Sosyal güvenlik sistemlerinde son yıllarda giderek alarm çanları çalıyor. Türkiye'de de giderek daha fazla hissedilen bu etkiler, enflasyonla güçlenirken, emeklilerin geçim derdi de büyüyor. Uzmanlar gelecek yıllar için uyarı veren yaşlanmanın ekonomiye etkisi hakkın uyarırken, şimdiden etkileri nasıl görülüyor, gelin birlikte bakalım. SGK'nın gelirleri emekli aylık ve sağlık harcamalarını karşılıyor mu?
Çalışan kesimin prim ödemeleriyle finanse edilen sosyal güvenlik sistemleri dünyada alarm veriyor.
Yerel seçimler öncesinde maaş ve ikramiyelerine zam bekleyen emekliler umduğunu bulmazken, en düşük emekli maaşının 10 bin lira olmasına karşın sosyal güvenlik sisteminin durumu emekliler kadar kötü gözükmüyor.
Çalışanların ödediği primler, emekli maaş giderlerinden fazla olsa da, karşılama sıkıntısı görülmedi.
Sürdürülebilir ve sağlıklı bir sosyal güvenlik sisteminde 4 çalışanın 1 emekliye karşılık gelmesi gerekirken, Türkiye'de bu oran yıllardır 1,5-2 aralığında gidiyor. Gelirde de ister istemez gerileme oluşurken, son olarak EYT'nin de büyük yük getireceği düşünülen sistemde 'iyileşme' görüldü.
Euronews'in aktardığına göre, primler emekli maaş ödemelerini aşarken, sağlık harcamaları 553 milyar lira daha eklenince, toplam 1 trilyon 962 milyar liraya çıktı.
SGK'nın bütçesinde 'emeklilikte yaşa takılanlar' (EYT) de olunca dengelerde oynamalar kaçınılmaz olurken, SGK verileri ne diyor?
2003’te yılında karşılama oranı yüzde 59, yani çalışanların ödenen primlerinin toplamı emekli aylık ve sağlık giderlerinin ancak yüzde 59'una yeterken, 2022'de rekorla yüzde 76,1'e, 2023'te de biraz daha yükselerek yüzde 76,4'e çıktı.
Kısaca, primler giderleri oranla 'hiç olmadığı kadar iyi durumda' görünüyor.
2009 yılında bütçeden SGK'ya aktarılan pay yüzde 5,23 olurken, 2021'de yüzde 3,48, 2022’de yüzde 2,59, 2023'te de yüzde 3,23 oldu.
En düşük emekli maaşları, kök maaş üzerine Hazine tarafından tamamlanarak 10 bin TL olurken, verileri bunun etkileyip etkilemediği ise bilinmiyor.
Milletin hakkı gasp edilerek meydana gelen duruma iyileşme denmez. Ama müstahak tabii.
Rabbimin hikmetinden sual olunmaz. Ac kaliriz yinede gilicdara oy vermeyuz dediler dualari kabul oldu
97 den sigortaliyim ama günüm az asgari tutarı hesapladigimda yatirmam gereken miktar 1 milyon 142 bin küsür bu parayı devlet bana ne kadar sürede öder değer mi sigorta bahanesiyle çalışanlar resmen soyuluyor kar eder tabi aldığı prime bak ödediği paraya bak ama para yok demi...