1920'ler ve işgal altındaki Anadolu... Bir tarafta ülkeyi kurtarmaya çalışan Kuva-yı Milliye hareketi diğer tarafta ise gerek bu hareketi gerekse Büyük Millet Meclis'ni gayrimeşru ilan eden Vahdeddin... Böyle bir ortamda yapılabilecek en makul şey sert tedbirler almaktır öyle değil mi? Buna rağmen Mustafa Kemal her şeyin yasalara uygun olmasını ister.
Kaynak: Atatürk Ansiklopedisi
Yunan ordusu da ilerlemektedir; çünkü önünde onlarla savaşacak düzenli bir askeri kuvvet yoktur. Her ne kadar meclis Kuva-yı Milliye'yi düzenli hale getirmeye çalışsa da özellikle asker kaçaklarının yarattığı tehlike büyük boyutlardadır.
Bu silah altına çağrılanlara yönelik bir tutum olup ayrıca halkın isyana davet edilmesi de söz konusudur. Dahası Padişah Vahdeddin askerliği kaldırdığını ve Meclis'i gayrimeşru kıldığını ilan eder. İkilemde olan Anadolu halkının bir kısmı fermana uyar.
Bu durum aynı halde bir iç ayaklanmanın hem insani hem de silahlı gücünü de oluşturur. Hatta öyle ki o tarihlerde cephanelikleri bile koruyacak nöbetçi bulmakta güçlük çekilir. İşte bütün bunlar neticesinde meclis ordu kurmakta güçlük çeker.
'Vatanın çıkarlarına aykırı, memleketin huzur ve asayişini bozanların din ve millet farkı gözetmeksizin şiddetle cezalandırılmalarını' ister. Bu bağlamda verilen cezalar: idam, mallara el koyma ve ev yıkma gibidir.
Ayrıca Fransız Devrimi'nin, rejimin olağanüstü yöntemlerle ve yetkilerle donatılmış kuruluşlarca başarıldığı sabittir. Ve Türk Devrimi'ne giden yolda da meclisin otoritesini tesis ederek düzenli ordu kurmak için bir yasaya ihtiyaç doğar.
Ve meclisteki saltanatçıların isteği ile konur. Ancak kanunun uygulanması için görevlendirilen 'olağan' mahkemeler sebebiyle dört aylık uygulama sonucunda istenilen başarı elde edilemez. Sonrasında ise İstiklal Mahkemeleri kurulur.