Havaların serinlediği, hatta günden güne soğuduğu sonbaharın ikinci ayı Ekim ile birlikte pastırma sıcakları da gündemde! Soğuk kış ayları öncesi son bir kez içimizi ısıtacak pastırma yazının ne zaman başlayacağı ise merak konusu. Peki, Dünya'nın birçok bölgesinde farklı isimlerle anılan pastırma yazı ne zaman başlayacak? Pastırma yazı nedir? Kaç gün sürer?
İşte, detaylar...
Pastırma yazında havanın dikey hareketi engellenir. Böylece sıcak hava ile birlikte alçaklarda yoğunlaşan duman, toz ve benzeri etmenlerle havanın puslu olması da söz konusu olabilir.
Pastırma sıcakları, genellikle sonbahar mevsiminin ikinci yarısında yani ekim ayının ortalarında başlar ve kasım ayının ortasına, yani ikinci haftasına kadar kadar devam eder.
Hacanın güneşli, hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde olduğu bugünlere pastırma yazı denir. Bazı yıllarda birkaç kez yaşanır, bazı yıllarda ise hiç görülmez. Genellikle birkaç gün ya da bir hafta kadar sürer. Önümüzdeki günlerde etkili olması beklenen bu dönemde gündüzler güneşli, hafif rüzgarlı ve puslu, geceler serin geçer; yağış olmamakla birlikte geceleri don görülebilir.
Pastırma yazı, genellikle sonbahar mevsiminde (ekim ayının sonundan kasım ayının ortasına kadar) güneşli, hava sıcaklığının mevsime göre yüksek olduğu günler için kullanılan bir terimdir.
Pastırma yazı, kutuplardan gelen alçak bir soğuk hava kütlesinin hareketsiz hale gelerek sıcak bir yüksek basınç merkezi oluşturması sonucu ortaya çıkar. Bu merkezin özelliği, istikrarlı bir katmanlaşma yaratan önemli sıcaklık değişimleridir. Yaşanan değişim sonucunda havanın dikey hareketi engellenir. Böylece alçaklarda yoğunlaşan duman ve toz nedeniyle puslu bir hava oluşur.
Pastırma yazı teriminin kökeni ise bu dönemde pastırma kurutmak için uygun hava koşulların oluşmasına dayanmaktadır. Gece ve gündüz arası sıcaklıkların birbirine yakın ve sıcak olması sebebi ile, pastırmanın en ideal şekilde kuruması bu dönemde olur.
Hem mevsimsel hem tarımsal faaliyetleri etkileyen bu döneme verilen ad da Dünya'nın dört bir yanında farklılık gösterir. Mesela, Türkiye'de pastırma yazı denilen bu döneme; Almanya'da 'kocakarı yazı', İsveç'te 'Azize Birgitta yazı', Amerika Birleşik Devletleri'nde 'Yerli yazı' (Indian summer) denir.