Çok emek veriyorsunuz ama aldığınız maaş bunu karşılamıyor mu? O zaman sizin için patronunuzla bu konuyu konuşmanın vakti gelmiş demektir. Maaşınıza zam talep etmeye karar verdiyseniz geriye nasıl konuşacağınızı planlamak kalıyor.
Çok emek veriyorsunuz ama aldığınız maaş bunu karşılamıyor mu? O zaman sizin için patronunuzla bu konuyu konuşmanın vakti gelmiş demektir. Maaşınıza zam talep etmeye karar verdiyseniz geriye nasıl konuşacağınızı planlamak kalıyor.
Bu aslında hiç de korkulacak bir durum değil... Sadece çoğu insan nasıl zam isteyeceğini bilmiyor. Ne yazık ki zam istemek yerine işlerinde iyi olduklarının fark edilmesini ve maaşlarına zam için patronlarının bir teklifte bulunmasını bekliyorlar. Bunun sebebi de konuşmayı kendileri başlattığında şu an kazandıklarından bile daha az maaş alacaklarını sanmaları...
Zam istediğinizde garip görünmezsiniz, açgözlü görünmezsiniz hele haksız hiç görünmezsiniz, tabii hak ettiğinizden az bir maaşa çalışıyorsanız. Sadece 5 dakika sürecek bu konuşmayı başlatarak hatırı sayılır miktarda zam alabilirsiniz...
Zam isterken ne kadar gergin olursanız olun unutmayın ki patronunuz için bu sizin düşündüğünüz kadar büyük bir mesele olmayabilir... Unutmayın, o her zaman bu tarz işlerle uğraşıyor, yani sizin için ne kadar önemli bir mesele olsa da onun için bu öyle değil.
Yani size bunun anlamsız bir istek olduğunu eğer iyi bir çalışansanız muhtemelen söylemeyecektir ya da 'Patavatsız, kesinlikle bizimle para için çalışıyor.' tarzı şeyler düşüncelere kapılmayacaktır. Tabii profesyonel olmayan bir yerde çalışıyorsanız orası apayrı bir mesele...
Konuşmanın sonunda patronunuz olumlu bir cevap vermese bile piyasaya aşırı aykırı düşmeyecek bir miktar talep etmediğiniz ve beraber çok güçlü bir iş geçmişiniz olmadığı sürece zam isteğinde bulundunuz diye ilişkinizin zarar görmesi çok muhtemel değildir.
Unutmayın ki zam size iyilik ya da verilen bir hediye değildir, patronunuzun sizin yaptığınız işe karşılık piyasaya uygun size ödeme yapmasının ve sizi o işte tutmasının bir yoludur. Aksi takdirde eninde sonunda size daha iyi ödeme yapan farklı bir iş bulmak isteyeceksiniz. İşinizin daha değerli olduğunu düşünmeniz patronunuzun yararına olacaktır...
Unutmayın ki nihayetinde patronunuz da bir insan ve onun da duyguları var. Zamanlamayı iyi ayarlayın, mesela gidip patronunuz kötü bir gün geçiriyorken, maaşınıza zam istemeniz hoş olmaz. Diğer yandan, önemli bir müşteriyle günü kapadıysanız, çok dikkat çeken bir proje için övgü aldıysanız veya son zamanlarda patronunuzun gözüne girdiyseniz zam istemenizin tam zamanı olabilir.
Aynı durum henüz o işte çalışmaya başlamanızın üstünden 1 yıl geçmediğinde de geçerlidir. Elbette bazı istisnalar vardır, tıpkı işe girdiğinizde konuşulandan çok daha farklı şartlar altında çalıştırılmanız gibi. Siz yine de çoğu durumda maaşınıza zam istemeden önce son zammın üzerinden bir yıl geçmesini bekleyin...
İşinizde sürekli hatalar yapıp duruyorsanız ve patronunuz sizin çalışmanızdan pek de memnun değil gibi görünüyorsa zam talebinizin olumlu sonuçlanması pek de muhtemel olmaz...
Genellikle yılda bir zam yapan bir şirkette çalışıyorsanız, zamların ne zaman yapıldığına dikkat etmelisiniz. Bu zam bazı şirketlerde sizin işe başlama tarihinizin yıl dönümünde olabilir. Bazı şirketlerde ise herkesin maaşı aynı zamanda artar, Aralık civarları gibi. Tabii bu genellikle işvereninizin mali hesap dönemi ve bütçe sürecine bağlıdır. Ne zaman zam yapıldığını öğrendiğinizde resmi süreç başlamadan 1 veya 2 ay önceden konuşmayı başlatmayı planlayın. Zamlarla ilgili kararlar alınana kadar beklerseniz, üzerinde değişiklik yapılması zor olabilir...
