Saç sektörü günümüzde estetik ve moda dünyasında önemli bir yer tutarken ardındaki acı gerçekler ve sömürü hikayeleri göz ardı ediliyor. Gelin arka planda neler oluyormuş birlikte bakalım.
Şimdilerde peruk, saç kaynağı ve örgü gibi ürünler özellikle kadınlar tarafından sıkça tercih edilse de, bu saçların nereden geldiği ve hangi işlemlerden geçtiği sorgulanmaya değer. Çünkü arka planında aslında koca bir sömürü sistemi var.
Saç sektörü günümüzde büyüklüğüyle dikkat çekerken tarih boyunca birçok karanlık hikaye barındırıyor.
Saç sektörü günümüzde büyüklüğüyle dikkat çekerken tarih boyunca birçok karanlık hikaye barındırıyor. 1800’lerde Fransa'da köylü kadınlar saçlarını satarak geçimlerini sağlamaya çalışıyordu. 1800’lü yıllarda Fransa’da köylü kadınlar daha fazla kazanç sağlamak amacıyla saçlarını kestirerek satmaya zorlanıyordu.
Ama bu durum çok da masum değildi. O dönemde saçlar bazen yasadışı yollardan, özellikle de Çin'deki kanalizasyonlardan ve cesetlerden toplanıyordu. İnanması güç değil mi?
Günümüzde peruklarda gördüğünüz saçların nereden geldiğini hiç merak ettiniz mi? Önce Çin'e bakalım. Burada kadınlar taraklarından ve banyo giderlerinden dökülen saçları biriktiriyor. Bu saçlar köylülere ve seyyar satıcılara satılıyor.
Ancak bazıları sokaklardan toplanıyor ve kirli ortamlarda karışıyor. Saçların işlenmesi için ise ilginç bir işlemler yapılıyor.
Saçların temizlenmesi için saç çözme atölyelerine götürülüyor. Peki bu işlemleri kimler yapıyor derseniz? Tabiki de ücretlerin düşük olduğu ama insanların çalışmaya ihtiyaç duyduğu Bengladeş, Hindistan'daki kadınlar.
Kadınlar oturdukları yerde önce yumak yumak olmuş kılları çözüyor, ardından da tek tek demetlere ayırıyor. Anlatırken kolay belki ama düşünün ki 1,5 kg saçı çözmek için 80 saate yakın vakit harcıyorlar.
Ancak Hindistan saç tedarikinde daha umut verici bir örnek sunuyor. Hindu tapınaklarında kadınlar saçlarını tanrılara adak olarak kesiyor. Bu uygulama hem dini bir ritüel hem de tapınaklar için ciddi bir gelir kaynağı oluyor. Bu sistemde kadın da karlı çıkıyor tapınak da.
Vietnam ise saç ticaretinde en karanlık örneklerden birini sunuyor. Kadınlar çok düşük fiyatlarla saçlarını satmak zorunda kalıyor.
Bu noktada Dan adlı bir girişimci kırsal alanlardaki kadınlarla çalışarak onlara daha iyi bir gelir sağlamaya çalışıyor. Bu sömürü düzenini değiştirmek için önemli adımlar atıyor.
Anlayacağınız, saç sektörünün arkasında hem çok emek hem de yer yer sömürü var. Bu zamana kadar böyle gelmişse de gelecekte daha etik yöntemlerin benimsenmesini umuyoruz.
Dipnot: Tabi gerçek olmayan takma saçlar için durum böyle değil. Onlar sentetik olduğu için arka planda böyle sömürü ve bu denli uğraş yok.