Hak, doğruluk ve adalete dair birçok güzel bakışıcısı barındıran Alevilikte aynı zamanda saz ile sözlü edebiyat yapmakta oldukça yaygın olmuştur. Birçok Alevi deyişi bestelenerek şarkı haline de getirilmiştir. Bu içerikte de Hz. Ali, Hacı Bektaş Veli ve Pir Sultan Abdal başta olmak üzere Alevilik hakkında var olan güzel sözlere ve deyişlere yer verildi.
Açık kalpli, mert düşman, içinden pazarlıklı dosttan daha iyidir.
Akıllı olan kemal, cahil olan mal ister.
Öl de alçalma; azı yeter bul da yüz suyu dökme. - Hz. Ali
Biri sana sırtını çevirirse üzülme, böylece dostunla düşmanını ayırt etmiş olursun. - Hz. Ali
Herhangi bir mücadelede son cabası harcayan, mutlaka zafer kazanır. - Hz. Ali
Kalp temiz olursa, dilden güzel sözler çıkar. - Hz. Ali
İbadet; emredilenlerle amel edip, yasak edilenlerden sakınmaktan ibarettir. - Hz. Hüseyin
İnsanın cemâli sözünün güzelliğidir. - Hacı Bektaşi Veli
Sen seni bilirsen yüzün Hüdâ’dır; sen seni bilmezsen, Hak senden
cüdâdır. - Hacı Bektaşi Veli
Dili, dini, rengi ne olursa olsun, iyiler iyidir.- Hacı Bektaşi Veli
Acelenin meyvesi yanlışlıktır. - Hz. Ali
Açık kalpli, mert düşman, içinden pazarlıklı dosttan iyidir. - Hz. Ali
Adalet için en büyük talihsizlik, devleti idare edenin zalimliğidir. - Hz. Ali
Adalet, halkın dirliği ve düzeni, idarecilerin ise süsü ve güzelliğidir. - Hz. Ali
Adalet ve eşitliği gözetme, siyasetlerin en iyisidir.- Hz. Ali
Affetmekten utanmayın. Cezalandırmada acele etmeyin. Emriniz altında bulunanların hataları karşısında hemen öfkelenip kendinizi kaybetmeyiniz. - Hz. Ali
Ahdini bozmak Allah’ı ve halkı gazaplandırır. - Hz. Ali
Ahmak, her lafın başında yemin eder. - Hz. Ali
Akıl, gurbette yakın bulmaktır; ahmaklık vatanda gurbete düşmektir. - Hz. Ali
Akıl gibi mal, iyi huy gibi dost, edep gibi miras, ilim gibi şeref olmaz. - Hz. Ali
Akıl gibi zenginlik cehalet gibi yoksulluk yoktur. Edebe uymak bir kazanç, danışmak bir güçtür. - Hz. Ali
Akıllı bir insan fakir olabilir. Fakat o hiç kimsenin sadakasına muhtaç değildir.- Hz. Ali
Akıllı kişi, tecrübelerden ibret alan kimsedir.- Hz. Ali
Azla yetinen kimse zengindir. - Hz. Ali
Bağışlamak, büyüklüğün şanındandır. - Hz. Ali
Başkalarına kulluk etme; Allah seni hür yaratmıştır. - Hz. Ali
Başkalarını çekiştireni, ister Hakk üzere olsun, ister batıl yalanlayınız. - Hz. Ali
Eу Allah’ın kulları, bu Ali’nin kanı benim kanımdır, teni benim tenimdir ve canı benim canımdır. Her kim bu Ali’уi severse, beni sever beni seven de Allah’ı sevmiş olur. Ali’уe kim düşmanlık ederse bana düşmanlık etmiş olur. - Hz. Muhammed
Hamuru balçıktan olan insan, her zaman yolunu şaşırmaya meyillidir. Yolunu şaşırıp yolsuz kaldığında, hedefe götürmeyecek yollara saptığında, uçurum kenarlarına, bataklığa götüren yollara saptığında, Ali’nin ışığı… Görmek isteyen gözler için yanıyordur. - Hz. Muhammed
Aynı Anadan babadan doğanlar, senin miras kardeşlerin, uzak yerlerden gelen, huyu suyu sana benzeyenler ise senin öz kardeşlerin sayılırlar. - Hz. Ali
Az ilmi olup da onunla amel eden, çok ilmi olup da amel etmeyenden hayırlıdır. - Hz. Ali
Aşırılık gösterme sevgide. Çünkü insan ne zaman o sevgiden hoşnut kalmayacağınızı bilemez. Hoşnutsuzluk duyar da insana nefret duyarsan, nefretinde de aşırılık olmasın. Nefretinden ne zaman döneceğini bilemezsin. - Hz. Ali
Ayıbın en büyüğü, ona benzer bir ayıp sende de varken, başkasını ayıplamandır. - Hz. Ali
