Taciz ve Baskı İddialarının Beşiği Tarikatların Kökeni ve Türkiye'deki Tarikat ve Cemaatler

Türkiye'de hemen her dönem bir şekilde gündeme gelen tarikat ve cemaatlerin sayısı her geçen gün artıyor. Peki, sayısı onları geçen bu tarikatların kökeni neresi ve tarikat isimleri neler?

Kaynaklar: 1 2 3 4

Sık sık tartışma konusu olan tarikat ve cemaatler çok uzun yıllardır Türkiye'de faaliyet gösteriyor.

'Allah'a ulaştıran yol' manasıyla kullanılan tarikat ve cemaatler, özellikle İslam'da, tasavvufa dayanan ve kimi ilkelerle birbirinden ayrılan kollarla farklı şekillerde karşımıza çıkıyor.

Genel olarak tarikat ve cemaatleri bu şekilde tanımlayabiliriz, fakat sizler için bu konuyu derinlemesine araştırdık.

Bu yüzden öncelikle 'tarikat' kelimesinin TDK anlamına bakıyoruz!

Türk Dil Kurumu'na göre 'tarikat' sözcüğü;

'Aynı dinin içinde birtakım yorum ve uygulama farklılıklarına dayanan, bazı ilkelerde birbirinden ayrılan Tanrı'ya ulaşma ve onu tanıma yollarından her biri' şeklinde tanımlanıyor.

Buna ek olarak da Bektaşi tarikatı ve Mevlevi tarikatı örneklerini veriyor.

Arapça isim kökenine baktığımızda tarikat veya tarik kelimesi "yol" tarikat "yollar" anlamına geliyor.

Genellikle Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait düşünce ve inanç sistemlerini benimseyen tarikatların büyük çoğunluğunun Hicri 5./Miladi 11. asırda Abdülkâdir Geylânî’nin yolundan gidenler tarafından oluşturulan Kadiri Tarikatı'nı takip ettiği bilinir.

Türkiye'de hali hazırda çok fazla tarikat olmasına rağmen ilk tarikatın ne zaman ortaya çıktığı büyük merak konusudur.

Belirli bir sisteme bağlı tarikatın ilk ortaya çıkması Hicri III. Asra kadar dayanıyor.

Cüneyd-i Bağdadî, Bayezid-i Bistami gibi zatlar tarafından kurulan ilk tarikatlar, bu isimleri tarikatların ilk önderleri konumuna getiriyor.

İlk tarikatlar bu isimlerle kurulurken, devamında Şah-ı Nakşibend, Abdülkadir-i Geylanî, Mevlâna Celaleddin-i Rûmi, İmam-ı Rabbani gibi isimler gelerek farklı tarikatlar yavaş yavaş oluşmaya başladı.

Hali hazırda Türkiye'de sayılamayacak kadar fazla tarikat ve cemaat mevcut, fakat bunlardan en etkili olanlarını sıralamak gerekirse ilk sıraya en etkili olan ve içinden pek çok cemaat çıkan Nakşibendi tarikatı koyulabilir.

'Nakış yapan' anlamına gelen Farsça bir sözcük olan Nakşibendilik tarikatını ilk gündeme getiren isim Abdulhalik-ıl Güjdevani olsa da bu tarikata ismini veren ve bu kadar tanınır yapan isim Muhammed Bahauddin Şah-ı Nakşibendi'dir.

Her bir tarikat kendi içinde belirli kollara ve cemaatlere ayrılıyor. Yani Türkiye'de tarikatlar ucu bucağı bulunması zor ve epey çetrefilli bir olay.

Yine de sizler için Türkiye'de faal durumda olan tarikatlar, bu tarikatların cemaatleri ve kollarını araştırdık.

İşte Türkiye'deki en bilinen tarikatlar;

  • Nakşibendi tarikatı

  • Kadiri tarikatı

  • Mevlevi tarikatı

  • Halveti tarikatı

  • Rufai tarikatı

  • Melami veya Bayrami tarikatı

  • Sühverdiye tarikatı

  • Çeşti tarikatı

  • Şazeliye tarikatı

  • Hizb-ut Tahrir

Nakşibendi Tarikatı

Nakşibendi tarikatı için Türkiye'de en fazla kolu ve cemaati olan tarikat diyebiliriz. Nakşibendi tarikatı ekolüne bağlı kalan cemaatler var olurken, bir yandan da Nakşibendi tarikatından gelmesine rağmen kendini başka bir tarikat şeklinde lanse eden Nurcular var.

Nakşibendi tarikatı içindeki cemaatler şu şekilde;

• Menzilciler 

• İskenderpaşa Cemaati 

İsmailağa Cemaati 

Süleymancılar

• Hazneviler 

• Yahyalı Cemaati 

• Erenköy Cemaati 

• Tufancılar

• Kıbrısiler 

• Zilan Cemaati

• Reyhaniler

• Hacegan Cemaati

• Arvasiler

• Akfırat Cemaati

• Halidiye

Şeyh Muhammed Nayır Erzincani

• Bilvanis Grubu

Ayrıca bir tarikat olan Nurcular'ın içindeki cemaatler şu şekilde:

• Gülen Cemaati 

• İlim Yayma Cemiyeti

• Kırkıncı Hocacılar

• Işıkçılar 

• Yeni Asyacılar

• Yeni Nesilciler

• Aczimendiler 

• Meşveretçiler

• Medzehra Grubu

• Zehra Vakfı

• Kurtoğlu Grubu 

• Sungurcular

• Yazıcılar

• Medrese Alimleri Vakfı

• Alvarlı Efe Cemaati

• Hayrat Cemaati

• Norşin Dergahı

Kadiri Tarikatı

Abdulkadir Geylani’nin öğretilerini benimseyen tarikat olan Kadiri tarikatının cemaatleri şu şekilde sıralanıyor:

  • Galibiler

  • İcmalciler

  • Tillocular

  • Muhammediye

  • Halisiye

  • Üveysler

  • Şeyh Osman cemaati

  • Zenbililer

  • Hüseyniler

  • Farukiler

  • Bilal-i Nadir.(Nadiriler)

  • Kesnizani

  • Şettariye

Halveti Tarikatı

İlahi isimlerin yüksek sesle tekrar edilmesi anlamına gelen zikir yöntemini kullanan bir tarikat olan Halveti, ülkemizde çok sayıda üyeye sahip.

