Örgü ve tığ işi ya da diğer adıyla kroşe, birbiriyle sık sık karıştırılan iki el işi uğraşıdır. Örgü, insan gücüne ihtiyaç duymadan da yapılabilen bir şey haline gelmiş olsa da kroşe yapabilecek herhangi bir makine henüz icat edilmedi. Gelin bu ikili arasındaki farklara ve neden kroşe makinesinin bu yüzyıla kadar icat edilemediğine bir göz atalım!
Yani hem örgüyü hem de kroşeyi bilmeyen bir insan, temelde ikisinin birbirinin yerine kullanabilecek şeyler olduğunu düşünebilir. Ama bu ikisi arasında benzerlikler olduğu kadar önemli farklar da vardır.
Her iki yöntemi de kullanarak kazaklar, battaniyeler, eşarplar, şapkalar, eldivenler, çoraplar yapabilirsiniz. Ancak iş tekniğe geldiğinde örgü ve kroşe arasındaki fark kritiktir.
Örgü işleminde bir seferde birçok dikiş açık tutulur ve bir iğne bitmiş tarafı tutarken, diğer bir sonraki sırayı yaratır. Ayrıca üstünüze giydiğiniz günlük kıyafetlerin hemen hemen tümü, hele bir de biraz yumuşak ve esnekse markaların örgü makinelerini kullanarak yaptığı ve sizin de aldığınız ürünlerdir.
Örgüyle kıyaslandığında, dikişler açık tutulmaz. Aksine her dikiş bir sonrakine geçmeden önce tamamlanır. Ayrıca kroşe, ya da tığ işinin makineyle örülmesi imkânsızdır, sadece bir insan bu gördüğünüz tekniği hakkını vererek kullanabilir…
Yani şimdi kroşe öğrenmeye karar verseniz muhtemelen bir iki gün içerisinde ilk ürününüzü örmeye başlayabilirsiniz.
Uzman kişilerin söylediğine göre bu, örgüyü otomatikleştirmenin basit bir şey olmasından kaynaklanıyordu. Örgüde sürekli olarak kendini tekrar eden bir desen olduğu için bu döngüyü makineleştirmek zor bir şey değildi.
Ve bir dikiş tamamlanmadan diğerine geçilemediği için kroşede dikişler, örgüdeki gibi açık bırakılamaz. Bu bir insanın kısa bir süre içinde zahmetsizce yapabileceği bir şeyken makineler için takip etmesi oldukça zor bir desene sahip.
Dahası araştırmalara göre, herhangi spesifik bir tekniğin kullanılmadığı, temel bir kroşe dikişinde elinizi dokuz farklı yöne döndürdüğünüz 28 farklı hareket yapıyorsunuz.
Az önce belirttiğimiz en temel kroşe dikişinde bile 28 olan el hareketi sayısı, kroşenin tekniğine göre çok daha yüksek olabiliyor.
Dr. Gail Kenning’in MIT Press’teki makalesinde söylediğine göre, “Tığ işi tekniğinin serbest akışlı doğası ve tığ işi yapmak için gereken yüksek el becerisi yüzünden kroşe makinelerinin üretilmesi mümkün değil.”
Ve bu makinelerin vaadi tığ işi yapabiliyor olmaları da olabilir… Aldanmayın! Çünkü endüstriyel ölçekte kullanılan sözde kroşe makineleri aslında çözgülü örme makinesidir.
Herhangi bir çeşitlilikleri yoktur, en temel kroşe dikişini dahi tamamlayamazlar ve kullanım amaçları da kroşe ürün yapmak değildir zaten.
Yine de yaratıcı insan çabasına tabii bir şeyin robotlaştırılamamış ya da makineleştirilememiş olması ve kroşe ürünler yapabilmek için muhakkak bir insana ihtiyaç duyulması garip olduğu kadar büyüleyici de!