Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, son günlerde konuşmalarında enflasyon vurgusu yaparken, Ticaret Bakanı Mehmet Muş da bu akıma katıldı. İki bakanın söylemleri alım gücündeki erimeyle dikkat çekerken, bahsettikleri verileri de bir incelemek istedik. Malum son yıllarda yükselen enflasyon kaç son yılda yükseldi. Son 1 yılda dünyada ortaya çıkan enflasyon baskısı ne kadar? Dış ticarette sadece ihracat konuşmak ne doğru? Haydi birlikte bakalım.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Arab News'e verdiği röportajında Türkiye'nin Suudi Arabistan ve başka ülkelerle enerji üssü olmak için daha fazla iş birliği amaçladığını belirtti.
Nebati, Türkiye'nin, coğrafi konumunun Rusya, İran ve Suudi Arabistan gibi ülkelerle enerji koridoru olmaya uygun olduğunu belirterek, 'Her türlü doğal gaz ve petrol daha ucuz ve güvenli şekilde taşınabilir' ifadesini kullandı.
20 yıl boyunca, Türk ekonomisinin altyapıda büyük yatırımlar yaptığını, söyleyen Nebati, 'Demir yolları, otoyollar, havalimanları ve deniz limanları gibi önemli altyapı yatırımlarımızı tamamladık' derken, ilkokuldan üniversiteye eğitim ve sağlık alanında da altyapı yatırımlarının tamamlandığını belirtti.
Geçen yıldan bu yana emtia fiyatlarındaki yükselişe ek olarak lojistik ve enerji maliyetlerinin de yükselmesinin enflasyona etkisinin altını çizen Bakan Nebati, 'Enflasyonla mücadelede insana odaklandık. Büyüme istiyoruz ama insanların işini kaybetmesini istemiyoruz. Üretim ve verimliliğin devam etmesini istiyoruz. Enerji fiyatlarının üzerindeki baskı azaldığı için şanslıyız. Enflasyonu dünyadaki gibi algılamıyoruz. Bunu insan temelli bir yaklaşımla görüyoruz. İnsanların işlerini kaybetmemeleri için elimizden geleni yapacağız' dedi.
Enflasyon sorununu çözmede kararlı olduklarını da ekledi.
Tarım ürünlerindeki fiyatlarda düşüş olduğunu iddia eden Bakan, 2021'in son döneminde görülen döviz ataklarının da enflasyona olan geçişkenliğindeki azalmaya dikkat çekti.
Bugün de katıldığı bir zirvede Nebati, İstanbul Finans Merkezi'nin dünyada önde gelen merkezlerden olacağını söylerken, krizlerin her alanda ortaya çıkabileceğine ancak sonu olduğuna değindi. KKM için de 'finansal istikrara katkı sağlıyor' diyen Bakan, 'Türkiye Ekonomi Modeli'ni anlatıyoruz, bizi dinliyorlar, izliyorlar, merak ediyorlar, sorguluyorlardı, şimdi nasıl oldu diye bakıyorlar, Türkiye Ekonomi Modeli dünyanın gündeminde' dedi.
Yerli kart sistemi Troy'un da yaygınlaştırılacağını belirtti.
Bakan Muş, Bingöl’e giderek, esnaf, Ticaret Sanayi Odası, Valilik ve partisinin il başkanlığına ziyaretlerde bulundu. Buradaki açıklamalarında Muş, 2023 seçimlerinde seçilmek istediklerinin altını çizerek, “Şimdiye kadar bizim arkamızda dimdik bu millet durdu ve biz onlardan 5 yılda bir yetki istiyoruz' dedi.
Partilerinin döneminde enflasyonun devralınan ekonomik ortamda tek hanelere indirildiğini ve 'son yılları saymazsanız' ortalamanın yüzde 8-9 olduğunu belirtti. Muş, sözlerine şöyle devam etti:
Tek haneliye indirmiştik, son dönemlerde enflasyonda bir artış var. Türkiye’nin etrafındaki çembere bakın, yaşanan gelişmelere, yaşanan olumsuzluklara, istikrarsızlıklara, buna rağmen büyümesini sürdürmeyi başarmış bir ülke.