Normal olarak işinizin piyasadaki türünü, çalıştığınız ildeki ve ülkedeki ortalamasını bilmeden maaş sorularına gitmemelisiniz. Piyasaya göre düşük maaş aldığınızı öğrenirseniz bu sizin için zam talebi yapmanız için çok güçlü bir dayanak olacaktır. Ya da tam tersi eğer zaten piyasadaki yüksek maaşlardan birini alıyorsanız, ne tür bir zam isteyeceğinizi bunu göz önünde bulundurarak düşünmelisiniz.
Bununla ilgili paylaşımlar yapan maaş siteleri her zaman doğru bilgi gösteremez çünkü şirketten şirkete aynı iş adı altındaki işler farklılık gösterebilir. Bir başlangıç noktası olarak size yardımcı olabilir fakat bunlara körü körüne inanmayın. Size sadece kabaca bir rakam vereceğini aklınızdan çıkarmayın.
Çoğu insan 'Ne kadar kazanıyorsun?' sorusundan pek haz etmez ancak şu şekilde sorarsanız: ' Y gibi bir şirkette X gibi bir işi yapan işçinin ne kadar kazanmasını gerekir sence?', karşınızdaki kişi memnuniyetle cevaplayacaktır. Ayrıca şirkete çalışan alan sorumlu kişilerden diğer şirketlerin verilerini tutup tutmadıklarını öğrenip, tutuyorlarsa -ki çoğu bunu yapar- onlardan yardım isteyebilirsiniz.
Bazı işverenler çalışanlarının bir seferde ne kadar zam alabileceği ve çok ekstrem durumlarda yüzde 5'ten fazla zam yapabilecekleri hususunda katı politikalara bağlıdır. Bazı şirketler ise katı kurallara bağlı kalmadan çok daha cömert davranabiliyor. Hayal kırıklığına uğramamak için şirketinizin maaş düzenleme politikalarını anlamanız yararınıza olacaktır.
İnsanlar genelde neden daha fazla maaş almaları gerektiği hakkında detaylı bir sunum hazırlama ihtiyacı hissederler ama çoğu zaman yapmanız gereken şey zammı kısa ve net şekilde talep etmektir. Neden zam istediğinizi belirtin, mesela işteki sorumluluklarınızın ve işe sağladığınız katkılarınızın arttığından bahsedin. Ama tabii sayfalar dolusu notlar veya PowerPoint sunumlarıyla gitmenize gerek yok. Çoğu zaman şunun gibi şeyler yeterli olacaktır:
'Geçen yıldan beri kendi alanımda birçok ilerleme kaydettim ve planladıklarımızın çok daha fazlasını başardım. Bu yüksek katkılarımı maaşıma yansıtabilmemiz konusunda konuşabilir miyiz?'
'Tüm metin yazarlarımızı ben yönetiyorum ve tasarım ekibiyle uzun soluklu meseleleri de halledebildim. Ki bu da geçen aylarda bize saatlerce süre kazandırdı. Bence her şey gayet iyi görünüyor ve sizden bu yeni işlerimi maaşıma yansıtmanızı istiyorum.'
('Maaşıma X kadar zam yaparız diye düşünmüştüm.' gibi.) Patronunuzun ne kadarlık artış beklediğinizi sormasına hazırlıklı olmalısınız ama yine de belli bir rakam belirtmeden konuşmanız sizin için daha iyi olacaktır.
Yine de bunu kısa tutmalısınız, en önemlisi yeni sorumluluklarınızı ve başarılarınızı öne çıkardığınız maddelerden oluşan bir sayfadan uzun olmamalı. Diğer şirketlerin sizin yaptığınız işe verdiği yüksek maaşlar hakkında inandırıcı verileriniz varsa bunları da o sayfaya eklemeniz yararınıza olur.
Patronların birçoğu anında evet demez. Ama 'Belki' cevabı aldıysanız bir sonraki adımın ne olduğu konusunda net olduğunuzdan emin olun. 'Ayın 20'sine sizinle tekrar bir görüşme planlayabilir miyiz?' gibi bir şey söylemek iyi olacaktır. Ya da patronunuz işleri takip etme konusunda iyiyse sadece teşekkür edip odadan ayrılabilirsiniz.
Eğer patronunuz iyi birisiyse size daha fazla kazanmanız için ne yapmanız gerektiğini açıklayabilmelidir.
Ve patronunuz gelecekteki zam planları hakkında size detaylı bilgilendirme yapamıyorsa ve daha fazla para kazanmak istiyorsanız başka bir iş arayışına girmeniz gerekebilir.
Peki siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Haydi yorumlara!
Bu konularda benim gördüğüm en güzel öneri, 'düzenli olarak CV nizi güncel tutun'du. Ayrıca iş görüşmeleri de tıpkı yabancı dil pratiği gibi yaptıkça iyi geçer, yapmadıkça körelir ve çoğu zaman çalışırken iş bulmak daha kolay olur. Eğer yapabiliyorsanız zam istemeyi düşündüğünüz dönemde 1-2 de iş görüşmesine gidin ki elinizde pazarlık yapabileceğiniz bir dayanak olsun, işveren sizi cepte görmesin.
Patron sende biraz hükümeti örnek alır mısın ..