Şu en klasik kurşun kalemleri düşünün, sarı renkli. Ya da 'hoşların da hoşu geldiniz' diyen kırmızı halıları... Bu ikonik objeler renklerini nereden aldı dersiniz? İşte belli başlı objelerin arka plan hikayeleri.
Şu en klasik kurşun kalemleri düşünün, sarı renkli. Ya da 'hoşların da hoşu geldiniz' diyen kırmızı halıları... Bu ikonik objeler renklerini nereden aldı dersiniz? İşte belli başlı objelerin arka plan hikayeleri.
Fransa'nın Kutsal Ruh Düzeni tarikatı mensubu Şövalyeler, 1587'de mavi kurdele üzerine haç giymeye, ya da boyunlarına bu kurdeleleri bağlamaya başladılar. Onur, başarı, ve harika bir yemek adıyla bütünleşen bu Fransız kalıbına 'Le cordon bleu' dendi. Ve Atlantik'te 1830'da yapılan yolcu gemisi yarışlarında en hızlı olana verilmeye başlandı. O günden beridir başarılı olana 'mavi kurdele vermek' bir gelenek halini aldı.
Kurşun kalemler 1890'a kadar ya boyanmazdı ya da koyu renge boyanırdı. Taa ki L.&C. Hardtmuth Company , adını dünyanın en büyük elmasından alan 'Koh-i-Noor' lüks kalemlerini piyasaya sürene kadar. Şirket, kalemleri sarıya boyayarak, krallıkları, lüksü, şanı hatırlatırken aynı zamanda 'kahramanlığı' vurgulamak istedi. Bu hile öyle işe yaradı ki, rakipler kısa zamanda kendi 'sarı kalem'lerini üretmeye başladılar.
20.yy başlarında hakemler beyaz tişörtler, papyonlar ve bereye benzeyen şapkalar takardı. Bu da onların bazı takım elemanlarıyla kolayca karıştırılmasına sebep olurdu. 1920'de Lloyd Olds adlı hakem futbol oyuncusu sanılıp, top ona pas atıldığında, artık kıyafet değişim vaktidir diye düşünüldü. 1 yıl sonra bir maçta şuanda hala gördüğümüz siyah-beyaz çizgili tişörtü giyerek bir devrimi başlatmış oldu. İzleyiciler önceleri bundan nefret etse de, zamanla futbolcuları hakemden ayırmanın tadını aldıkça hoşlarına gitmeye başladı.
Şaşaalı galalardan, moda değerlendirmelerinden çok çok önce, kırmızı kilimler ve halılar misafiri hoş karşılama amaçlı serilir ve kutsal bir figür sayılırdı. Antik Yunan oyun yazarı Aeschylus bu ritüelden meşhur oyun 'Agamemnon'da bahsetmiş, ve Başkan James Madison 1821'de tekneden indiği karada önce kırmızı halı'ya ayak basmıştır.1902'de artık kırmızı halı iyice ikonik bir karşılama simgesi olup, 'Hollywood krallığına' yakışır bir biçimde 1961'de ve sonrasında gelen tüm ödül törenlerinde kullanılmaya başlandı.
Çin'in Doğu hanlıkları (25-220 M.Ö.) ve Antik Roma'nın İkinci Cremona Savaşı (69 M.Ö.)'na kadar tarihi dayanan 'beyaz bayrak' , bereketi simgeler ve dışarıdan kolayca görünen yansımalı berrak rengiyle, savaşa giderken taşınılan ve ordulara ait olan hanedanlık bayraklarından ayrıştırılmasını sağlar.
Aslında 19.yy'a kadar hangi cinsiyetin hangi rengi giymesi gerektiği konusunda katı bir gelenek yoktu. Bazı insanlar mavi gözlü bebeklerine mavi giydirmeyi uygun bulurken, bazıları güçlü bir renk olduğu için pembe giydirirlerdi. 1940'larda kıyafet üreticileri hangi renklerin hangi cinsiyete 'uygun' olduğuna karar verdiler. Elbiseleri pembe renkte seri üretirken, küçük pantolonları mavi renkte ürettiler. Bu trend 70'lere doğru yerini kızlar için 'puantiyeli desenli' ve erkekler için 'futbol forması tarzı tişört'e bırakırken, 80'lere doğru ultrasonla ailelerin bebeklerinin cinsiyetlerini önceden öğrenmeye başlamasıyla birlikte geri dönmüş oldu.