Cemaatleri şu şekilde;

  • Cerrahiler

  • Uşşakiler

  • Şabaniye

  • Mısriyye

  • Ticaniler

  • Ruşeniye

  • İpek Yolu Grubu

  • Sünbüliye

  • Nasuhiyye

  • İbrahimiye

Rufai Tarikatı

Zikir sırasında vücutlarına şiş batırmalarıyla bilinen Rufai tarikatı, ilk sufi tarikatlardan biridir.

Cemaatleri şu şekilde;

  • Kubbealtı Cemaati

  • Çorum Dergahı

  • Mehmet Efendi Cemaati

  • Maafiriler

  • Antakiler

  • Marufiler

  • Ayderussiyye

  • Sayyadiye

  • Zeyniyye

  • Sebsebiyye

  • Kantaniye

Melami Tarikatı / Bayramiler

Bu tarikat Hacı Bektaş Veli ve Hacı Bayram Veli'nin öğretilerini benimser. Bildiğimiz tarikat silsilesi ve kurucusu bulunmamaktadır.

Cemaatleri şu şekilde;

  • Maşukiler

  • Aksarayiler

  • Edirneviler

  • Yakubi

  • Kabayiler

  • Kemaliler

Sühverdiyye Tarikatı

Bu tarikat Türkiye'de çok fazla etkin değildir. Bağdat kökenli bir tarikattır.

Yalnızca Zeyniyye cemaati bulunur.

Çeştiyye Tarikatı

Seyyid Giyaseddin El Çişti tarafından kurulan tarikat Hindistan'ın en bilinen tarikatlarından olurken, Türkiye'deki takipçi sayısı epey az.

Cemaatleri şu şekilde;

  • Sabiriye

  • Nizamiyye

Şazeliye Tarikatı

Osmanlı döneminde ortaya çıkan ve özellikle Avrupa ve Balkanlar'da etkili olan tarikattır. Şu an etkin değildir.

Cemaatleri şu şekilde;

  • Simaviler

  • Çizmeciler

  • Aleviyye

  • Derkaviyye

Mevleviler

Son olarak Mevleviler, bir Anadolu tarikatıdır ve Mevlana Celaleddin Rumi'nin öğretilerine dayanır. Tasavvufi bir tarikat olan Mevleviler, diğer tarikatlar gibi kollara ve cemaatlere ayrılmamıştır.

Bu içerikler de ilginizi çekebilir 👇

Korkunç Suçlarla Amerika'yı Sarsmış, Okudukça Tüylerinizi Diken Diken Edecek 15 Tarikat
Tarikatlar Her Yerde: Peygamberliğini İlan Eden ve Garip Bir Şekilde Kitlelerin Önderi Olan 12 İlginç Kişilik
Zikir Sırasında Şiş Saplamadan Atatürk Düşmanlığına: Merak Ettiğiniz Her Şeyi Tarikatçıdan Öğrenin!

Popüler İçerikler

Hakim Sosyal Medya Hesabından Duyurdu: 17 Yaşında 70 Suç Kaydı Var
Yarışmaya Katıldıktan Sonra Başından Vurulan Mutlu Kaya'nın "Başardım" Paylaşımı Duygulandırdı!
TÜİK, Ekim Ayı Enflasyonunu Açıkladı: Yıllık 48,58'e Geriledi! Kira Zam Oranı da Belli Oldu
YORUMLAR
27.06.2022

Sorsan hepsi 72 fırkaya ayrılmış dinin doğru tarafında çünkü hiçbir tarikat ya da cemaat bir diğerini tanımaz. Hepsi kendi liderine tapar. Buradaki tapınma bildiğiniz Tanrı'ya tapınmak gibi. Örneğin cemaat liderinin yüzü aynı Muhammed peygambere benzetilir, cemaat lideri yeri geldiğinde Azrail'i geri gönderir, Allah cemaat liderinin suretinde melek gönderir. Bir de bunun "Allah dostları" adı altın sunulan ilahları vardır ki Allah'ın haberi bile yok! Kur'an-ı Kerim'de sadece Allah'ın İbrahim'i dost edindiği yazmasına rağmen önüne gelen sarıklıya Allah dostu demekte sakınca görmeyen dindarlarımız, şirke dört nala koşarken ülkenin kurucusuna olan minneti "putlaştırmak" diye tanımlamaktan çekinmezler. Cehaletle harmanlı bir arsızlıkları vardır.

27.06.2022

Nihat, Hasan Çekiç, Hakan Arslan... Ben sırf Arapçılığından tanıyordum.

27.06.2022

Tümünü tek A4 sayfada tek kararla tek gecede kapatıp, devam etmek isteyenleri İran sınırına bırakabiliriz. Sadece bir teklif.

27.06.2022

sen git kendini amsterdama biraktir...

27.06.2022

Atatürk’e de kızmıyorum değilim bütün erkler onun elindeyken tüm dincilerin tarikatların ve türevlerinin kökünü kazımadı neyse ATAM kurban olayım sana

TÜM YORUMLARI OKU (18)