Osmanlı Mimarisinin Sosyal ve Kültürel İzleri ile Kuşatılmış Türkiye'nin En Güzel Köyleri

14.03.2022 - 07:00

600 yıl hüküm süren Osmanlı Devleti’nden günümüze ulaşan birçok tarihi eser mevcut. Osmanlı'nın erken dönemlerinde dini mimari eserler yoğun olarak yaptırılırken 18. yüzyıl ve sonrasında sivil mimari eserlere ağırlık veriliyor. Sivil mimari örnekler arasında konaklar, yalı, köşk ve vatandaşın oturduğu konutlar yer alıyor. Günümüzde hem başlıca dini mimari eserler arasında yer alan camiler hem halkın ve yöneticilerin barınma amaçlı yaptırdıkları sivil mimari örnekler bulunuyor. Yapıldığı dönemlere göre farklı dönem özellikleri sergileyen bu eserler inşa edildikleri yörenin ortak özelliklerini de bünyesinde barındırıyor. Gelin Osmanlı mimarisiyle kuşatılmış Türkiye'nin en güzel yerlerine birlikte göz atalım!

Safranbolu - Karabük

Safranbolu, Batı Karadeniz’in incisi ve en önemli duraklarından. Tarihi geçmişinde birçok devletin hüküm sürdüğü bu değerli bölgede Osmanlı izleri 1423 yılında oluşmaya başlıyor. III. Selim döneminde Safranbolu Sadrazamı olan İzzet Mehmed Paşa tarafından Mehmed Paşa Camii, Safranbolu Saat Kulesi ve İncekaya Su Kemeri inşa ettiriliyor. Safranbolu’da 18 ila 20. yüzyıl arasında inşa edilmiş 2000 kadar ev ve konak mevcut. Safranbolu’nun yakınında yer alan Yörük Köyü’nde Osmanlı izlerinin etkisi sivil mimari eserlerinde ön plana çıkıyor. O dönemlerde aile bağları daha güçlü ve geniş aile modeli etkin olduğundan maddi durumlara göre iki veya tek katlı evlerde haremlik ve selamlık bölümleri ile avlu ve ahır bölümlerine yer verildiği görülüyor. Dış cephede zeminden alt kat seviyesine kadar taş ve onun üzerinde ikinci katları ahşap malzemeli, genellikle cumbalı tasarımlar göze çarpıyor.

Birgi - İzmir

İzmir’in Ödemiş İlçesine bağlı bir köy olan Birgi’nin tarihi M.Ö. 2000 yılına kadar uzanıyor. Yöre mimarisi Aydınoğlu Beyliği döneminde şekillenmeye başlayıp Osmanlı döneminde farklı üslupta geliştirilerek sürdürülüyor. Birgi’de Osmanlı döneminde yapılmış olan hem cami hem konaklar mevcut. Konakların en önemli iki örneğini Çakırağa Konağı ve Sandıkoğlu Konağı oluşturuyor. Konakların iç ve dış cepheleri oldukça güzel olup konak içerisinde başodada ve bazı odalarda manzara resimleri işlenmiş. Resimleri yapan usta grubunun ortak olduğu kullanılan üslup ve renk seçimlerinden belli oluyor.

Cumalıkızık - Bursa

Osmanlı Devleti’nin Bursa’yı fethi sonrası imar ve iskân işlerine başlanıyor. Cumalıkızık köyü de ilk kurulan vakıf köyleri arasında yer alıyor. Konut mimarisi olarak Cumalıkızık mimarisi, kendisine has üslubu ile ön plana çıkıyor. İki ya da üç katlı otantik tarzda evler, yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı hâlinde. 300 yıllık geçmişi olan bu evler, Osmanlı mirası olarak yaşatılıyor. Toplamda 270 ev bulunan köyde 180 tanesi aktif olarak kullanılıyor. Osmanlı mimarisinin estetiği bu tarihi konutların iç ve dış bölümlerinde hissediliyor. Avlusu olan evlerin cumbalı balkonları ve kırma çatıları ile birbirleriyle ortak uyumunu yansıtıyor.

Taraklı - Sakarya

Sakarya’nın turistik ilçesi olan Taraklı’nın mimari dokusu Osmanlı geleneğini sürdürüyor. Safranbolu evlerinin benzerleri Taraklı sivil mimarisinde de karşımıza çıkıyor. Önceden köy yerleşimi olan belde günümüzde ilçe olarak hizmet veriyor. Evlerin bazıları harap vaziyette onarılmayı beklerken bir bölümü de restorasyon sürecinden geçiyor. İki veya üç katlı evler birbiriyle uyum içerisinde sıcak samimi Arnavut kaldırımları arasında yer alıyor. Dini mimaride Osmanlı mimarisinin Taraklı’daki en önemli örneğini 1517 yılında yaptırılan Yunus Paşa Camii oluşturuyor. Kubbesindeki kurşun malzemeden dolayı Kurşunlu Camii olarak da anılıyor. Ayrıca gezilecek yerler arasında Tarihi Hamam ve Hisar Tepesi de ziyaretçilerin ilgisini çekiyor.

Sığacık - İzmir

İzmir’in Seferihisar İlçesi’nin en çok ziyaret edilen yerlerinden olan Sığacık, kültür ve tarih kokan güzel bir balıkçı köyü olarak tercihler arasında ilk sıralarda yerini alıyor. Deniz kenarında huzur içerisinde doğayla baş başa ve tarihi yapılarla iç içe olmak isteyen insanların kısa zamanlı kaçış beldelerinden. Kaleiçi sokaklarında tek ve iki katlı ahşap ve taşın uyum içerisinde kullanıldığı evlerin büyük bölümü yöresel ürünler satılan mekânlar ve butik oteller hâlini almış durumda. Sığacık Kalesi’nin yapım tarihi Kanuni Sultan Süleyman zamanına kadar uzanıyor. Teos Antik Kenti’nden taşların kullanıldığı kale duvarları ve etrafı oldukça turist çeken mekânlardan.

Adatepe Köyü - Çanakkale

Çanakkale’de Kaz Dağları yakınında yer alan Adatepe Köyü, kıymeti sonradan anlaşılmış turizm beldelerimizden. Kuruluş zamanı Selçuklu dönemine kadar uzanan köyde Osmanlı döneminde Türkler ve Rumlar huzur içerisinde tarihi ve kültürel dokuyu muhafaza ediyor. Köy 1980 yılı öncesine kadar harap vaziyetteyken bir grup yazar tarafından keşfediliyor ve güzelce restorasyon sürecinden geçirilip tarihi doku kurtarılıyor. 100 kadar ev, yazarlar tarafından satın alınıp eski dokusunu muhafaza edecek şekilde yeniden kazandırılıyor. Taş ve tuğlanın yoğun kullanıldığı evlerde renkli çerçeveli iki kanatlı pencereler ve köyün huzurla yürüdüğünüz ara yolları köyü daha da sıcak ve doğal gösteriyor.