G-20 zirvesi sırasında IŞİD’e ve Suriye’nin kuzeyine yönelik stratejilerinin değişmeyeceğini söyleyen Obama’nın ardından Kerry, ‘Türklerle bir operasyona gireceklerini’ söyledi. Sinirlioğlu ise 'Bu planlamalar ortak harekat planlamalarıdır' dedi. Arka arkaya çelişkili açıklamalar geliyor. Operasyon var mı yok mu?
15-16 Kasım’daki G-20 zirvesinin ardından Paris’e giden ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, dün CNN televizyonuna bir röportaj verdi. Christiane Amanpour’un “Başkan Obama dün IŞİD’e yönelik stratejinin işe yaradığını ve bu şekilde devam edeceğini söyledi. Ancak son on günde Beyrut, Paris ve Rus uçağında ölenlerin sayısı 300’ün üzerine çıktı, yeni ‘normal’ bu mu?” sorusuna Kerry şu yanıtı verdi:
'Kesinlikle hayır. Bu, yabancı savaşçıların neler yapabileceğini bir yansıması. Başkan ‘IŞİD baskı altında’ dediğinde, biz dediğimizde Irak ve Suriye içini kast ediyoruz, buradaki alanları daraltıldı. Artık yüzde 25 daha az alanı kontrol ediyorlar. Kuzey Suriye’nin tüm sınırının yüzde 75’ini kapattık, şimdi kalan 98 kilometrelik kısmı da kapatmak için Türklerle birlikte operasyona giriyoruz.”
Operasyonla ilgili detay vermeyen Kerry, sadece “Bu operasyonları mümkün kılmak için özel birlikler sahaya gidiyor. İncirlik’i daha aktif şekilde kullanıyoruz. Baskı daha da büyüyor” dedi ve tüm bu operasyonların zaman alacağını söyledi.
Kerry’nin CNN’deki açıklamalarını değerlendiren Türk Dışişleri Bakanı Feridun Sinirloğlu, IŞİD’in sınırdaki varlığının kaldırılması için ilave tedbirler alınabileceğini, bununla ilgili bazı planları olduğunu ve ABD ile bu çerçevede yakın bir işbirliği içinde olduklarını söyledi.
Kerry’nin sözünü ettiği ‘operasyon’ kelimesinin ne anlama geldiği sorusuna yanıt veren Sinirloğlı, ‘farklı ve yeni bir şey söz konusu değil’ dedi:
'Aslında o bölgelerde biz uzun zamandan beri ABD ile hava operasyonları yürütüyoruz. Sınırımızdaki DAEŞ'in hala kontrol ettiği bölgedeki IŞİD varlığının sona erdirilmesi konusunda da bazı planlamalarımız var. Bu planlar tamamlandığında operasyonlarımız daha yoğun boyut kazanarak sürdürülecek. Bunu önümüzdeki günlerde göreceksiniz. Bunu daha önce Erbil'de de ifade etmiştim. Sayın Başbakanımız CNN International'a verdiği demeçte de söylemişti. Sayın Cumhurbaşkanımız da muhtelif vesilelerle vurgulamıştı. Dolayısıyla farklı ve yeni bir şey söz konusu değil ama tekrar altını çizeyim, devam eden bazı planlamalarımız var. Bu planlamalar ortak harekat planlamalarıdır. Bunlar tamamlandığı zaman ne gibi tedbirler alınacağını, ne gibi operasyonlar yürütüleceğini birlikte göreceğiz.'
Başkan Barack Obama’dan, Kerry'nin verdiği röportajın bir gün öncesinde farklı açıklamalar geldi. G-20 zirvesinin son gününde basın toplantısı düzenleyen Obama Suriye’de IŞİD’e yönelik düzenlenen kısıtlı operasyonların devam edeceğini söyledi. “Benim yapmak istemediğim şey poz vermek ya da Amerika liderliğinin simgesini oluşturmak için hiçbir şekilde işe yaramayacak olan başka bir strateji uygulamak” diyerek bugünkü stratejinin aynen devam edeceğini belirtti.
IŞİD’le mücadelede farklılaşma olup olmayacağı sorularına verdiği cevaplarda Suriye’nin kuzeyinden IŞİD’i temizlemek için yeni bir operasyon düzenleneceğine değinmedi. Bu operasyonu sadece Kerry dillendiriyor. Kerry, 12 Kasım’da yaptığı bir konuşmada da ‘Bir planımız var’ diyerek Suriye-Türkiye sınırında IŞİD’in elinde olan bölgeyi temizleyeceklerini söylemişti.
