Çevresindeki İnsanların Tek Bir Kişi Olduğunu Düşündüren Hastalık: Fregoli Sendromu

27.01.2020 - 13:23

23.09.2022 - 12:09

Çevremizde birçok insanla aynı ortamda bulunabiliyoruz. Bu insanların çoğunu tanımadan aynı mekanda farklı masalarda, hiç birbirimizin yüzüne bakmaya gerek duymadan oturuyoruz ya da yolda yürüyoruz ve yanımızdan geçiyorlar ama yine onlara bakmaya gerek duymuyoruz. Zaten neden gerek duyalım ki? Sonuçta tanımıyoruz. Ancak öyle bir sendrom var ki nadir görülen bir hastalıkta olsa yaşamayı zorlaştırabilecek bir seviyede korkunç. Bu sendromda yaş, cinsiyet fark etmeksizin herkes aynı insanmış ve sizi kandırıyorlarmış gibi hissettiren bir rahatsızlık türüdür. Peki bu sendrom nedir? Nasıl ortaya çıkmıştır? Belirtileri nedir? Bu soruların cevaplarına birlikte bakalım.

Fregoli Sendromu hastanın çevresindeki kişilerin görünüşlerini değiştirdiğine, farklı kişilerin görünümünü aldığına dair sanrıları olduğu bir sendrom.

Fregoli Sendromu'na sahip kişiler tanıdıkları insanların sokaktaki insanların kılığına büründüklerine inanırlar. Bu hastalar genellikle yaşamlarındaki bir kişiye kafayı takarlar ve o kişiyi her yerde görürler. En küçük bir benzerlik olmasa dahi herhangi bir yerdeki herhangi bir insanı o kişi sanabilirler.

Hastalık dilimize Binbir Surat Sendromu adıyla geçmiştir.

Çok nadir görülen nörolojik bir rahatsızlık olan Fregoli Sanrısı, bir başka deyişle bir kişinin yüzünü dışardaki herkesin yüzünde görmek, hatta herkesin birbirinin kopyası olduğunu sanmaktır. Örneğin bu sanrıya tutulmuş bir kişi, kendisi hariç herkesin aynı kişi olduğunu sanarken, herkesin kötü kişilerce ele geçirildiğini de düşünmektedir.

Kısaca bu rahatsızlığa sahip kimseler, çevresinde kılık değiştirmiş kişilerce taciz edildiğini paranoya haline getirmiştir.

Bazen kapıdaki komşu, bazen televizyondaki spiker, bazen de en yakın arkadaş kişiye zarar verecek düşman ya da çok sevdiği annesi olabilmektedir. Yani birey, farklı insanların kimliklerine bürünerek kendisini taciz eden bir şahsın varlığına inanmaktadır.

Sendrom ilk kez 1927 yılında, genç bir kadının tiyatroda izlediği aktörün kendisini takip ettiğini iddia etmesiyle ortaya çıkmıştır.

Araştırmalar sonucu tıp tarihine yeni bir hastalık eklenirken, bu hastalığa adını veren ise İtalyan sahne yıldızı Leopoldo Fregoli olmuştur. Sahnede sürekli kılık değiştirip onlarca yüze bürünen Leopoldo Fregoli, Guinness Rekorlar Kitabı'nda en hızlı ve en yaratıcı sanatçı olurken oyunlarını da genelde tek başına oynamaktadır. Bahsi geçen 27 yaşındaki kadın ise, Leopoldo Fregoli'yi izledikten sonra her yerde onu gördüğünü ve kendisini takip ettiğini söylemiş ve sonrasında Fregoli Tanısı ilk kez 1927 yılında bu kadına konmuştur.

Gelelim hastalığın sebeplerine.

Normal koşullarda tanıştığımız ya da gördüğümüz herkesle ilgili kafamızda bir görüntü, yargı, ipucu oluşur. Fregoli Sanrısı yaşayanlar ise bunları hatırlarken beyindeki limbik sistem olarak bilinen duyguları/iç güdüleri kontrol eden bölgeyle kuvvetli bir bağ kurmaktadır. Bir tanıdıklık ya da yakınlık duyduğumuz kişilerle iletişim halindeyken bu limbik sistem vücutta bazı değişiklikler yaratır.

Sendromdan muzdarip kişilerde beynin insan yüzlerini hatırlatan bölgeleriyle limbik sistem aşırı derecede bağlı durumda.

Bunun neticesinde de, limbik sistemin vücutta gerçekleştirdiği bu değişiklikler, gördükleri herkese karşı meydana gelmekte. Bu sebeple bir yanılsamaya neden olan beyin herkesi aynı kişi sanmakta ve 'Böyle hissediyorsam, bu o' algısına yol açmakta ve sanrı ortaya çıkmaktadır.

Capgras Sendromu'yla da benzerliği olan Fregoli Sanrısı, Capgras'a göre daha seyrek görülmektedir.

Capgras, 1923 yılında ilk kez Fransız psikiyatrist Joseph Capgras tarafından tanımlanmış ve adını da buradan almıştır. Capgras daha geniş açıdan çok kez ele alınmış ve beyinsel bir rahatsızlıktan kaynaklanmadığı, bilinçaltının etkisi olduğu gibi tartışmalar/ teoriler savunulmuştur.

Özetle Fregoli Sendromu'na sahip insanlar gördükleri insanların tamamının aslında aynı insan olduğunu düşünür.

Hasta, bu insanın farklı farklı kılıklarda kendisini izlediğini, çevresinde dolaştığını ve takip altında olduğunu hisseder. Bundan büyük rahatsızlık duyar, rahat hareket dahi edemez. Sürekli olarak bir tedirginlik ve gerginlik hali içerisinde bulunur. Kendisi dışında herkesin gerçek değil de kopya olduğu inancını taşır. Ona göre, bulunduğu çevredeki insanlar zaman zaman kötü niyetli bazı kişi ya da kişiler tarafından canlandırılan kopyaları ile değiştirilmektedir.

İşte Fregoli Sendromu hayatı böylesine zehir eden, yaşamaktan nefret ettiren, her anı korku ve tedirginlikle geçirmeye sebep olan, psikolojik hastalıkların belki de en hastalıklısı olan bir rahatsızlık...