Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 'Beni görmek demek mutlaka yüzümü görmek değildir. Benim fikirlerimi, benim duygularımı anlıyorsanız ve hissediyorsanız bu kafidir.' derken onu daha iyi anlayabilmek için eylemlerini, söylemlerini anlamamız gerektiğini ifade eder. İşte bu yüzden biz de onun günlüklerinden yola çıkarak onu daha iyi anlayalım istedik. Bakalım Büyük Kurtarıcı geçmişte, 10-16 Ekim arasında neler yapmıştı?
Kaynak: Atatürk Araştırma Merkezi
Kronolojik Fotoğraflar: İşte Atatürk
Mustafa Kemal, İstanbul Matbuat Cemiyeti Reisi Velit (Ebüzziya) Bey'in 9 Ekim 1919 tarihli telgrafla sorduğu sorulara şöyle cevap verir: '...Bugünkü hükümetin iç ve dış siyasetimizi iyi idareye muktedir olup olmadığı hakkında şimdilik kesin bir şey söyleyemeyiz; bunu uygulama gösterecektir.'
Ayrıca o gün İstanbul gazetelerinde Mustafa Kemal'in şöyle bir duyurusu yayımlanır: '...Ferit Paşa Kabinesi'ne karşı resmî haberleşmelerin kesilmesi hususunda zorunlu olarak alınmış önlemler derhal kaldırılacaktır!'
Mustafa Kemal Paşa, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti örgütüne ve Belediye Başkanlarına Mudanya Ateşkes Antlaşması'nın imzalandığını şöyle bildirir: '...Kazanılan büyük zaferin ilk önemli siyasî sonucu bu suretle Mudanya Konferansı'nda elde edilmiş bulunuyor. Millî sınırlarımız içinde tam bir bağımsızlıkla yaşamamızı temin edecek olan barış devresine pek ziyade yaklaştığımız bu günlerde, millî savaşa önderlik eden ve memleketin bütün maddî ve manevî kuvvetlerini bu mukaddes mücadeleye yönelten saygıdeğer Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve fedakâr halkın temsilcisi bulunan Belediye Heyetlerini selâmlamakla bahtiyarım.'
Atatürk İsmet Paşa ile beraber Aydın'dan trenle Ankara'ya dönerken sohbet esnasında şöyle bir not yazdırır: '...Büyük devletler arasındaki mücadele, gerginlik, düşmanlık o haldedir ki bunların arasında bulunarak bir badireye karışmak ihtimali vardır. Bu ihtimale karşı ise son derecede dikkatli, tedbirli ve soğukkanlı bulunarak, postu kurtarmaya çalışmak vaziyetindeyiz.'
Mustafa Kemal Paşa'nın İzmir gezisi devam etmektedir. Bugün de birçok yeri gezen Gazi, İzmir Bölge Sanat Okulu'nu da ziyaret eder ve okulun hatıra defterine şöyle yazar: 'Bu defaki ziyaretimde daha çok memnun oldum. Her yıl biraz daha ilerleme var; daha çok lâzım!'
Mustafa Kemal Paşa, CHP'nin 2. büyük kongresinde Büyük Nutku'nu okumaya başlar: '...Efendiler, bu vaziyet karşısında bir tek karar vardı. O da millî egemenliğe dayanan, kayıtsız şartsız, bağımsız yeni bir Türk Devleti kurmak! işte, daha İstanbul'dan çıkmadan evvel düşündüğümüz ve Samsun'da Anadolu topraklarına ayak basar basmaz uygulanmasına başladığımız karar, bu karar olmuştur.'
Atatürk, ilk ciddî komaya 16 Ekim 1938 günü girer ve bu koma hali 17 ve 18 Ekim günleri de devam eder. 19 Ekim günü ise yavaş yavaş komadan çıkar.