Onların da Nesli Tükeniyor: 'Dünyada Sadece 7 Bin Çita Kaldı'

Yeni yapılan bir araştırmaya göre dünyanın en hızlı kara hayvanı çitaların nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. Araştırmacılar nüfusu hızla azalan çitalardan dünya üzerinde sadece 7.100 tane kaldığını belirtiyor.

Londra Zooloji Derneği'nden araştırmacıların raporuna göre dünyadaki çita nüfusunun yarısından fazlası Afrika'nın güneyindeki altı ülkede yaşıyor. 

Asya kıtasındaki çitalar ise neredeyse tamamen yok oldu ve yalnızca 50 çita İran'da yaşıyor.

Çita neslinin tehlikede olmasının nedeninin çitaların vahşi hayatın korunduğu 'koruma alanlarından' çıkarak insanlarla gittikçe daha fazla karşılaşmaları olduğu belirtiliyor. 

Çitalar uzun mesafeler kat eden etoburlar oldukları için korunan alanların oldukça dışına çıkabiliyorlar. Hatta çitaların yaşam alanlarının yaklaşık yüzde 77'si parkların dışında kalıyor.

Parkların dışında kalan alanları çiftçiler kullanıyor ve çitaların avlarının sayısı ve yaşam alanları azalıyor.

Raporun belirttiğine göre Zimbabve'deki çita nüfusu tarım arazilerinin kiraya verilmesi nedeniyle son 16 yılda 1200'den 170'e indi.

Uzmanlar çitanın soyunun tükenmesine yol açabilecek tehditlerin gözden kaçırıldığını söylüyorlar.

Raporun yazarı Doktor Sarah Durant, 'Bu gizemli ve yakalaması zor olan kedi hakkında veri toplamak oldukça zor. Bu nedenle neslin karşı karşıya olduğu tehlikeler gözden kaçıyor' diyor.

Durant, 'Elimizdeki veriler çitaların büyük alanlara ihtiyaç duyduğunu gösteriyor. Ayrıca çita soyunun karşılaştığı başka birçok karmaşık tehdit olması da hayvanın soyunun eskiye göre tükenmeye daha yatkın olduğunu gösteriyor' diye ekliyor.

Körfez ülkelerinde genç bir çitanın karaborsa fiyatı 10 bin doları bulabiliyor.

Çita Koruma Vakfı'nın verdiği bilgilere göre son 10 yılda 1200 çita yavrusu Afrika'dan kaçak olarak yola çıktı, ancak yavruların yüzde 85'i yolculuk sırasında öldü.

Güney Afrika'da düzenlenen ve nesli tükenmekte olan hayvanların uluslararası ticareti hakkında alınan kararların tartışıldığı kongre CITES'de devletler yeni yasalar belirlemeye ve çitaların sosyal medyada satılmasını engellemeye karar verdiler.

Ancak çitaların neslinin kurtarılması için daha acil ve uzun vadeli önlemler alınması ve korunaklı alanların geleceğinin belirlenmesi gerekiyor.

Araştırmada çitalara korunaklı alanlar saptamaktansa, yerel halka çitaların neslini korumaları için para ödemek öneriliyor.

Başka bir araştırmanın yazarı Doktor Kim Young-Overton, 'Bu yeni araştırma korunaklı bölgelerin yeterli olmadığını savunuyor. Daha büyük düşünmeliyiz, bu kedilerin ulaşabildiği tüm alanlarda onları koruyabilmeliyiz, yoksa onları tamamen kaybedeceğiz' diyor.

Araştırma, çitaların nesli tükenmekte olan hayvanlar arasına girmesi gerektiğini savunuyor ve Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'nden (IUCN) çitaları Kırmızı Liste'ye almalarını istiyor.

Bu sayede çitaların neslinin korunmasına verilen destek artacak ve uluslararası çapta önem kazanacak.

BBC Türkçe