perşembe) müşterilerine hizmet veremedi. Bankalar giriş kapılarına “Teknik nedenden dolayı bugün kapalıyız” yazısı asmak zorunda kaldı. Birçok müşteri yine de ne olduğunu öğrenmeye çalıştı. Banka görevlileri müşterileri sakinleştirerek “Bir sorun yok. Yarın gelin işlemleriniz yapılacak” cevabı verdiği aktarıldı.
RUS medyası dün baskınlara ilişkin haberlerde Rusya’da işleri bulunan Türk vatandaşı Levent Endam’ın gözaltına alındığı bilgisine yer verdi. Endam’ın gözaltı görüntüleri ve bankalara yapılan baskınlara ilişkin görüntülerin de paylaşıldığı Rus haber kanalı Moskova’nın haberinde Endam ile birlikte yardımcısı Alper Ergün dahil 5’i Türk 8 kişinin gözaltına alındığı, Endam’a ait 30 işyerine baskın yapıldığı kaydedildi. Karapara aklama suçlamasıyla hakkında 20 yıla kadar hapis cezası istenen Endam, çeşitli Türk şirketlerinin Rusya faaliyetlerinde görev aldıktan sonra kendi işini kuruyor. 1992’den bu yana Rusya ile iş yapan Endam, başlangıçta eski binaların restore edilip yenilenmesi işlerini yürütmüş. Ardından villa ve kamu binaları inşaatı derken Moskova ve çevresinde birçok projeye imza atmış. 2001 yılında Portal Impex adlı bir şirket kuran Endam, lojistik ve gümrükleme işlerine de giriyor. Bir süre sonra perakendeciliğe de adım atan Endam, Türkiye’yle birlikte Rusya pazarının da distribütörü olan Aydınlı Group’tan Fransız Cacharel’in bayiliğini alıyor.
- Hürriyet