Ölümcül Bir Tıbbi Durum: Yeniden Beslenme (Refeeding) Sendromu Nedir?

06.12.2022 - 09:37

Refeeding sendromu, yeniden beslenme durumlarında ortaya çıkabilen ve oldukça ciddi bir durumdur. Hatta bu durum kimi zamanlarda ölümcül bile olabilir. Gelin bu sendromu daha yakından inceleyelim!

Yeniden beslenme sendromu, uzun süre boyunca yapılan yetersiz beslenmeden normal beslenmeye ani geçiş sonucunda görülür.

Bu durumun sebebi ise vücudumuzdaki sindirime katkı sağlayan birtakım elektronların ve sıvıların ani şekilde değişime uğramasıdır. Bu değişimler ise beraberinde hormonal ve metabolik değişiklikleri getirir. Refeeding sendromu kimi zamanlarda ölümcül bir sendrom olarak da ifade edilebilir.

Bu sendromun tespit edilmesi biyokimyasal bulgular ile gerçekleşir. Sendromun en ayırt edici özelliği ise hastanın kanında bulunan fosfat değerlerinin düşerek hiposofatemiye neden olmasıdır.

Yeniden beslenme sendromunun yapısı ise şu şekilde açıklanabilir; yeniden beslenme sendromunda çoğunlukla anormal sıvı-sodyum dengesi, glikoz, yağ ve protein metabolizmasındaki değişiklikler ve bunlarla beraber B1 vitamini eksikliği görülür.

Yeniden beslenme sendromunun neden olduğu durumlar yalnızca sindirim sistemini değil diğer organları da büyük oranda etkiler.

Çünkü insan vücudundaki birtakım elektrositlerin azalması kalp gibi bazı organlarda istenmeyen kasılmalar oluşmasına neden olur. Aynı zamanda bu sendrom sonucunda ATP sentezlerinde de problemler oluşabilir.

Yeniden beslenme sendromunun belirtileri arasında ise şunlar sayılabilir;

Yorgunluk
Güçsüzlük
Konfüzyon
Nefes almada güçsüzlük
Yüksek kan basıncı
Kasılma nöbetleri
Kalpte ritim bozuklukları
Kalp yetersizliği
Koma

Refeeding sendromu genetik bir hastalık değildir ve herhangi bir gen ile ilişkisi bulunmaz. Ortaya çıkışı ise belirli durumlar sonucunda gerçekleşir.

Bu sendromun risk grubu ise şu şekildedir;

Anoreksiya nervosa benzeri bozukluklar
Kronik alkolizm hastaları
Kanser hastaları
Yeni operasyon geçiren hastalar
Yaşlı hastalar
Kronik malnütrisyon hastaları
Uzun süreli antiasit veya diüretik ilaç kullanan insanlar

İngiltere Ulusal Sağlık ve Bakım Mükemmelliği Enstitüsü 2006 senesinde yayınladığı rehberde aşağıdaki kriterlerin bir ya da birkaçına uyan bireylerin yeniden beslenme sendromu için ileri seviyede risk altında olduğunu açıkladı.

Beden-kitle indeksi 16'nın altında olanlar
10 günden uzun süredir hiç beslenmeyenler veya yetersiz beslenenler
İstemsiz olarak son 3 ile 6 ay arasında vücut ağırlığının %15 ve daha fazlasını kaybedenler
Beslenmeden önce fosfor, potasyum ve magnezyum seviyeleri düşük olanlar

Refeeding sendromunun tespit edilmesinde çeşitli tetkikler yapılır.

Refeeding sendromunun teşhisinde klinik muayene sırasında ödem varlığı, kan basıncı ölçümü ve solunum sistemi muayeneleri yapılır. Bunlar ile beraber kan tahlili de yapılır ve kandaki sodyum, potasyum, kalsiyum magnezyum, fosfat gibi elektrolit düzeyleri ve glikoz üre ve kreatin değerlerine bakılır.

Refeeding sendromuna sahip olan bireylerin tedavileri sağlık kuruluşlarındaki nütrisyon ekibi tarafından gerçekleştirilir. Tedavide ise ya tüple beslenme ya da damar yolu beslenmesi kullanılır.

Bireylerin iyileşme süreçleri ise sendromun düzeyine göre değişiklik gösterebilir. Tedavi kimi zamanlarda 10 güne kadar uzayabilir ve eğer hastaların başka bir rahatsızlıkları ya da problemleri var ise tedavi süreci daha uzun seyredebilir.