Oğuzhan Alpdoğan Videoları Günümüzün İşçi Sınıfını mı Temsil Ediyor?

17.12.2024 - 16:31

Mizah tarih boyu bir silah olarak kullanıldı. Özellikle bir kesim kendisinden daha güçlü bir sınıfa kimi zaman laf anlatmak kimi zaman iğnelemek için bu yolu kullandı. İşçi sınıfı da gördüğü baskıya, kötü çalışma şartlarına, gelir adaletsizliğine sesini mizah yoluyla çıkardı. Özellikle politik mizah ülkemizde bittiği düşünülen, meşhur komedyenlerin toplumun sorunlarına değinmedikleri için çokça eleştirildiği bir alan. Pek çok komedyen ve fenomen içeriklerinde kadın erkek ilişkilerini veya kendi kişisel hayatlarını anlattıkları amiyane tabiriyle 'suya sabuna dokunmadıkları' gibi serzenişlerle karşılaşsalar da Oğuzhan Alpdoğan'ın çizdiği işçi karakteri bunun çok dışında.

Kibar Feyzo Türk sinema tarihinin en özel filmlerinden. Efsane olmuş sahnelerinin yanında filmin işçi sınıfı, örgütlülük, kapitalizm gibi kavramlar hakkında söyleyecek sözleri ve mesajları da var.

Başlık parası biriktirmek için metropole göçen Feyzo'nun burada sınıf bilincine varması, haklarını savunmak için örgütlenmeyi öğrenmesi ve etrafını örgütlemesi ve Maho Ağa'ya karşı verdiği mücadele bir bakıma 1973-1980 arası yaşanan işçi hareketlerine çakılan bir selamdı. Üstelik bu çağdaşı olan didaktik ve ateşli dramaların aksine, İhsan Yüce kalemiyle bir komedi filmi vasıtasıyla ülkenin en başarılı komedi oyuncularıyla yapılmıştı.

Tabii Kibar Feyzo'nun 12 Eylül 1980 darbesinden iki yıl önce yapılması tesadüf değildi. 1981 Anayasası ülkemizde işçi sınıfı için bir milat oldu.

Kenan Evren'in sunduğu 81 Anayasası sendikal faaliyetleri zorlaştırdı, lokavt ve grev yasakları getirildi, Sendikalaşma oranı %40'lardan tek haneli oranlara yaklaştı. İşçi sınıfının alım gücünü düşürdüğü öne sürülen 24 Ocak Kararları da darbeden birkaç ay sonra imzalandı.

Belki de filmin sonunda Feyzo'nun Maho Ağa'yı öldürmesinin ardından köyün daha kötü duruma gelmesi, marabaların eski ağayı arar olması sinema tarihimizin en başarılı öngörülerindendi.

80'lerden günümüze zıplayıp gözlemleriyle kendine hayran bırakan Oğuzhan Alpdoğan ve çizdiği işçi portresi ise Kibar Feyzo'dan çok farklı. Muhtemelen üzerinde 40 küsur yılın yaşanmışlığı ve sinmişliği var.

Bir sanayi kenti olan Kocaeli'de kendisi de fabrikalarda çalışmış olan Alpdoğan sık sık ezilen işçi karakterini de canlandırıyor.

İş kazası geçiren işçiyi ikna etmeye çalışan lümpen proleterya mensubu müdür tiplemesi de çokça takdir toplamıştı. Aslında iş güvenliği konusunda ülkece ne kadar kötü bir karnemiz olduğunu izlerken bir yandan da üzülmüştük.

Bu karakterin pozisyon olarak filmde İlyas Salman'ın canlandırdığı Bilo karakterine benzerliğini de ekleyelim.

Asgari ücret komisyonunda asgari ücret dışında bir şey konuşulmaması skeci de son günlerin popüler işlerinden.

Ancak geçtiğimiz 40 yılın aksine Kibar Feyzo gibi bir hak talebi yok.

Ücretler kendi kendine söylenme ve molalarda tahminler üzerine gerçekleşiyor. Bu da günümüz ortamını mükemmel bir şekilde yansıtıyor. Feyzo gibi sermayeyi doğrudan karşısına alamıyor veya çağımıza uygun bir şekilde herhangi bir aksiyon alamıyor.

20 yıllık üyesinin hakkını koruyamayan sendika eleştirisi ve hak aramanın için İK'ya şikayetten ibaret olması da 40 yılda işçi portresinin nasıl değiştiğinin göstergesi.

Hatta işlerin nasıl değiştiğini görmek için 46 yıl öncesine ışınlanalım...

Başarılı bir anlatıcı olan Oğuzhan Alpdoğan'ın bu işçi portresini 70'lerin senaristleri gibi bir mesaj verme amacıyla çizip çizmediğini bilemeyiz...

Ancak buz gibi önümüzde duran pek çok gerçeği meslektaşlarının aksine kendi stiliyle anlatması, ülkenin en geniş grubu hakkında farkındalık yaratması takdir edilesi bir durum.

İlginizi çekebilir;

ABD'deki Okul Saldırganı "İlham Kaynağı" Olarak Bir Türk'ü Göstermiş: 6 Sayfalık Manifesto Ortaya Çıktı

Arkadaşlarımızın Evi Gibi Yeni Bir Yerde Uykuya Dalmak Neden Çok Zordur?

Hayata Dair Tespitlerini Mizahi Açıdan Paylaşan Kişiler