Ayılması çok güç olan zenginlik sarhoşluğunda Allah'a sığınınız. - Hz. Ali
Özünü bilirsen özürden kurtulursun. İnsanın gerçek güzelliği, sözünün güzelliğidir. - Hacı Bektaş Veli
Mârifet, nefsi silmek değil, bilmektir. - Hacı Bektaş Veli
Her ne ararsan kendinde ara. - Hacı Bektaş Veli
Arifler hem arıdır, hem arıtıcı. - Hacı Bektaş Veli
Bir olalım, iri olalım, diri olalım. - Hacı Bektaş Veli
Düşmanınızın dahi insan olduğunu unutmayınız. - Hacı Bektaş Veli
Eline, beline, diline sahip ol. - Hacı Bektaş Veli
Marifet ehlinin ilk makamı edeptir. - Hacı Bektaş Veli
İbadet; emredilenlerle amel edip, yasak edilenlerden sakınmaktan ibarettir. - Hz-Hüseyin
Sen seni bilirsen yüzün Hüdâ’dır; sen seni bilmezsen, hak senden cüdâdır. Kendine ağır geleni başkasına yapma! En yüce servet ilimdir. - Hacı Bektaş Veli
Hınzır paşa bizi berdar etmeden
Açılın kapılar şaha gidelim
Siyaset günleri gelip yetmeden
Açılın kapılar şaha gidelim
***
Gönül çıkmak ister, şahın köşküne
Can boyanmak ister, Ali müşküne
Pirim Ali on ik’imam aşkına
Açılın kapılar şaha gidelim
-Pir Sultan Abdal
***
Pir Sultan’ım ey gaziler
Alnımızda al yazılar
Talip de Pir’in arzular
Ağ gül ile kırmızı gül
Demi demi şirin demi
Gelir geçer dünya gamı
-Pir Sultan Abdal
Ötme bülbül ötme şen değil bağım
Dost senin derdinden ben yana yana
Tükendi fitilim kalmadı yağım
Dost senin derdinden ben yana yana
***
ABDAL PİR SULTAN'ım doldum eksildim
Yemeden, içmeden, su'dan kesildim
Zülfün kemendine kondum asıldım
Dost senin derdinden ben yana yana
-Pir Sultan Abdal
***
Zahit bizi tan eyleme
Hay hay
Hak ismin okur dilimiz
Hey canım
Hey canım
Hak ismin okur dilimiz
Eyvallah
Hey, hey dost
-Muhyiddin Abdal
Çeke çeke ben bu dertten ölürüm.
Seversen Ali'yi değme yarama.
Ali'nin yoluna serim veririm.
Seversen Ali'yi değme yarama.
***
Mümin olan neresinden bellidir?
Hakkı söyler nefesinden bellidir.
Erenler bağının gonca gülüdür.
Tomurcuk güllerin dersem yâ Ali.
***
Ben dervişim dersin dava kılarsın
Hakk’ı zikretmeye dilin var mıdır
Kendini gör elde sen ne ararsın
Hâlâ hâl etmeğe hâlin var mıdır
-Pir Sultan Abdal
Evvel baştan Muhammed'e salavat.
Gönül kalk gidelim Hüseyin'e doğru.
Ecel gelip ömür gülü solmadan,
Gönül kalk gidelim Hüseyin'e doğru.
-Pir Sultan Abdal
***
Ben melanet hırkasını kendim giydim eğnime
Ar namus şişesini taşa çaldım kime ne
Aah Haydar Haydar taşa çaldım kime ne
Kâh çıkarım gökyüzüne, seyrederim âlemi
Kâh inerim yeryüzüne, seyreder âlem beni
Haydar Haydar seyreder âlem beni
Nesimi'ye sormuşlar o yar ilen hoşmuşsun
Hoş olayım olmayayım, o yar benim kime ne
Aah Haydar Haydar o yar benim kime ne
-Kul Nesimi
Eğer benim âh-u zarım sorarsan,
Allah bir, Muhammed, Ali sevdiğim.
Bu cihanda külli varım sorarsan,
Allah bir, Muhammed, Ali sevdiğim.
-Pir Mehmet
***
Mürşide varmağa talip olursan
İptida insandan rehber isterler
Verdiğin ikrara doğru gelirsen
Aht ile peymandan rehber isterler
***
Şah-ı Merdan bir yol kurmuş kuluna
Yola giden rehberinden biline
Gitmek ister isen mü’min yoluna
Din ile imandan rehber isterler
-Teslim Abdal
***
Mürşide hile olmaz doğru gelinir
Yalanın binaydı yoktur, delinir
Her ne ister isen anda bulunur
Mürşidimden gayrı nem var benim de
-Şah Hatâyî
Cehennem dediğin yerde, dal odun yoktur. Herkes ateşini kendi götürür. - Pir Sultan Abdal en sevdiğim sözü tebriklerrrr
Canlar