Aztekler‘den beri Meksika‘da kutlanan Ölüler Günü; renkli kostümlerin, ihtişamlı geçitlerin ve kadife çiçeklerinin çok kullanıdığı bir festival dersek abartmış olmayız. Meksika'da Ölüler Günü Festivali‘nde, aileler bir araya gelerek atalar anılıyorlar ve atalarının en sevdiği yemekleri festivale özel olarak pişiriliyorlar.
Ölüler Bayramı (Dia Los Muertos),ölen atalarını anmak için bir araya geldikleri bir festival. Bu festivalde, kadife çiçekleri (Cempasuchil) ile süsledikleri yerlerde dua ederler ve ölen aile bireylerinin sevdiği kokular/tütsüler ile sunak hazırlarlar.
Öncelikle şuna bir açıklık getirelim. Zannedildiği gibi Ölüler Günü, Cadılar Bayramı’nın Meksika versiyonu asla değil! Cadılar Bayramı’nın korkutma ve yaramazlık üzerine olan yapısının aksine, Ölüler Günü‘nde renklerin ve hayatın ön plana çıktığı ve ölenlerin yad edildiğini görüyoruz.
Festivalin kökleştiren toplumlar;
Aztekler (Eski Meksika halklarından biri),
Toltekler (Pre-kolombiya halkıdır, Aztekler’den daha eskilerdir),
Nahualar (Eski bir Meksika-El Salvador halkıdır, Aztek ve Toltek toplumlarının etnik kökenini oluştururlar.)
Ölülerinin arkasından yas tutmanın saygısızca olduğunu savunan halk ölmüş aile bireylerinin ruhuyla bir arada yaşamayı ve onları evlerine misafir etmeyi seviyor. 2008’de UNESCO tarafından kayıt altına alınan bu bayram, günümüzde tüm farklı etnik ve kültürel köklere sahip bütün Meksika halkı tarafından kutlanıyor.
Neşeli ve dansı seven Meksika halkı, Ölüler Günü süresince daha renkli ve dikkat çekici kostüme sahip olmak için birbirleriyle yarışa girerler. Peki nedir bu kostüm ve özelliği nedir derseniz; Catrinas, 20. Yüzyılın ilk yarısında, Meksikalı çizer Guadalupe Posadas’nın yarattığı bir karakter. Posadas, “ölüm” kavramını insanlaştırır. Meksika toplumunun Avrupa hayranlığına karşı yapılan için iskeleti bir Fransız kadını gibi giydirir. Verdiği isim gayet manidardır: Calavera Garbancera! Posadas’ın ünlü sözü “todos somos calaveras”, yani, “hepimiz iskeletiz” bu karakterin temeline ışık tutar. “Her birimiz aynıyız. ” Posadas’nın kabri bu yüzden Ölüler Günü Festivali’de mutlaka ziyaret edilir.