Hayatımızı en çok belirleyen kaynaklardan biri olmasına rağmen hakkında bu kadar az şey bildiğimiz kaynak olması üzerinde düşünülmesi ve çalışılması gereken bir konu. Paradan söz ediyorum. Olduğunda bir dert, olmadığında daha büyük dert. Yapılan çalışmalar insanların yılda yaklaşık 100bin dolar kazandığında mutluluklarının tepe noktaya ulaştığını gösteriyor. Bu noktadan sonra insanların hayat memnuniyetinde çok büyük değişiklikler olmuyor.
Şanslı Fakirlik yazımda bu konuya değinmiştim. Ancak mümkün olan bir şey var. O da teknoloji servislerini kullanarak yeni gelir kaynakları inşa etmek ve bir de kafa yapısını değiştirmek.
Harcama ya da namı diğer tüketim, toplumun bize arzu nesnesi olarak sunduğu ve ihtiyacımız olmasa bile satın almak için yanıp tutuştuğumuz ürün ve hizmetlerden oluşuyor. Diyelim çok istediğiniz bir ayakkabıyı aldınız ve 1000 TL ödediniz. Artık bu para elinizden çıktı ve sizin için çalışmıyor. O yüzden bu bir harcama.
Öte yandan çok istediğiniz ayakkabıyı almak yerine elinizdeki 1000 TL’yi bir yatırım aracına yatırdınız ve karşılığında 2000 TL aldınız. Bu durumda kazandığınız 1000 TL ile istediğiniz ayakkabıyı alabilir ve kalan 1000 TL ile yeni yatırımlara devam edebilirsiniz. Bu durumda paranız sizin için çalışmaya devam etmekte.
Dolayısıyla geri döndürülemez bir tüketim yaptığınızda bunun adı harcama ancak koyduğunuzun daha fazlasını geri alma ihtimaliniz varsa bunun adı yatırım. Örnek olarak eğitim de bir yatırım. Eğitim sayesinde neyi bilmediğinizi öğrenip hiç farkında olmadığınız yeni bakış açıları kazanabilirsiniz. Bu sayede bilgelik edinir ve herkesten farklı bir düşünce sistemi geliştirip toplumun önüne geçebilirsiniz.
Bununla beraber başını sokacak bir yerin olsun, ayağını yerden kesecek bir aracın olsun denerek ev, araba ve arsa da en çok kabul gören yatırım araçlarından.
İşin uzmanları en çok neye yatırım yapıyor diye bakarsak dünyada en büyük yatırım aracının borsa üzerinden halka arz olmuş şirketlerin hisse senetleri olduğunu söyleyebiliriz. Dünyanın en zenginlerinden olan Warren Buffet, Charlie Munger ya da Ray Dalio gibi kişiler varlıklarını doğru hisse senedi yatırımları yaparak oluşturmuş ve incelenmesi gerekli kişiler. Yatırım yaparken bize tavsiye veren komşuyu dinlemektense bu kişilerin ne dediğine bakmak lazım.
Öte yandan hisse senedi yatırımı yapmak mevcut banka hesabının dışında bir yatırım hesabı açmayı gerektiriyor ve bunun için bir aracı kurumla anlaşmanız ve birtakım evrakları imzalamanız gerekiyor. Sıradan biri için bu süreç biraz karmaşık olduğu için de Türkiye’de 2020 yılına gelene kadar yatırım hesabı olanların sayısı 1,2 milyon mertebesindeydi. Pandemi etkisi ile beraber ekonomiye güven kaybolunca tüm dünyada borsalarda önce büyük bir düşüş sonra da hızlı bir yükseliş yaşandı. Türkiye’de de yaklaşık 400bin yeni yatırımcının bu süreçte borsaya girdiği belirtiliyor.
Yatırım hesabı açanların büyük çoğunluğunu ise milenyal olarak ifade ettiğimiz 1980’li yıllarda doğan kesim oluşturuyor. Ellerindeki varlıklar ev, araba almaya yetmediği için bu varlıkları tüketim için kullanma eğilimindeler. Ancak bir yandan küçük de olsa yatırım yapacakları araçların arayışındalar. Borsa, bunun için en uygun mecra. O halde daha çok kişinin hisse senedi yatırımcılığını öğrenmesi gerekiyor.
Türkiye’de de bu alanda yeni uygulamalar çıkıyor. Bunlardan biri olan ve beta kullanıcısı olarak deneyimlediğim FinFree, “Finansal Özgürlük” değer önerisi ile hisse senedi yatırımı yapacak kişilere kullanımı kolay bir ara yüz ile yol gösteriyor. Özellikle bu kişilerin yatırım yapmayı öğrenmesini hedefleyen uygulama ile hisse keşfetmek, finansal verilerine ulaşmak, hisse ve portföy takibi yapmak mümkün. Muhtemelen bir sonraki aşamada yurtdışı örneğinde olduğu gibi uygulama üzerinden kolayca hisse alım satımı yapmak da mümkün olacaktır.
Birikimimi dolara mı altına mı yatırayım diye soranlara mutlaka birikimlerinin bir kısmını hisse senedine yatırmalarını öneriyorum. Bu alan, yeni başlayanlar için korkutucu görünse de FinFree gibi uygulamalar bu bariyeri ortadan kaldırmaya aday.
Ayakkabıya 1000 lira örneğinden sonra koptum ben, artık nasıl bir fakirsem...
müdür o kadar yazı yazmışsın ama konunun sonunu bi uygulamaya bağlayıp kaçmışsın :) bu arada borsadaki ky o kadar arttı ki artık halka arzlar da kazandırmıyor. mesela arzum halka arz oldu dün ve bugün. önümüzdeki hafta belli olacak bakalım kaçar lot dağılacak. bundan 3 hafta önce kervan gıda oldu. 2k alım talep ettim, maliyeti 8.5 liradan 3 lot düştü :) deliler gibi talep olmuş çünkü. gerçi onda bi işler döndü ya neyse. investing kullanıyorum ama senin uygulamaya da bakalım o kadar yazmışsın boşa gitmesin :) bu arada black friday'de 1000 liralık ayakkabı aldım. adidas alıyorum bi modeli var çok hoşuma gidiyo. 5-6 yıl falan sorunsuz kullanılıyo. 6 yıl için 1000tl de aslında ucuz sayılır. 3 tane orta kalite ayakkabı yerine 1 tane iyisinden alıyorum.