18.yy'da çiftçilerin küfle başları dertteydi. Ahırlarının duvarlarını ketentohumu yağı, süt ve kireç karışımıyla boyamaya başladıklarında tahta rengi yanık turuncuyu andıran bir renge dönmüş oldu. Küfle girilen savaşta bu da işe yaramayınca, çiftçiler bu boyaya biraz pas ve demir-oksit karışımı eklediler. İnanılmaz derecede işe yarayan bu duvar boyası, ahşabın rengini Falu tonu dediğimiz koyu kırmızıya dönüştürdü. Daha sonra 19yy. sonlarına doğru boya satıcıları en ucuz boya rengini 'kırmızı' olarak belirlediler ve bu da bugün hala ahırlarda gördüğümüz geleneksel kırmızı rengin kullanımını arttırdı.
19yy'da doktorlar hastaları tedavi ederken günlük kıyafetlerini giyme eğilimlerindeydi. Doktorluk gittikçe daha saygın ve önemli bir meslek halini aldıkça, bu 'günlük kıyafet' yaklaşımı pek profesyonel gözükmemeye başladı. 1900'lerde beyaz laboratuvar önlükleri giymeye başlayarak bu 'profesyonelliği' bu şekilde ikonize etmiş oldular. Önlükler bilimsel otorite ve sterilliği temsil ediyor.
Önce günlük kıyaftler, sonra beyaz önlükler derken, 20yy. ortalarına doğru doktor ve hemşireler kaçınılmaz kan, ilaç vb. lekeler yüzünden sürekli üniformalarını yıkamaktan ve değiştirmekten bıktılar. Böylece bazı hastaneler politikalarını değiştirerek kolay yıkanabilen ve çok kolay leke tutmayan yeşil ya da mavi önlüklerin giyilmesini daha uygun gördüler. Ayrıca özellikle cerrahlar için mavi ya da yeşil renkli önlük daha uygundur, çünkü renk çarkında kırmızı renginin tam karşısında yer alırlar ve böylece yansıma yaparak cerrahın, insan vücudunu daha rahat gözlerle görmesini sağlar.
Hepsinin yaklaşık aynı renkleri içermesi tesadüf olamaz değil mi? Renk psikolojisine göre sıcak kırmızı ya da sarı renkler bilinçaltımızda iştah, heyecan ve pozitifliği tetikler. Fast food mekanları da bu renkleri logodan ürün ambalajlarına, koltuklarına kadar uygularlar zaten. Soğuk renkler, öte yandan, iştahı bastırıp, her şeyi biraz yavaşlatma tetiğini çekerler.
1957'de basket topları düzenlemesi rengin ya kahverengi ya da sarı olmasını uygun görüyordu. Butler Üniversitesi basketbol koçu 'turuncu'nun oyuncular ve yorumcular için görülmesi daha kolay bir renk olacağını öne sürdü ve bunun için 1958'de üniversiteler arası bir şampiyonada bir test sürüşü yapıldı. Turuncu renk opsiyonlarına eklendi ve 1 yıl sonra ise standart renk olarak kabul edildi.
Aynı hikaye, farklı spor dalı. Yöneticiler beyaz ve sarı renk opsiyonlarından birini kullanmak istiyorlardı. Çünkü TV'de görülmesi en kolay renk buydu. 1972'de tanıtıldıktan sonra parlak floresan sarısı bu toplar, standart olarak kabul edildi.
Trafik ışıkları renk şeması İngiltere'de Liverpool ve Manchester Trenleri'ne (dünyanın ilk çift raylı yolcu treni sistemi) yani 1841'lere dayanır. Yöneticiler renkli bayraklarla ve ışıklarla işaretler vererek bir nebze güvenliği arttırmak istediler. Daha sonra endüstriyel gelişim bu yerel önlemleri genelleştirerek, kırmızıyı 'tehlike' işareti ve yeşili 'dikkatli geç' işareti olarak addetti.