Rusya ve Ukrayna krizi ile oturup kalkarken, bir yandan can sıkıcı savaş gündemi diğer yandan ise Türkiye'ye özellikle ekonomik etkileri çokça gündemde yer alıyor.
Türkiye'ni kırılgan ekonomisi ile yakın ticari ilişkilerinin olduğu iki ülkenin çatışması arasında kalmasına geçen haftalarda Türkiye'nin kredi notunu düşüren Fitch de uyarı da bulundu.
Fitch Ratings Direktörü ve Türkiye analisti Erich Arispe, Rusya ve Ukrayna kaynaklı gelişmelerin, artan emtia fiyatlarının ithalat faturasını yükseltmesiyle 2022'de Türkiye'nin cari dengesini etkileyebileceğini söyledi. Rusya pazarının önemi göz önüne alındığında yaşanan gelişmelerin turizm sektöründeki toparlanmayı baskılayabileceğini belirten Arispe, yüksek emtia fiyatlarının ekonomiye sağlanan desteklerin maliyetini artırabileceğine dikkat çekti.
Dünya'dan Elif Karaca'nın sorularını yanıtlayan Arispe, KDV indirimlerinin hissedilen fiyat baskılarının bir kısmını hafifletebileceğini ancak özellikle döviz kuru geçişkenliğinin devam etmesi, enerji fiyatlarındaki artışlar ve bozulan enflasyon beklentileri göz önüne alındığında yüksek enflasyonu kontrol altına alma çabalarına önemli bir katkı sağlamayacağını vurguladı.
Arispe, Merkez Bankası son iki toplantısında politika faizini yüzde 14'te tutsa da Fitch’e göre bir sonraki genel seçimler öncesinde ek parasal gevşeme ve ekonomik canlandırma önlemleri alınması riskinin yüksek olduğunu da ekledi.
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, iki hafta önceki değerlendirmesinde, Türkiye'nin kredi notunu 'BB-'den 'B+'ya indirmişti.
Rusya ve Ukrayna kaynaklı gelişmeler artan emtia fiyatlarının (tarımsal emtia ve enerji dahil olmak üzere) ithalat faturasını yükseltmesiyle 2022'de Türkiye'nin cari dengesini etkileyebilir. Bir diğer önemli risk ise çatışmaların yoğunlaşmasının seyahatleri olumsuz etkilemesi olarak görünüyor. Rusya pazarının önemi göz önüne alındığında yaşanan gelişmeler, turizm sektöründeki toparlanmayı baskılayabilir. Turizm gelirleri 2021'de 2019 seviyelerinin yüzde 70'ine ulaşmış ve Nisan-Temmuz aylarında pandemi kaynaklı hava seyahati kısıtlamasına rağmen Rus ziyaretçiler geçen yıl toplam ziyaretçilerin yüzde 19'unu oluşturmuştu.
Yüksek emtia fiyatları üretici fiyatları üzerinde baskı oluşturmaya devam ederken (Ocak ÜFE yaklaşık %94) enflasyon beklentilerinde devam eden bozulma, 2022 sonu enflasyon tahminimiz için yukarı yönlü bir risk oluşturuyor. Yüksek emtia fiyatları ayrıca, ekonomiye sağlanan desteklerin maliyetini de artırabilir.
Rusya'ya yönelik açıklanan yaptırımların bölge ülkelerinin ekonomilerine doğrudan önemli bir etkisinin olmayacağını düşünüyoruz. Yaptırımların artması potansiyelini dikkate alacak olursak, örneğin Rus bankalarını veya emtia üreticilerini hedef alacaksa uluslararası finans ve emtia piyasaları için ve Türkiye’nin önemli ihracat pazarları açısından Rusya’nın tepkisi belirleyici olacaktır.
Bu hedefe yönelik önlem, tüketiciler tarafından hissedilen fiyat baskılarının bir kısmını hafifletebilir, ancak özellikle döviz kuru geçişkenliğinin devam etmesi, enerji fiyatlarındaki artışlar ve bozulan enflasyon beklentileri göz önüne alındığında yüksek enflasyonu kontrol altına alma çabalarına önemli bir katkı sağlamayacak.
Merkez Bankası son iki toplantısında politika faizini yüzde 14'te tutsa da Fitch, bir sonraki genel seçimler öncesinde ek parasal gevşeme ve ekonomik canlandırma önlemleri alınması riskinin yüksek olduğunu düşünüyor. Cumhurbaşkanı ve diğer hükümet yetkilileri tarafından yapılan son açıklamalar, en azından kısa vadede faiz oranlarını artırmanın bir politika seçeneği olmadığı görüşümüzü doğrulamakla kalmıyor, aynı zamanda faiz oranlarının daha da düşürülmesinin masada kalmaya devam ettiğini de teyit ediyor.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings tarafından bugün yapılan açıklamada da, Türk şirketlerinin kötüleşen makroekonomik durumun neden olduğu artan bir baskının altına girmekte olduklarını savundu. Ancak Fitch, not verdiği Türk şirketlerinin çoğunluğunun uluslararası faaliyetlerinden ve sağlıklı döviz nakit dengelerinden kaynaklı olarak güçlü yapısal kredi niteliklerini devam ettirdiklerini de öne sürdü.
Not verdiklerin Türk şirketlerinin güçlü tek başlarına ayakta durma değerlerine ve bolca esnekliğe sahip olduklarını belirten Fitch, bu şirketlerin finansal açıdan güçlü, çeşitlendirilmesi, uluslararası sermaye piyasalarına diğer şirketlere göre daha iyi erişim imkanı olan şirketler olduklarını da vurguladı. Bununla birlikte, birçok şirketin yurt içi ortamdaki kötüleşmeye, Türk Lirası'nda ciddi zayıflamanın yanı sıra tüketici güveninde düşüş ve yüksek enflasyona, maruz kalmaya açık olduklarını da ifade etti.
Fitch Ratings not verdiği Türk şirketleri arasında lirada keskin değer kaybına karşı en kırılgan olanların Ülker Bisküvi, Anadolu Efes ve Rönesans Gayrimenkul Yatırım olduğunu belirtirken, Ülker ve Migros'un enflasyon risklerine maruz kalışlarının artmakta olduğuna inandıklarını da vurguladı. THY ve Pegasus ile Tüpraş'ın yüksek enerji fiyatlarından kaynaklı artan bir yük ile karşı karşıya olduklarını da belirtti.