Pavlov’un deneyini duymayanımız yoktur, psikoloji tarihinin en bilinen klasik koşullanma örneklerinden biridir. Köpeklere zil sesiyle yemek verildiğinde, bir süre sonra yalnızca zil sesine tepki vermeye başlamalarıyla tanınır.
Ancak sosyal medyada bir kullanıcı, bu deneyi kendi ailesi üzerinde denemeye kalktı. Ortaya trajikomik bir sonuç çıktı. Dilerseniz gelin bakalım...
Rus fizyolog Ivan Pavlov, 1900’lü yılların başında öğrenme ve koşullanma üzerine yaptığı deneylerle tanınır. En ünlü çalışması olan 'Pavlov’un köpeği' deneyinde, köpeklere her yemek verildiğinde bir zil sesi çalınır. Bir süre sonra köpekler, yemek gelmese bile zil sesini duyduklarında salya salgılamaya başlar.
Köpeklerin zil sesini yemekle ilişkilendirmesi sonucu ortaya çıkan klasik koşullanma bulguları, insan davranışlarını anlamada da büyük bir temel oluşturmuştur.
'Pavlov'un deneyini aileme uyguladım.
Okulda hocamız bu deneyi orijinal hali ile insanların üzerinde uygulamanın etik olmadığını belirtti ama illaki yapılmıştır.
Ben de ilk kobay olarak kardeşimi seçip uyguladım.
Olay şu; köpek et geldiği zaman salya salgılar. Et veren kişi de eti, zil sesiyle beraber vermeye başlar. Bir süre böyle sürer. Ardından köpeğe sadece zil sesi verilir ve köpeğin salyası akar. Yani ete tepki veren köpek farkında olmadan zil sesine de aynı tepkiyi vermeye başlar.
Ben de bu deneyi kardeşim üstünde uygulamaya karar verdim. Gumball adlı çizgi filmin kapanış müziği her çaldığında kardeşime bir parça çikolata verdim. Sabah ve akşam olmak üzere yirmi gün boyunca sürdü bu süreç. Yirmi birinci gün bebeği odaya koydum ve müziğin tekrar çalmasını bekledim.
Kardeşim müzik sesini duyduğu an zombi gibi yanıma gelip elini uzattı. Çünkü müzik ona çikolatayı hatırlatmaya başlamıştı. Ben ise vermedim.
Ağlayarak kendini yerden yere vurdu. Sonuç başarılı.'
'Bir süre boyunca o müziği duyduğu gibi aklına çikolata gelecek. Ama zamanla kaybolacak bu durum.
İkinci denek babam oldu. Normalde haber izlerken çay içmez. Haberleri de hep aynı kanalda izler.
Ben bu haberlerin jeneriği girdiği an babama çay getirdim. İlk gün yok dedi. Yılmadım.
İkinci gün aldı. Üçüncü gün aldı. Her jenerik girdiğinde getirip verdim çayını.
Ve o gün geldi çattı. Haber jeneriği girdiğinde çay götürmedim. Balkondan gizlice babamı izliyordum.
Onun ise aklına çay geldiğinden kapıya bakıyor, beni bekliyordu.
Baktı geleceğim yok. “Çay koyun!” diye bağırdı.
Deneyim burada bitmedi. Sırada diğer aile üyeleri var.
Hepsini Pavlov’un köpeğine çevirip bir şeylere muhtaç kılacağım. Bunun sebebi ise bebeği benden daha çok sevmeleri.
Ama ne yazık ki hepsi geri zekalı. Ben ise kıskanç ve zekiyim.'
deneyi denemesine bir şey diyemem de bebeği kıskanıp bunları yapması psikopatlık.
Şimdi bu Pavlov'un köpeği gibi görünse de aslında tam da öyle değil. İnsan bir rutini 21 gün boyunca (zorlukla bile olsa) hiç aksatmadan yaparsa 21. günün sonunda o rutin artık tam anlamıyla bir alışkanlığa dönüşür, ister psikolojik, ister biyolojik, ister fizyolojik bir kas hafızasına dönüşür. Çok da hızlı kurtulunur tabi bu durumdan. Konunun Pavlov'un köpeğiyle alakası yok aslında ama işte yapan kendini daha zeki hissetmek ve çok alengirli bir iş yapıyorum havasına girmek için araya çay, çikolata, jenerik falan sıkıştırmış. O sesler olmadan da aynı şeyleri 21 gün yapsa sonuç yine aynı olurdu
insan üzerinde denenmesi etik olmasa da bu deney bir toplumu dizginlemek için bir seçim olmuştur gayet günümüz siyaset anlayışında bu mevcuttur