Rumeli Hisarı'nda Restorasyon Başladı

Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan, bugün müze ve açık hava tiyatrosu olarak kullanılan Rumeli Hisarı'nı tamamen kapatılmanın eşiğine getiren hasarlı bölümlerin restorasyonu başladı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi hazırladığı raporla taşlarının arasındaki derzlerinin boşalması, kırıklar oluşması, merdivenlerde aşınmalar gibi hasarların tamiratı bitene kadar müzenin tamamen ziyarete kapatılmasını istemişti. Ancak Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından işletilen müzenin yalnızca hasarlı olduğu tespit edilen bölümleri ziyarete kapatılmış, diğer bölümler “Haksız eleştirilere neden olur” düşüncesiyle açık tutulmuştu.

MÜZE YETKİLERİNİN MÜRACAATI İLE İNCELEME BAŞLATILMIŞTI

İstanbul’un fethinden önce Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan 563 yıllık tarihi yapı alarm sinyalleri vermeye başlamıştı. Tarihi yapının duvarlarında derz kayıplarının yaşanması, merdivenlerin aşınması gibi hasarlar üzerine müze yetkililerinin müracaatı ile inceleme başlatılmıştı.

İBB'NİN RAPORUNDA HASARLI BÖLÜMLER BELİRTİLDİ

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı, Koruma Uygulama ve Denetim Müdürlüğü (KUDEP) tarafından 23 Haziran 2014 tarihinde yapılan incelemenin ardından hazırlanan raporda şu ifadelere yer verilmişti:

“Rumeli Hisarı Müzesi giriş kotunun gezilmeye müsait olduğu, ancak ana giriş kapısı kenarlarındaki büyük taşların yerinden oynadığı ve döküldüğü; kuleler arası gezinti bölümlerinde, kulelere ve seğirdim yollarına çıkan beden duvarları üzerindeki merdivenlerin yer yer çok daraldığı, kenarlarında herhangi bir güvenlik önleminin bulunmadığı, merdiven basamaklarının aşındığı ve taşlarında parçalanmamalar ve kayıplar meydana geldiği, tehlike arz eden yüksek seğirdim yollarında kulelerde bulunan derin boşluk kenarlarında da herhangi bir güvenlik önlemi bulunmadığı; genel mahiyette burçlara çıkmak yasak olduğu halde engelleyici herhangi bir bariyer bulunmadığı, burçların üzerinde bulunan pişmiş toprak malzemeli harpuşta taşlarının yerinden oynadığı, duvar yüzeylerinde derz boşalmaları olduğu ve duvarları zayıflattığı, ayrıca yüzeyde çıkan ağaç ve bitkilerin taşları patlatarak yerinden oynattığı ve can ve mal güvenliğini tehlikeye attığı görülmüştür.”

'MÜZENİN ZİYARETE KAPATILMASI DEĞERLENDİRİLMEKTEDİR'

Raporun sonunda Rumeli Hisarı'nın yapısındaki bozulma seviyesinin yoğun olması nedeni ile konunun basit bakım onarım kapsamında değerlendirilemeyeceği, ivedilikle esaslı onarım yapılması gerektiği anlaşılmıştır denilerek “Bu süreçte; özellikle hisar yapısı üzerinde ve yakın çevresinde gezinti yapılmaması veya tamamen ziyarete kapatılması gerektiği değerlendirilmektedir” ibaresi bulundu.

SADECE HASARLI BÖLÜMLER KAPATILDI

Bu raporun ardından yapılan görüşmelerde İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Hisarlar Müzesi Müdürlüğü tarafından, yapılacak tamiratın uzun sürebileceği bu sırasında sağlam bölümlerinde ziyarete kapatılmasının haksız eleştirilere neden olacağı belirtilerek, tehlikeli olarak değerlendirilen 3'ü büyük olmak üzere 17 kule ve bu kuleler seyirdim yolları ve merdivenlerin ziyarete kapatılmasına karar verilmişti. Bu durum Rumeli hisarı güvenli mi? tartışmalarına neden olmuştu.

HAVADAN GÖRÜNTÜLERLE RUMELİ HİSARI

Tarihi binada yapılan ziyaret sınırlanmasının ardından hazırlıklar tamamlanarak yenileme çalışmaları başladı. Havadan yaptığımız çekimlerde tarihi yapının eski güzelliğini koruduğu gözlenirken, eskiden konser alanı olarak kullanılan bölümün şantiye merkezi haline getirildiği görüldü. Bu bölüm daha önce alınan yüksek sesin tarihi yapıya zarar vermesi nedeni ile desibel sınırlaması nedeni ile konserlere kapatılmıştı. Tehlikeli olduğu için ziyarete kapatılan bölümlerde başlayan yenileme çalışmalarının İstanbul Büyük Şehir Belediyesi tarafından yapıldığı belirtildi. Aslına uygun yapıldığı için çalışmaların uzun sürebileceği belirtildi.

RUMELİ HİSARININ TARİHİ

Sarıyer İlçesi sınırlarında bulunan Rumeli Hisarı, 30 dönümlük bir alanı kapsıyor. Anadolu Hisarı'nın karşısında İstanbul Boğazı'nın 600 metrelik en dar ve akıntılı kısmında inşa edilmiş bir hisar. 90 gün gibi kısa bir sürede tamamlanan hisarın üç büyük kulesi, dünyanın en büyük kale burçlarına sahip. Hisarın inşaatına 15 Nisan 1452'de başlandı, 31 Ağustos 1452 tarihinde tamamlandı. Rumeli hisarının yapımında 300 usta, 700-800 işçi, 200 arabacı, nakliyeci, kayıkçı çalıştı. Rumeli Hisarı, 1509 Büyük İstanbul Depreminde büyük zarar gördü ancak hemen onarıldı, 1746 yılında çıkan yangında ahşap kısmı harap oldu. Hisar tekrar III. Selim (1789-1807) döneminde onarıldı. Hisarın kulelerini örten ahşap külahlar yıkılınca, kale içi küçük ahşap evlerle doldu. 1953 yılında Cumhurbaşkanı Celâl Bayar'ın talimatı ile hisarın onarımı için gerekli çalışmalar başlatıldı, kale içindeki ahşap evler kamulaştırılarak yıkılmış ve restorasyon gerçekleştirilmiştir. Rumeli Hisarı bugün halen müze olarak hizmet veriyor.

Ali Aksoyer, DHA