İran - İsrail savaşına bu kez ABD dahil oldu. Amerika başkanı Trump, İsrail-İran savaşında İran’daki üç nükleer tesise saldırdıklarını açıkladı. ABD, İran'ın Fordo, İsfahan ve Natanz nükleer tesislerine saldırı düzenledi. Saldırının ardından nükleer tesislerde sızıntı olup olmadığı ise merak ediliyor.
Peki nükleer tesis nedir, vurulursa ne olur?
Nükleer tesis; nükleer enerji üretimi, araştırma, tıbbi uygulamalar ya da askeri amaçlar için radyoaktif maddelerin kullanıldığı, işlendiği veya depolandığı özel güvenlik önlemleriyle donatılmış yapılardır. Bunlar arasında en yaygın olanlar:
Nükleer enerji santralleri (elektrik üretimi için)
Araştırma reaktörleri (bilimsel çalışmalar ve tıbbi izotop üretimi için)
Zenginleştirme tesisleri (uranyumun işlenmesi için)
Nükleer yakıt fabrikaları
Radyoaktif atık depolama alanları yer alır.
Nükleer tesis vurulur ve patlarsa büyük bir felaket yaşanabilir. Bir nükleer tesisin vurulması, insani, çevresel ve politik felaketlerle sonuçlanır. Fakat yaşancak olan senaryo, farklılaşabilir.
Radyoaktif Sızıntı (Çernobil benzeri senaryo):
Reaktör veya yakıt havuzları zarar görürse, çevreye yüksek miktarda radyasyon yayılabilir. Bu durum:
İnsanlar için ölümcül dozlarda radyasyon,
Uzun vadede kanser risklerinde artış,
Tarım alanlarının ve su kaynaklarının kirlenmesi gibi sonuçlar doğurabilir.
Yangın ve Patlamalar:
Bazı bölümlerin vurulması, patlamalara ve radyoaktif yangınlara neden olabilir. Bu durum, havaya karışan parçacıklarla büyük bir coğrafyada etki gösterebilir.
Bölgesel veya Uluslararası Kriz:
Özellikle askeri çatışmalarda bir nükleer tesisin vurulması, uluslararası hukuka göre savaş suçu kapsamına girebilir ve çok ciddi diplomatik gerilimlere yol açar.
Fukuşima Benzeri Senaryo:
Elektrik sistemleri ya da soğutma altyapısı zarar görürse, reaktör aşırı ısınarak nükleer erimeye yol açabilir. Bu durum, dolaylı ama ölümcül sonuçlar doğurabilir.
10 gündür süren İran - İsrail savaşına son olarak ABD de dahil oldu. ABD Başkanı Donald Trump, İran’daki üç nükleer tesise saldırı düzenlediklerini açıkladı. Açıklamalara göre ABD, Fordo, İsfahan ve Natanz nükleer tesislerine saldırı düzenledi. CNN International’ın haberine göre, bu tesislerin büyüğü olan Natans nükleer kompleksi Tahran’ın yaklaşık 250 kilometre güneyinde yer alıyor. Fordo ise İran'ın nükleer kalbi olarak biliniyor. İsfahan'da ise İran’ın en büyük nükleer araştırma kompleksi yer alıyor.
ABD saldırılarından önce de İsrail nükleer tesisleri vurduğunu açıklamış, aralarında uranyum dönüştürme tesisinin de olduğu binalara saldırı düzenlenmişti. Bu saldırının ardından UAEA, bölgede radyasyonun arttığına dair bir belirti olmadığını aktarmıştı.