Kış aylarının gelmesiyle karanlık ve soğuk sabahlar giderek zorlayıcı hale geliyor. Alarm sesiyle uyanmak, pek çok kişi için günün en stresli anı olarak görülüyor. Erteleme tuşuna basmak kısa süreli rahatlama sağlıyor. Ancak psikoloji alanındaki araştırmalar, alışkanlığın zihinsel süreçlerle doğrudan ilişkili olduğunu gösteriyor. Uzman görüşleri, sabah davranışlarının motivasyon ve kontrol mekanizmalarıyla bağlantısını ortaya koyuyor.
Uzmanlara göre alarm sesiyle uyanma anı, beyinde ani stres tepkisi yaratıyor. Klinik psikolog Alice Connors-Kellgren, alarm çaldığında vücudun henüz uyanmaya hazır olmayabildiğini ifade ediyor.
Gece geç saatte uyuma, uykunun bölünmesi ya da kronik yorgunluk, sabah saatlerinde zihinsel direnci düşürüyor. Erteleme tuşu, zihnin talep edilen uyanıklığa karşı kısa süreli savunma mekanizması olarak görülüyor.
Psikologlar, erteleme sonrası yaşanan kısa uyku aralıklarının onarıcı olmadığını vurguluyor. Beyin derin uyku evresine geri dönemiyor. Uyanıklık ile uyku arasında kalan zihinsel hal, sersemlik ve odak kaybı yaratıyor. Literatürde 'sleep inertia' olarak geçen durum, alarm erteleme alışkanlığıyla doğrudan ilişkilendiriliyor.
Erteleme yerine arka arkaya alarm kuran kişilerde farklı psikolojik eğilimler öne çıkıyor. Psikolog Patricia S. Dixon, çoklu alarm kullanımının öngörü ve kaygı temelli planlama davranışı olduğunu belirtiyor. Alarm sayısının artması, geç kalma korkusuna karşı zihinsel güvenlik alanı oluşturuyor.
Ancak uzmanlar, yöntemin uzun vadede ters etki yaratabildiğini aktarıyor. Beyin, ilk alarmı gerçek uyanma sinyali olarak algılamamaya başlıyor. Zamanla uyanma refleksi zayıflıyor ve alarm sesi pazarlık unsuruna dönüşüyor. Sabah rutini, otomatik alışkanlık yerine zihinsel müzakereye bağlanıyor.
Psikologlara göre alarm erteleme davranışı yalnızca uykuyla sınırlı kalmıyor. Klinik psikolog Cynthia Shaw, sabah saatlerinde yaşanan kaçınma eğiliminin günün yüküne karşı zihinsel dirençle ilişkili olduğunu aktarıyor. Kaygı düzeyi yüksek kişilerde, güne başlama fikri erteleme davranışını tetikleyebiliyor.
Uzmanlar ayrıca zaman yönetimi sorunları, düşük sorumluluk algısı, mükemmeliyetçilik ve kötümser bakış açısının da alarm erteleme alışkanlığıyla örtüştüğünü bildiriyor. Psikolog Alice Connors-Kellgren, amaç duygusu zayıf hissedilen dönemlerde yataktan kalkma motivasyonunun azaldığını belirtiyor. Alışkanlık, zihinsel durum hakkında önemli ipuçları taşıyor.
Yoo. Sadece 5 dk daha uyumak istiyoruz