PISA Sonuçlarındaki Büyük Gerilemenin Sebebi Ne?

Öğrencilerin uluslararası ölçekte fen, matematik ve okuma becerilerini ölçen en önemli göstergelerden biri olan PISA'nın 2015 sınavında Türkiye'nin 12 yıl önce aldığı puanların da altına düştüğünü sizlerle paylaşmıştık. 

Peki bu gerilemenin altında hangi sebepler yatıyor?

2003 yılında 434 olan Fen puanı 425'e, 423 olan matematik puanı 420'ye, 441 olan okuma puanı ise 428'e düştü. Üç alanda da en başarılı ülke Singapur.

Al Jazeera Türk'ten Umay Aktaş Salman, gerilemenin nedenini uzmanlarla görüştü.

Konuyu yakından takip eden herkesin az çok tahmin ettiği gibi uzmanlar da 'ezberci eğitim' ve 'öğretmen niteliğine önem verilmemesini' durumun ana nedeni olarak görüyor.

MEF Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Erhan Erkut, sonuçlarda sıralamanın ve puanların düşmüş olmasının yanında en üzücü olanın ileri düzeyde beceri sahibi olan öğrenci sayısının azlığı olduğunu söylüyor:

'Fende hala en üst seviyede öğrenci oranımız sıfır. Oysa bu grup geleceğin bilim insanları, mühendisleri olacak. Sadece puanlarımız düşse dert etmeyeceğim. Birden altıya kadar öğrencilerin sıralandığı beceri düzeylerinde ikinin altına düşüyoruz. Temel beceri düzeyi ve altı yani. Altıncı düzeye giremiyoruz. Bu sonucun nedenlerini rapor içinde de bulmak mümkün. Eğitim harcamaları ile puanlar arasında doğru orantı var. Türkiye’nin eğitime para harcadığını biliyoruz ama toplam yapabildiğimiz harcama yine de düşük kalıyor. Harcadığımız paranın da tam karşılığını almıyoruz. Rapordaki fen skoru eğrisine baktığımızda yapılan harcamaya göre Türkiye’nin 438 puan alması gerekiyor. Ancak alınan puan 425. Başarısızlığın bir diğer sebebi anne babanın eğitim seviyesinin düşük olması. Bir başka sebep öğrencilerin sosyo ekonomik açıdan zayıftan olması. Öte yandan PISA’da başarılı olmak istiyorsak içeriğin beceri odaklı ve öğretmen yerine öğrenci odaklı olması gerekiyor. Aktivitelerle, sunumlarla, projelerle öğrenmenin gerçekleşmesi lazım.'

Profesör Doktor Erkut, TEOG'daki başarının PISA'da gelmediğine vurgu yaparak, öğrenciler üzerinde yanlış bir şeyin test edildiğini ifade etti. 

'Öğrencilere PISA’nın 2 ve 3. seviyesine denk gelen sorular soruyoruz. Öğrendiği bilgiyle yeni bir şey üretiyor mu öğrenci bunu sınamıyoruz. Bilginin kullanımının öğretilmediği bir eğitim sistemi kullanılıyor. 10 yıllık plan yapmamız lazım. Krize girin Finlandiya başarıyı yakalamadan önce eğitime ayırdığı parayı ikiye katladı. Eğitim seferberliğinin ideolojiden bağımsız olması gerekiyor. Osmanlı’dan, Cumhuriyet’ten bu yana bütün iktidarlar kendi ideolojilerin doğrultusunda kullandı eğitimi. Gelinen sonuç ortada.'

Eğitim Reformu Girişimi Koordinatörü Batuhan Aydagül’e göre Türkiye 2003’ten bu yana üç alanda da kazandığı gelişmeyi kaybetmiş durumda:

'OECD’nin söylediği en önemli şey, başarılı okulların öğretmen niteliğine çok önem verdiği. Türkiye’nin eğitimde en zayıf karnı öğretmen niteliği ve öğretmeni güçlendirmeye hiç önem vermemesi. Öğretmen işe almaktan bahsetmiyorum. Çalışan öğretmenin desteklenmesinden bahsediyorum. Sebeplerden biri kesinle öğretmenlerin ihmal edilmesi. 2012’de Ulusal Öğrtemen Stratejisi hazırlandı. O yıldan bu yana eğitimde her şey değişti ama bu strateji belgesi uygulanmadı. Bunun faturasını çok acı bir şekilde ödeniyor. PISA’ya giren öğrenciler arasında ortaokulun üç ya da dört yılını 4+4+4 sistemine göre okuyanlar da var. Okullarının bölünmesi, okul geçişleri, seçmeli derslerin yarattığı karışılıklığın bu tablonun içinde payı var. PISA 2015 sonuçlarına göre öğrencilerimizin fen, matematik ve okumada çoğunluğu en basit düzeyde bilgiye sahip. Bu okuma yazma biliyor, dört işlem biliyor demek.'

New York Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. Selçuk Şirin de sonuçların başlangıç noktasına geri dönüldüğünü gösterdiğini vurguluyor:

'Türkiye’nin cevap vermesi gereken soru şu: Eğitimiz bütçemiz artarken, okul binaları yenilenirken, sınıf mevcudu azalırken neden çocuklarımızın başarısı düşüyor? Eğitim öğretmenle olur. Türkiye’nin bu yüz yılda dünya ile rekabet edebilmesi için acil olarak insana yani öğretmene yatırım yapması gerekiyor. Nüfusunun yarısı okul çağında olan Türkiye eğer bu kuşağa dünya ile rekabet edecek becerileri kazandıramazsa bu yüzyılı da kaybederiz. PISA testlerini OECD’nin yapmasının nedeni yeni ekonomide ihtiyaç olan becerileri ölçüyor olması. Bilgiyi ezberlemeyi değil, var olan bilgiyi kullanmayı ölçüyor, problem çözmeyi ölçüyor. 21. yüzyılda eğitmin amacı budur, bu olmalıdır. Biz kurduğumuz sistemle problem çözme becerisini öğretemiyorsak o zaman müfredatı baştan sona yenilemek gerekiyor. Beni kaygılandıran başka nokta da ileri seviyede beceri düzeyinde öğrencilerimiz az. Fende yokuz. Bu korkunç bir durum. Çünkü yeni ekonomide inovasyonu yapacak çocuklar o beceri seviyesindeki çocuklardan çıkacak. Bu tabloya bakınca Türkiye’den WhatsApp geliştiren çıkar mı? Kaygılıyım.'