Günümüz çağında dünyanın hemen her ülkesinde gökdelen ağırlıklı, benzer mimarı yapılara rastlıyoruz. Bunun sebebi tam olarak ne olabilir? Bunu anlamak için dünyanın tarihine bakıp geçmişte durum ne şekilde farklıydı anlamak gerekiyor öncelikle. Gelin açıklayalım...
Teknoloji, din, kolonicilik, ekonomi, tarz ve pratiklik gibi faktörler yüzyıllar boyunca bazen belli bölgelerde, bazen de küresel düzeyde birbiri aynısı binalar yarattı.
Örneğin iki bin yıl önce Roma mimarisinin sözü geçiyordu.
Kıta boyunca bölgesel farklılıklar gözlemlense de dönemin dini binalarının tasarımında bütünlüklü bir tarz mevcuttu.
Anlayacağınız şehirler günümüzde aynı görünüyor olabilir, ama bu ilk kez gerçekleşen bir durum değil!
Bu estetiklerin her birinde insanlar, bir binayı tasarlamanın yöntemini keşfedip ona sadık kaldılar. Gökdelenler için de durum aynı aslına bakarsanız.
Gökdelen mimarileri sahiden de aşırı yaygın bir küresel eğilim.
Ancak bu örneklerle eskiden de değişen boyutlarda bir mimari homojenliğin söz konusu olduğunu görüyoruz.
Dünyadaki ülkeler ve kültürler birbiriyle günümüzdeki kadar bağlantılı değilken mimari estetikler de daha fazla çeşitlilik gösteriyordu.
Geçmiş zamanda imparatorluk gibi güçlü oluşumların niye bir mimari homojenliğe sebep olduğunu anlamak zor değil, sonuçta ulaştığı topraklara kendi mimari estetiklerini taşıyorlardı.
Farklı toplulukların kültürlerini yansıtan din olgusu, günümüzde bile gökdelenlerin aksine birbirinden çok farklı mimarı yapıların varlığına kapı açıyor.
Ancak bu evler sadece yerel malzemelerden yapılıyordu.
Ayrıca yeni tekniklerin ortaya çıkışı çok şeyi değiştirdi. Çelik çerçeve ve betonarme gökdelenlerin ortaya çıkışında kilit rol oynayan iki aktördü.
Gelişen teknolojinin bu hikâyedeki yeri büyük.
Pratiklik olası bir cevap olabilir. Hem nüfusu büyüyen, hem de her anlamda hızlanan ve büyüyen bir dünyada gökdelenlerin niye işe yaradığı anlaşılabilir.
Bunlar elbette estetiğin bir önem taşımadığı anlamına gelmiyor. Ne de olsa birçok insanı modern mimariyle ilgili rahatsız eden şey, homojenliğinden ziyade görüntüsü.
Mimari estetiklerin çeşitlilik gösterdiği bu filmlerdeki binaların üstüne düşünülerek tasarlandığı kesin.
Bu baskın tarzların tekrar değişmeyeceği anlamına gelmiyor, dünyamız daima dönüşüm halinde.