Dünyanın gündemi savaş! Bu yüzyılda teknoloji ve bilimin bu kadar geliştiği bir ortamda yaşananlar yürek burkarken, küresel dünya düzeninde ABD'den esen rüzgar Irak'ta Saddam'ı devirirken, Rusya'da kanat çırpan kuşlar Türkiye'ye enflasyonla göçüyorlar.
Bu ortamda cumartesi gece geç bir vakitte açılan Twitter sohbet odası, insanların eğlenmek yerine savaş ve ekonomi gündemini takip etmesine sebep oluyor.
Bu sebep ayrıca dünya rekoruna da yol açarken, anlatılanlar da bir durup düşündürüyor!
Prof. Dr. Özgür Demirtaş ekonomiyi takip etmeyenlerin bile tanıdığı nadir ekonomistlerden. Bu tanınırlığın ise erken yaşta kazanılan akademik başarılardan değil, ekonomiyi herkesin anlayacağı basit bir dille anlatmaktan gelmesi ise ayrı bir başarı konusu.
Özgür Demirtaş uzun zamandır ekranlara çıkmaktan ziyade Twitter ve Youtube yayınları ile insanları bilgilendirmeye devam ediyor. Zaten ekrana çıktığı dönemlerde de karşı karşıya kaldığı durumlarda kendisinin yer yer nutkunun tutulduğunu da biliyoruz. Özellikle Necmettin Batırel ile karşı karşıya kaldığı 'şakkadanak' dolar satışında hafızalarımıza bu bakışıyla kazındı👇
Gelelim Özgür Demirtaş'ın 26 Şubat 2022 Cumartesi akşamı yaptığı yayına!
Demirtaş bu yayında Rusya ekonomisi ile ilgili çok önemli bilgiler verdi. Yayın 1,5 saatten fazla sürdü. Youtube kanalında da yayının özetini yaptığı bir giriş konuşması ile 2 saatlik bir yayın da paylaştı. Verilerle bu yayını biz de özetledik!
Öncelikle Demirtaş savaş karşıtı olduğunu sıklıkla dile getirirken, Rusya'nın bu savaşa girerken ekonomik olarak dünyanın neresinde olduğunu bir ilkokul öğretmeni edasıyla basitçe anlattı ve aynı anda anlattıklarını destekleyen görselleri de eşzamanlı olarak twit attı.
Haydi bakalım görsel şölene hazır mıyız?
Rusya'nın dünya pazarında yerini gösteren önemli bir tablo. Tabloda görünen crude petroleum, refined petroleum ve petroleum gas kısaca petrol ürünleri olurken, ham petrol, işlemiş petrol ve doğal gaz olarak düşünülürse dışarıya sattıklarının yarısı yeraltı zenginlikleri!
Bu tabloda da görülen o ki Rusya'nın dünyaya sattığı ürünlerin detayında yine yer altı zenginlikleri bulunuyor. Petrol ürünleri, kömür, altın, demir, çelik gibi ürünler ve buğday da göze çarpıyor.
Rusya bu ürünleri ise en çok Çin'e satıyor ama mor alanlara bakıldığında da Avrupa Rusya ile baya ticaret yapıyor. Hollanda, Belarus, Almanya, İtalya, İngiltere ve Türkiye de yüzde 4,03 oranında Rusya'nın ihracat pazarı olarak görülüyor.
Biz de Demirtaş gibi anlatmaya devam edelim: Peki Rusya sattıklarına karşılık ne alıyor? Aldıkları sattıklarından çok daha çeşitli! Sattığı ürünlerde belli başlı ürün gamları öne çıkarken belki de geri kalan her şeyi dışarıdan alıyor! En çok dikkat çekenler: Otomobil, otomobil parçaları, bilgisayar ve parçaları ile ilaç!
Rusya'nın en iyi müşterisi olduğu ülkeler de Çin ve Almanya olarak öne çıkıyor! Demirtaş'ın söylemine göre Çin'den teknolojik ürünler, Almanya'dan da otomobil alıyor.
Rusya dünyanın bir dönem ABD ile çift kutbunu oluştururken, şimdi dünyada kişi başına düşen milli gelir sıralamasında 133 ülke içinde 47. sırada ve kişi başı milli geliri de 11.497 dolar!
Karşılaştırmanız için biz de iki veri verelim Türkiye'nin bugün açıklanana göre milli gelirde kişi başına düşen pay 9.539 dolar, ABD'de ise yine Rusya gibi 2019 verisi Dünya Bankası verilerine göre 66.060 dolar.
Rusya ekonomide katma değer yaratan kesimleri Moskova'da toplamış gözüküyor.
Demirtaş, tam Türkçe karşılığı 'Ekonomik Karmaşıklık' olan veriyi daha anlaşılır olması için 'Ekonomik Nitelik Ölçümü' olarak isimlendiriyor. Öncelikle bunun karmaşık hesaplamasını yayınlasa da ne olduğunu da şu şekilde anlatıyor:
Bir ülkenin ekonomisinin ne kadar ekstra bilgi yarattığının ölçümlenmesi. Komplike (yerine konulamayan) ürünlerin üretilmesinin yanında bilgi üretilmesine de yönelik oluyor.
Görülen o ki Rusya bu konuda dünyada ortalama bir ülke oluyor. 133 ülke içerisinde 52. sırada yer alırken, 1995'ten yani Sovyetler'in dağılmasından bu yana bir gelişme gösterememiş durumda.
Rusya'nın ilk görselde de görüldüğü gibi ürün gamında yer altı zenginlikleri ilk sırada yer alıyor.
Rusya'dan gaz alan ülkelerde Finlandiya için durum fazlasıyla karmaşık gözüküyor. Almanya da kullandığı gazın yarısını Rusya'dan alıyor!
Savaşın ilk başladığı günü gösteren grafikte borsada yaklaşık yüzde 50'lik bir düşüş oldu.
Buğday vadeli fiyatlarında yeni zirve görüldü ki bunda Ukrayna'nın etkisi de büyük!
Buğday fiyatları 2008'den sonra en yüksek seviyesinde!
Mısır fiyatlarının da grafiğini yayınlayan Demirtaş, bütün bu emtia dalgalanmalarının her alanda etkili olacağı konusunda da uyardı! Hangi sektörde ve konumda çalışırsanız çalışın diyen Demirtaş, bunu bir şekilde hissedeceğinizi söylüyor!
benim merak ettiğim olay şu bu ambargodan biz karlı çıkmıyor muyuz? atıyorum avrupa rusya gazını almıyor bizim daha ucuza alma şansımız olmaz mı. aynısı diğer mallar için de geçerli aslında. buğdayı rusyadan al üzerine made in turkey vur sat avrupaya gibi. bir tek ben düşünmüş olamam bunu türkiye de biri illaki düşünmüştür :D