Nereden bakarsınız bu ülkenin 100 milyar dolara yakın hizmet ihracatı var. Biz hep mal ihracatından bahsediyoruz ama bir de 100 milyar dolar hizmet ihracatı var bu ülkenin. Yani mal ve hizmet ihracatı aslında 350 milyar dolarlara yaklaşmış bir ülke.
Bunlar önemli rakamlar. Türkiye’nin mal ve hizmet ihracatına bir de dış ticaretin tamamını aldığınız zaman 650 milyarın üzerine çıkan devasa bir ekonomisi var. Son dönemde yaşanan bütün badirelere rağmen Türk ekonomisi büyümesini sürdürüyor.
Burada sorsam size, Türkiye’de gıda da erişim problemi olacak. Kimsede o endişe var mı? Çünkü Türkiye bu tedariki sağlamada 20 sene boyunca yaptığı yatırımlarda bunu garanti altına aldı. Türkiye’nin ürettikleri, Türkiye’nin tüketecek seviyede. Türkiye kendi kendine yetebilen bir ülke hatta ihracat yapabilen bir ülke.
Nureddin Nebati'nin Aralık ayı itibarıyla gerileme öngörmesi, fiyatların yükseliş hızını kaybetmesinden ziyade matematiksel bir etki. Geçen yıl yani Aralık 2021'de enflasyon aylık bazda yüzde 13,58 oranında yükselmiş bunu Ocak 2023'te yüzde 11,10 oranında yükseliş izlemişti. Bu aylık artışla çok hızlı olduğu için bu yıl enflasyonda artış hızının baz etkisi düşüşü bu oranların altında kalmasıyla gerçekleşecek.
Ancak uzmanlar bu düşüşün tartışılan TÜİK verileri harici matematiksel olarak, fiyatlardaki geri çekilmeyi sağlamayacağı gibi yükselişi de bitirmeyeceği yönünde uyarıyor.
Muş'un açıklamalarında enflasyonun tek hane ortalamasına bakarsak, son kaç yılın sayılmaması gerektiğini bilmediğimizden, 2002 yılında iktidara gelinmesinden yola çıkarak, Kasım ayında seçilen hükümetin iki aylık enflasyon etkisi olmadığı ve kriz dönemi dönemi olması başlıklarıyla yüzde 44,8 oranında bir enflasyon vardı.
20 yılın 8 yılında tek hane enflasyonla yıl kapatılırken, birikimli enflasyon da (2003 baz yılı itibarıyla) yüzde 1060 oranında oluyor.
Yani TÜİK'e göre 2003 yılı başında 100 lira olan bir ürünün fiyatı şu anda 1159,63 TL ediyor.
Nebati'nin dolar geçişkenliği söylemiyle de birleştirirsek ABD'de 2003-2022 enflasyonu yüzde 63 oranında görülürken, 2003'te 100 dolar olan bir ürün şu dönem 163 dolar ediyor.
Son yıllardan ikisini saymazsak Türkiye'de yıllık enflasyon ortalaması yüzde 10,96, 5 yılı saymadığımızda da ortalama yüzde 10,04 oluyor.
Negatif tarafta yer alan veriyse Dış Ticaret Dengesi diye isimlendirdiğimiz ithalat ve ihracat arasındaki fark oluyor ki, sadece ihracata bakarsak artış iyi de, ithalat da bir gider yarattığından ana bakılması gereken kalemin 'denge' olduğu da görülüyor.
Çizgi, ihracatın ithalatı karşılama oranı oluyor ki aldığımız ürünlerin sattıklarımızın değerini aştığı açık bir şekilde görülüyor. Diğer yandan dış ticaret dengesindeki değişimin de son 1 yılda biraz açıldığı gözden kaçamıyor.
Okuduğunuz maval hayatın gerçekleri ile çelişiyor haliyle.
Yalan söyledikleri ağızlarından "namaz ve dua" eksik olmuyor... .... Bunların abdesti eksik.... .... 🤪🤪🤪
Halamın bıyığı olsaydı amcam olurdu! Geceleri saymazsak ben 22 yaşındayım