Obama ise bu bölgeyle ilgili sorulan sorulara şu yanıtı verdi:
'Güvenli veya uçuşa yasak bölge, amaca zarar verir. Gerçek bir güvenli bölge, sahada askerler bulundurmamızı gerektirecek. Bu güvenli bölgeye kim girecek, kim çıkacak, terör saldırıları için mıknatıs görevi mi görecek, çok fazla sayıda soru ortaya çıkıyor.”
Obama, sahaya asker göndererek yapılacak operasyonların sürdürülebilir olmadığını söylüyor. “Şu anda yaptığımız IŞİD’i hedef alıp sahadaki kapasitesini kısıtlamaya çalışmak, Suriyelileri, Iraklıları ve Kürt güçleri destekleyerek bu sınırların güvenliğe alınması” diyerek, sahadaki güçlerin desteklendiği stratejinin takip edileceğinin sinyalini veriyor.
Türk yetkililer sadece ‘IŞİD’le mücadelede ABD ile çalışmaya devam ediyoruz, önümüzdeki günlerde de gerekli tedbirleri almayı sürdüreceğiz’ demekle yetindi.
Öte yandan Hürriyet gazetesi Türkiye ile birlikte yapılması planlanan ortak operasyonun ayrıntılarını bugün manşete taşıdı.
Uğur Ergan ve Zeynep Gürcanlı'nın 'güvenilir kaynaklara' dayandırdığı habere göre operasyonun ana üssü İncirlik olacak.
En önemli işlerden birisi, Cerablus-Mare arası IŞİD’ten temizlendikten sonra sözkonusu bölgede Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın yaşam merkezleri kurmasının öngörülmesi.
Bölgenin IŞİD’ten temizlendiğine emin olduktan sonra Suriyeli Türkmenler ve Özgür Suriye Ordusu’na bağlı birliklerin desteğiyle bölgedeki halkın ve Suriye içinde göçe mecbur kalacakların ihtiyaçlarının karşılanacağı yerler AFAD koordinasyonunda yapılacak.
İncirlik’te konuşlu 14 Türk F-16 savaş uçağı IŞİD’e yönelik hava operasyonuna anında havalanacak şekilde hazırlar. ABD ve Türk Hava Kuvvetleri’ne ait tanker uçakları da gerektiğinde havalanacaklar. IŞİD mevzilerini ve zırhlı araçları imha için ABD’nin daha önce İncirlik’e konuşlandırdığı “tank canavarı” olarak bilinen A-10’lar ile “vurucu kartal (strike eagle)” F 15E’ler de kullanılacak. Hava kalkanı havadan havaya tarruzda etkili F 15C’ler ile Türk Hava Kuvvetleri’ne ait bir havadan erken uyarı ve kontrol uçağı AWACS ile sağlanacak.
Türk ve ABD savaş uçaklarının 98 kilometrelik hatta ağır bombardımanla yapacağı “saha temizliği” sonrası Suriyeli Türkmenlere ait Sultan Murad Tümeni ile ÖSO’ya bağlı bazı birliklerin karadan saldırıya geçmesi de planlanıyor.
Kerry’nin açıkladığı ortak operasyon, Dışişleri Bakanı Feridun Sinirlioğlu tarafından da Hürriyet’e doğrulandı. Türk yetkililer, Kerry’nin yaptığı açıklamayla bir kara operasyonunu değil, ortak hava operasyonunu kast ettiğini belirttiler.
TBMM’de yeni seçilen milletvekillerinin yemin törenini izleyen ABD’nin Ankara Büyükelçisi John Bass, Hürriyet’in Bakan Kerry’nin ‘ortak operasyonla ne kastettiği’ yönündeki sorusuna şu yanıtı verdi:
'IŞİD Türkiye–Suriye sınırının bir bölümünü kontrol ediyor. Bu kontrolünden yararlanarak insanları ve malları kaçak geçiriyor. Petrol kaynakları üzerindeki kontrolünü kullanarak para kazanması ve bunu da silah satın almak ve insanları terörize etmekle kullandığından endişe ediyoruz. Türk hükümetiyle, IŞİD’in kontrol ettiği bu bölge konusunda birlikte çalışarak nasıl daha iyi sonuç alabiliriz konusunu görüşmeye devam ediyoruz. Hepimizin, IŞİD üzerinde baskı kurmak için yeni yollar konusunda çalışması gerekir.”
Kaynaklar: Hürriyet ve Al Jazeera