Rusya'ya uygulanan yaptırımlar Rus vatandaşlarını zorlarken, varlıklı kesim ise hem parasını korumanın derdinde hem de güvenli liman arayışında. Bu arayışta Türkiye ön plana çıkarken, Türkiye gibi gayrimenkul yatırımı ile oturum izni ya da uzun süreli vize veren Dubai'de Rusların radarında yer alıyor.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali etmesi sonrasında uygulanan yaptırımlar ekonomisini zorlarken, Rus zenginlerin güvenli liman arayışına girmesiyle İstanbul ve Dubai’de gayrimenkul piyasası hareketlendi.
Rusya, 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgal ederek küresel bankacılık sistemi SWIFT’ten çıkarılman ve Putin’e yakın oligarklardan başlayarak Rus vatandaşları da yaptırımlarla karşılaştı.
Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısını eleştirmekle birlikte, Moskova ile ilişkilerinde henüz yaptırım uygulamıyor. İki ülkeden de Rusya'ya uçuşlar devam ederken, Ruslar ve varlıkları için güvenli liman olarak öne çıkıyorlar.
Gayrimenkul şirketi Golden Sign’ın Kurucu Ortağı Gül Gül, “Ruslar tedirgin, güvenli liman olarak Türkiye’ye yöneliyorlar. Özellikle son 10 gündür hem yatırım hem de oturum amaçlı Rusların yoğun ilgisiyle karşı karşıyayız” derken, İstanbul’da hizmet verdikleri ofislerinde 10 müşteriden 7’sinin Rus olduğunu belirterek, son 1 hafta, 10 gündür Ruslara günde 7-8 tane satış yaptıklarını açıkladı.
Patronlar Dünyası haberine göre, Dubai’de faaliyet gösteren Modern Living CEO’su Thiago Caldas Rus müşterilerin taleplerinin 10 kat arttığını belirterek, Rusça bilen gayrimenkul danışmanlarını işe aldıklarını söyledi.
'Oligark değil ama varlıklı Ruslar” diyen Gül, “Üç daire, beş daire alanlar var. Rusya'da işlerin daha kötüye gitme ihtimaline karşı yönlerini buraya çeviriyorlar. İş yapabilecek, parasını aktarabilecek ve vatandaşlık alabilecek ortam arıyorlar” dedi. Yaptırımlara karşı da alımlarını nakit yapan Ruslar, Türkiye’de banka hesabı açarak ve altın olarak aktarımı sağlayıp, paralarını getiriyorlar.
Rus vatandaşları Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başladığı şubat ayında Türkiye’de 509 adet konut satın aldı. Bu sayı bir önceki yıl aynı aya göre yüzde 97 artışa işaret ediyor. Ruslar, 2021’de Türkiye’de konut alan yabancılar arasında 5 bin 379 konut ile İran ve Irak vatandaşlarının ardından üçüncü sırada yer almıştı.
Yabancılara yönelik konut projeleri ile öne çıkan Babacan Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Babacan, “Biz Ortadoğu ağırlıklı çalışırken, son 15-20 gündür Rus müşteriler yoğunlaştı. 250,000 dolar üzeri alım yaparak vatandaşlık da almak istiyorlar” derken, “Daha önce Antalya başta olmak üzere yaşamak ya da turizm amaçlı alımlar görüyorduk. Şimdi İstanbul'da Rus yatırımcı profili çok farklı. Yaşamak için değil de yatırım için alınan konutlar olduğunu gözlüyoruz.”
Türkiye’de 250 bin dolara vatandaşlık alınırken, Dubai’de ise daha az bir meblağa üç yıllık oturum vizesi alınabiliyor. Daha uzun süreli vize alabilmek için en az 750 bin dirhem değerindeki (205 bin dolar) daireler büyük talep görürken, gayrimenkul uzmanlarına göre Dubai’deki Palm Jumeirah gibi gösterişli yapay adalardaki daha pahalı gayrimenkuller 6 milyon dirheme kadar alıcı bulabiliyor.
Dubai’de faaliyet gösteren Modern Living gayrimenkul şirketinin CEO’su Thiago Caldas, “Ukrayna işgalinin başında, bölgede bir kampanya başlattık ve bizimle temasa geçenlerin sayısı normalde olduğundan en az 10 kat fazlaydı” dedi.
Geçen hafta Rusça konuşan gayrimenkul danışmanlarını işe alan CEO Caldas, asıl varlıklı alıcıların hazırlıklarını önceden yaptıklarını, daha savaş başlamadan bir ay öncesinde fonlarını Rusya’dan çıkardıklarını ifade etti.
BAE merkezli Royal Home Real Estate’te gayrimenkul danışmanı Elena Timchenko, Dubai’de banka hesabı olan Ruslar için sürecin nispeten basit olduğunu dile getirdi. Timchenko, diğerlerinin yardım için arkadaşlarına veya diğer tanıdıklarına yöneldiklerini, fakat bazılarının gayrimenkul alımı için parayı denkleştirmek için yoğun şekilde çabaladıklarını belirtti.
Körfez ülkesine fon sokma güçlüğüne işaret eden Timchenko, “Dubai’de (gayrimenkul) satın alma isteği başka bir şey, alabilme kabiliyeti başka bir şey” dedi.
Türkiye’ye yeni gelen bazı Ruslar da, yaptırımları çiğneme konusunda ihtiyatlı olan bankalara mevduat yatırmada ve para aktarmada zorluk yaşayabiliyor. İlave uygunluk prosedürleri ve Visa ile Mastercard sisteminden de Rusya'nın çıkarılması zorluğu artırıyor.
BAE, yasa dışı finansal kaynak aktarımlarını engellemek amacıyla geçen yıl şüpheli finansal işlemleri tespit eden prosedürleri sıkılaştırmak için bankalara yeni yönergeler göndermişti. Fakat küresel finansal suç denetleme kurumu FATF’ın takip ettiği ülkeler listesine eklenmek BAE’yi durduramadı. BAE’deki bir bankanın üst düzey yetkilisi, bankasının müşterilere yönelik aynı kontrolleri önceden olduğu gibi yaptığını ve merkez bankasından yeni yönerge gelmediğini belirtti.
İbrahim Babacan da, Rus müşterilerinin bankalar aracılığıyla ödeme yaptıklarını ve şu ana kadar ödeme konusunda bir sıkıntı ile karşılaşmadıklarını söylerken, BAE’den Caldas ve İstanbul’da gayrimenkul danışmanlık hizmeti veren Alex Cihanoglu, yaptırımların finansal transferleri karmaşık hale getirmesiyle, bazı Ruslar'ın kripto paralarını nakde çevirip kullanma yoluna gittiklerini iletti. Caldas, “Gördüğümüz işlemlerin çoğu kripto para diyebilirim. Kriptolar, bilhassa şu anda bu piyasa için, karşılaştıkları zorluklara karşı kullanılan kanal” dedi.