Çalışma hayatında insanlara yaşatılan, hayatlarını adeta bir kabusa çeviren ve travma bozukluğuna yol açan mobbing hakkında artık sesimizi çıkarabiliyoruz. Peki, özellikle okul çağındaki çocuklarımızın akranları tarafından uğradığı zorbalık olan 'bullying' hakkında ne biliyoruz? Yakından bakalım...
Ergenlik döneminde doruk noktasına ulaşan bu zorbalığı yaşayan pek çok çocuğun bu durumu anlaması uzun sürüyor. Anladıktan sonra da kendisine inanılmayacağını, kendisiyle dalga geçileceğini ve bu davranışların artacağını düşünen çocuklar yaşadıklarını anlatmaktan çekiniyorlar.
Özellikle ergenler arasında yaygın olan 'Şaka yaptık' mazereti akran zorbalığı ile sık sık karıştırılıyor. Sürekli uygulanan ve yıkıcı etkilere sahip olan bu zorbalık türünün son derece yaygın olmasına rağmen önemsenmemesinin altında şüphesiz ki kültürel ve sosyal nedenler yatıyor ve toplumsal yargılar bu şiddetin yeniden üretilmesine katkıda bulunuyor.
Süreklilik içeren zorbalık davranışları sonrası çocuklar içine kapanıyor, öz güven eksikliği yaşıyor, depresif davranışlar sergiliyor.
Buradan hareketle akran zorbalığının türlerine ve nasıl geliştiğine yakından bakalım.
Fiziksel şiddet: İtme, tekmeleme, tükürme, vurma, dürtme, ısırma, çekiştirme, tekme atma ya da çelme takma eylemler içeren bu şiddet türünde zarar gören çocuklar net bir şekilde ayırt edilebilir.
Sözel şiddet: Dış görünüm, ırk, kılık kıyafet, konuşma tarzı ve lakap takma üzerinden kendisini gösteren bu şiddet türü 'Şaka yaptık' algısına oldukça yatkındır.
Sosyal şiddet: Dışlama, oyunlara dahil etmeme, yalnızlaştırma, ayrıştırma, görmezden gelme, kışkırtma ve iftira atma gibi eylemleri içeren sosyal şiddet özellikle eğitmenler tarafından rahatlıkla fark edilir.
Cinsel şiddet: Dokunma, sarkıntılık yapma, eteğini kaldırma, cinsel içerikli şakalar yapma, sütyenini açma ve iftira dışında taciz ve tecavüzü içerir.
Peki, çocuğunuzun akranları tarafından zorbalığa uğramaması için neler yapabilirsiniz?
Özellikle ergenlik çağındaki çocuklar anne ve babasıyla konuşmayı sevmese de kendi yaptıklarınızı anlattıktan sonra onun yaşadıklarını ve gününün nasıl geçtiğini sormanız işe yarayabilir.
Çocuklarınızın sizi taklit ettiğini aklınızdan çıkarmayın ve onlara iyi bir örnek olun. Garsonlara, kasiyerlere, şoförlere davranışlarınıza dikkat edin ve etkili iletişim tekniklerini kullanın.
Zorbalığın, zorbalığa maruz kalmanın, şahit olmanın ya da zorbalığı uygulamanın insan hayatına nasıl etki ettiğini açık bir şekilde konuşun. Zorbalıkla karşılaştığında size ya da öğretmenlerine başvurması gerektiğinin altını çizin.
Çocuk dünyanın en acımasız varlığıdır diye boşuna söylemiyoruz. Bakmayın öyle masum gözüktüklerine. Aslında hepsi birer şeytan.
Hadi diyelim fiziksel şiddet/zorbalık nispeten o kadar yaygın değil(ki o da fazlasıyla yaygın her neyse) fakat eminim hepimiz okulda şimdiye dek psikolojik şiddet görmüşüzdür. Ben bizzat öğretmenlerden dahi gördüm. İnsanların eğitildiği kurum olması lazım gelen okul, aslında kötü bir yer.
İlkönce ailelerin bilinçlenmesi lazım. Aile çocuğu arkadaşını dövdüğünde sırtını sıvazlar, annesi "okulda kızları öpüyor musun ? Sevgilin var mı ? Aferin oğluma" derse yada bir başkasının çocuğunu ailecek " yok orası öyle burası böyle" diye hedef haline getirirse, dahada önemlisi esas olanın karakter olduğunu söylemezse bu iş katlanarak gidecek.