Enflasyon halkın protestolarına neden olurken, pandemide turizm gelirleri azalıp altyapı projelerine döviz harcamak için rezerv satan hükümet şimdi gurbetçilerden IBAN'la döviz arıyor. Dolar karşısında para birimi yüzde 30 değer kaybetti. Akaryakıt krizi ile otobüsler yolda kalırken, halk gıda bulamadığı için öğünlerini azaltıyor. Hükümet iflasını ilan etti, IMF'yi bekliyor.
Burası: Sri Lanka!
Sri Lanka, 1948 yılında Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazanarak ayrılması sonrası yaşanan en büyük ekonomik krizle boğuşuyor ve halk, gıda sıkıntısı, enflasyon ve elektrik kesintileri ile sokaklarda günlerdir Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa'ya karşı protesto gösterileri düzenliyor.
Sri Lanka Merkez Bankası yaptığı açıklama ile döviz varlıkları kalmadığı için (rezervler) borçlarını ödeyemeyeceğini ilan ederek çaresiz bir şekilde IMF'den gelecek yardımı bekliyorlar.
Döviz varlığının kalmaması demek ülke dış dünyadan ithal ettiği ara malları, hammaddeleri ve yakıtı alamaması demek oluyor. Bu sorun da enflasyona ve gıda krizine çıkıyor.
Hükümetin krizi için suçlusu belli: Turizm gelirlerini yok eden pandemi! Çünkü turizm, ülkenin en büyük döviz kaynağıydı.
Pandemiden yaklaşık bir yıl önce terör saldırılarının özellikle kiliseleri hedef alması da turistlerin, pandemi öncesi ve sonrası da ülkeyi tercih etmeme nedenlerinden olmuştu.
Uzmanlar ise turizmden farklı olarak suçun ya da suçlunun ekonomi yönetimindeki yanlışlar olduğunu belirtiyor.
BBC'nin haberine göre, ülke iç savaş sonrası ihracat yapmak yerine içe kapalı bir ekonomi tercih edince, gelirler düştü, ithalat artınca her yıl 3 milyar dolar ticaret açığı verilmeye başlandı.
Yine bazı uzmanlara göre bu dönemde gereksiz altyapı projelerine de çok fazla harcama yapılması borçları artırdı. Pandeminin hemen öncesinde 2019 yılı sonunda Sri Lanka'nın döviz rezervleri 7 milyar 600 milyon dolarken, Mart 2020'de 1 milyar 930 milyona geriledi.
Sri Lanka'nın görevdeki Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa, 2019 yılında iktidara geldi. Rajapaksa, göreve geldiğinde ilk icraatlarından biri vergileri azaltmak oldu. Böylelikle hükümet rezervlerini artırmak için düşen gelirleri ile daha az döviz alabilecekti.
Hükümet, kimyasal gübre ithalatı gibi bazı yasaklamalarla döviz çıkışını engellemek istedi. Çiftçileri organik gübreye yönlendirmeye çalıştılar ama bu da kıtlığa neden olunca gıda ithalatı ile bu açığı kapamaya çalışınca döviz sorunu büyüdü.
Çözüm arayan yönetim, otomotivden gıdaya ayakkabıya kadar ithalat yasağı getirdi. İhracatın artırması için de ulusal para biriminin devalüe edilerek değerinin 'rekabetçi' olması gerekiyordu. Uzun süre bu hamle için beklendi ama geçen ay yapılan devalüasyon ile Sri Lanka Rupisi, ABD Doları karşısında yüzde 30'dan fazla değer kaybetti.
Borcun 7 milyar dolarının vadesi 2022. Ancak Sri Lanka Merkez Bankası, IMF yardımı gelene kadar ülkenin dış borçlarını ödemeyeceğini açıklaması yaptı ve akaryakıt gibi temel ürünlerin satın alınabilmesi için mevcut döviz rezervlerinin korunması gerektiği belirtildi.
Halk, hayat pahalılığı altında ezilirken, preotestolarla öfkesinin gösteriyor. Gıda masrafları son bit yılda yüzde 30 artan ülkede halk, daha az gıda alabiliyor ve öğün sayılarını azaltıyor.
Akaryakıt sıkıntısı benzin istasyonlarında kuyruklara neden olurken, toplu taşımada da aksamaları bir Sri Lankalı şu şekilde anlatıyor:
Daha önce 15 dakikada otobüse binerdim. Şimdi durakta bir, bazen iki saat beklemek zorundayım. Üstelik bazen otobüs, benzin bitince yolda kalıyor.
Gösterilere engel olunamayınca ise Rajapaksa bazı geri adımlar atmak zorunda kaldı. Aynı zamanda kardeşi olan Başbakan Mahinda Rajapaksa hariç tüm bakanları ve Merkez Bankası Başkanı'nı görevden aldı.
Muhalefet partilerinden yeni bir hükümet kurulması için yardımcı isterken, çağrısı reddedildi. Koalisyondaki partilerin milletvekillerinden 40'dan fazlası muhalefet tarafında geçti.
Ülkeye yakın zamanda Hindistan yardım elini uzatırken, 500 milyon dolarlık krediyle akaryakıt yardımı yapıldı.
Çin de Sri Lanka'yla swap anlaşması yaptı.
Sanki bizden biri gibiler :D
Lokasyon ve ülke ismi farklı
Yakında açıklama yapılır sri lankaya yardım yollarız