Son enflasyon rakamları Amerika’da yüzde 7 ile geçtiğimiz kırk senenin en yükseği olurken, Avrupa’da yüzde 5,1 ile rekorlar kırıyor. Buna rağmen her iki ekonominin patronları faiz arttırma konusunda oldukça çekingen davranıyor ve erteleme yolunu seçiyor. Yüksek enflasyon döneminde parasal sıkılaşma, tüketimi tasarrufa yönlendirmekten geçiyor ve bu da faizleri yukarı çekmekle oluyor. Tarihi enflasyon düzeyleri ile mücadele eden iki büyük ekonomiden Amerikalı olanı yüzde 0-0.25 faiz ile devam ederken, Avrupalı rakibi 0 hatta eksi faizi tercih ediyor. Hadi Avrupalıları anladım, hayatları boyunca hantallıktan hızlı karar alamayan ve birbirleri ile geçinemeyen bu gruptan çok da umutlu olmamak lazım.
Amerika’ya ne demeli? O kadar hızlı karar alabilme becerisi olan FED, kıvırdı kıvırdı ve ancak Mart 2022 itibarı ile şahin tavır takınmaya karar verdi. Bu kadar yüksek enflasyona rağmen faiz arttıramamalarının nedeni, parasal sıkılaşmanın zaten toparlanamamış ekonomilerde talebi daha da azaltabileceği endişesi. Kısacası ekonomiler o kadar hırpalanmış, o kadar darbe yemiş ki, rekor enflasyon oranlarına rağmen zayıf seyreden talep korkusu dev ülkeleri olmazsa olmaz faiz artışından uzak tutuyor. Çünkü bu filmin daha korkunç kısmı sırada: iflaslar ve işsizlik. Kısacası kriz göründüğünden daha derin, durum söylendiğinden daha vahim.
Bu nedenle, daha uzun zaman devam edeceğini düşündüğüm bu krizin Latin alfabesinden herhangi bir harf ile izah edilemeyeceğini düşünüyor ve benim toparlanma modelimi söylüyorum. Sanskrit alfabesinden भ (ba) tipi toparlanma! Ekonomi önce tepetaklak dibe vurur, sonra orta şekerli bir toparlanmaya geçer, bir süre böyle stabil devam ederken kafası karışır bir yukarı yapar, tam düzelirken sağı solu oynamaya başlar ve kafayı tekrar aşağı çevirir. Sonuç mu? Bu işin toparlanması maalesef daha çok uzun zaman alacak…
Sağlıkla kalın.
Linkedln
Instagram
Facebook