Nizamülmülk Ne Demek? Nizamülmülk Kimdir ve Tarihteki Yeri Nedir?

Dizilerin tarihi konuları merkeze almasıyla birlikte, tarihi olaylara olan ilgi arttı. Alparslan: Büyük Selçuklu dizisinin duyurulmasının ardından karakterlerden 'Nizamülmülk' merak edilmeye başlandı. Tarihin en önemli devlet adamlarından hatta İslam dünyasının en başarılı devlet adamı olarak anılan Nizamülmülk Büyük Selçuklu devleti vezirlerinden biri. Biz de bu başarılı devlet adamına dair: Nizamülmülk kimdir, tarihteki yeri nedir? Sorularının cevaplarını sizler için derledik. Detaylar haberimizde..

null Görseli — Nizamülmülk, tarihe adını adeta zorla kazımış, başarılı bir o kadar tecrübeli nadide devlet adamlarından biridir. Alparslan: Büyük Selçuklu dizisi karakterlerinden birinin 'Nizamülmülk' adını taşıması bu gizemli adama olan merakı daha da kamçıladı. İşte Nizamülmülk'ün hayatına dair detaylar...

Nizamülmülk Ne Anlama Geliyor? Görseli — Türk-İslam siyasi tarihinin en önemli karakterlerinden biri olan Nizamülmülk' bu isim; 'Memleketin nizamlarının kurucusu' anlamıyla Abbâsî halifesi Kâim bi Emrillah tarafından verildi.
Nizamülmülk, 10 Nisan 1018'de Horasan’ın Tûs şehrine bağlı Râdkân köyünde doğdu. Babası Ali b. İshak, Gazneliler’in Tûs âmiliydi.(sorumlusu) Annesini henüz bebekken kaybeden Nizâmülmülk’ün eğitimiyle babası ilgilendi.

Nizamülmülk Kimdir?

Nizâmülmülk, Kur’ân-ı Kerîm’i ezberledikten sonra Halep’te Hadis eğitimi aldı. Devrin meşhur âlim, edip ve şairlerinin sohbet meclislerine ve derslerine katılıp inşâ ve hitabet sanatında ileri bir seviyeye ulaştı.

Alparslan Nizamülmülk İlişkisi

Babasıyla beraber Gazneliler’in Horasan valisinin yanında görev alan Nizâmülmülk, Dandanakan Savaşı’nın ardından babası ile birlikte Tûs’tan Hüsrevcird’e, oradan Gazne’ye gitti. Horasan tamamen Selçuklular’ın eline geçince baba oğul Selçuklular’ın hizmetine girdi. Nizâmülmülk, bir süre Melik Alparslan’ın veziri tarafından idarî hizmetlerde görevlendirildi, daha sonra onunla geçinemeyip Çağrı Bey’in yanına Merv’e gitti ve kendisinden büyük ilgi ve yakınlık gördü. Çağrı Bey’in Nizâmülmülk’ü oğlu Alparslan’a takdim ederken onu bir baba gibi kabul etmesini istediği rivayet edilir.

Nizamülmülk'ün Başarısı

Nizamülmülk, devlet kademesinde öyle yükseldi ki Tuğrul Bey döneminde(1040-1061) Horasan'ı yönetti. Alparslan'ın kardeşi Süleyman'la giriştiği taht kavgasında Alparslan'ın tarafında yer aldı. İdarî ve siyasî kabiliyetleriyle Alparslan'ın dikkatini çeken Nizamülmülk, Alparslan döneminde vezir ilân edildi. Selçuklular’da bir görev unvanı olarak ortaya çıkan “atabeg” tabirinin ilk defa Nizâmülmülk’e verildiği kaydedilmektedir.

Nizamülmülk, Alparslan'ın Malazgirt Savaşı dışındaki bütün savaşlarında yanında olmuş ve tavsiyeleriyle ufkunu genişletmiştir.

Selçuklu Hanedanı'nda Nizamülmülk'ün Yeri

Selçuklu Hanedanlığı'nın kuruluş yıllarında devlet yönetimi, organizasyonu, bürokrasi gibi konularda ilklere imza atan efsane vezir Nizamülmük, 'Siyasetname' isimli bir eser kaleme alarak, devlet yönetimi konusundaki tavsiyelerini paylaşmıştır. Nizâmülmülk, Alparslan’la iktidarı boyunca ve Sultan Melikşah ile son zamanlarına kadar büyük bir âhenk içinde çalışmış, Büyük Selçuklu Devleti Melikşah zamanında onun çabalarıyla gücünün zirvesine ulaşmıştır. Ancak bu güçlü ve kudretli adam Selçuklu'nun ömrü boyunca başına bela olan bir Batıni fedaisi tarafından bıçaklanarak 14 Ekim 1092'de öldürülmüştür.