NASA'nın gerek nefes kesici uzay fotoğrafları gerekse ilginç görsel ve video görüntülerin yer aldığı 'Günün Astronomi Görseli' albümünden 31 Ekim- 31 Ocak arası paylaşımları sizler için bir araya getirdik.
Görsel bilgileri ODTÜ Amatör Astronomi Topluluğu , Bulutsu sitelerinden derlenmiştir.
Messier'nin listesinde 27. sırada yer alan ve günümüzde M27 veya diğer adıyla Halter Bulutsusu olarak bilinen nesne, bir gün çekirdeğindeki tepkime durduğunda Güneşimizin yaratacağı türden bir bulutsu gibi bir gezegenimsi bulutsu idi. M27, gökyüzündeki en parlak gezegenimsi bulutsulardan biri olup, bir dürbün yardımıyla Tilkicik Takımyıldızı yönünde gözlenebilmektedir.
Parlak NGC 253, gözle görülebilen en parlak gökadalardan biri olup, aynı zamanda en tozlularından da biridir. Bazıları küçük teleskoplardaki görünüşü nedeniyle onu Gümüş Dolar Gökadası olarak adlandırırken, bazıları da güney yarımküre takımyıldızlarından Yontar'ın sınırları içerisindeki konumu nedeniyle yalnızca Yontar Gökadası adını kullanmaktadır.
Kayıtlara NGC 281 olarak geçmiş olan bu uzay bulutuna bakıldığında, açık küme IC 1590'ın yıldızlarını gözden kaçırmak oldukça kolaydır. Ancak bulutsunun ışıldaması için gerekli gücü, bulutsunun içerisinde oluşmuş olan kümenin genç ve büyük kütleli yıldızları sağlamaktadır. NGC 281'in bu portresinde dikkatleri üzerine çeken şekiller, sıcak küme yıldızlarından gelen yoğun, enerji yüklü rüzgarlar ve ışıma ile biçimlenmiş ve karaltı halinde görülmekte olan sütunlar ve de yoğun toz kürecikleridir.
Plüton'daki Sputnik Düzlüğü'nün altında bir okyanus mu var acaba? New Horizons uzay aracından gelen yukarıdaki görüntüdeki alışılmadık biçimde düz olan bu 1000 km'lik altın renginde yayılmanın çevrim hücrelerine ayrıldığı görülüyor. Peki bu bölge nasıl ortaya çıktı? Bir varsayıma göre, tuzlu sudan oluşan 100 km derinliğindeki bir yeraltı okyanusunun yükselmesiyle.
Parlak bulutsuların ve yıldız kümelerinin usulca uzandığı, 5 derecelik görüş alanına sahip bu görüntü, içerisinde Yay takımyıldızının ve Samanyolu’nun yıldız yoğunluğu fazla olan merkez bölgesinin en popüler teleskopik duraklarını barındırıyor.
Uranüs'ün uydusu Miranda üzerinde yer alan Verona Rupes'in 20 kilometre derinliğinde olduğu tahmin ediliyor. Yani Dünya'daki Büyük Kanyon'un 10 katı kadar. Miranda'nın düşük yerçekimini dikkate aldığımızda, heyecan arayan bir maceraperestin en tepeden atlayıp, en dibe varması yaklaşık 12 dakika alacak ve hızı da bir yarış arabası hızına, yani saatte yaklaşık 200 kilometreye ulaşmış olacaktır.
Sol tarafta yer alan bu tuhaf sarmal yapıyı yaratan şey nedir acaba? Kimse bundan tam olarak emin değil; ancak büyük ihtimalle bir ikili yıldız sistemi içerisinde yer alıp, dış havaküresini fırlatarak gezegenimsi bulutsu evresine girmiş olan bir yıldız gibi görünüyor.
Büyük kütleli, sıcak bir yıldızdan hızla esen rüzgârlar ile şişirilmiş olan bu uzay kabarcığı devasa boyutlardadır. Sharpless 2-308 olarak kayıtlara geçmiş olan kabarcık, Büyükköpek Takımyıldızı içerisinde yaklaşık 5200 ışıkyılı uzaklıkta yer almakta olup, gökyüzünde bir dolunaydan biraz daha büyük bir alanı kaplamaktadır ki; bu da kabarcığın tahmini uzaklığında 60 ışıkyıllık bir çapa karşılık gelmektedir.
Fotoğrafta görülen 2016 yılının son Süper Ay‘ı İspanya‘nın Balear Adaları‘ndaki Palma de Mallorca‘daki Bellver Kalesi‘nin kulelerinden birinin ötesinde yakalandı. Gördüğünüz Süper Ay –Meşe Ay‘ı olarak da biliniyor- 2016 yılının son dolunayı idi.
Samanyolu gökadamıza en yakın büyük gökada hangisi acaba? Zincirli Prenses (Andromeda)... Gökadamızın Zincirli Prenses'e çok benzediği düşünülüyor. İki gökada birlikte Yerel Grup gökadalarının hakimidir. Zincirli Prenses'ten gelen dağınık ışığa, kendisini oluşturan yüz milyarlarca yıldız sebep olmaktadır. Zincirli Prenses'in görüntüsünü çevreleyen birkaç belirgin yıldız aslında arka plandaki nesnenin tam önünde yer alan, kendi gökadamızın yıldızlarıdır.
Yuvarlak bir yıldız nasıl olur da köşeli bir bulutsu meydana getirebilir? Bu bilmece, IC 4406'ya benzer gezegenimsi bulutsular incelenirken gündeme geldi. Kanıtlar, IC 4406'nın içi boş bir silindir olduğuna ve köşeli görünümünün de bizim bakış açımızdan silindiri yandan görmenin bir sonucu olduğuna işaret etmektedir.
Kütleçekimsel olarak eş zamanlı bir dönüşe kilitlenmiş olan Ay, Dünya sakinlerine her zaman aşina olduğumuz ön yüzünü sergiler. Ay yörüngesinden bakıldığında ise Ay'ın arka yüzü de tanıdık gelmeye başlayabilir. Yukarıda gördüğünüz bu net görüntü, Ay Keşfi Yörünge Aracı üzerinde yer alan geniş açılı kamera ile çekilmiş görüntüler kullanılarak meydana getirilmiş bir mozaik olup, Ay'ın arka yüzü üzerinde ortalanmıştır.
Bu filamentler, gökadanın merkezi bölgesine, bir büyük kütleli kara deliğin işgal ettiği düşünülen bir bölgeye bağlanmış görünüyor. Spekülasyon, bu kara deliğin çevredeki gazı ısıtan, daha serin gaz ve toz filamentlerini iten ve yıldız oluşumunu kapatan enerjiyi pompaladığını savunuyor. Manyetik alanlar tarafından dengelenen bu filamentler daha sonra merkezi karadeliğe doğru sarmal olarak dönerek ve nihayetinde merkezi kara deliğin etrafında dönecekmiş gibi görünüyor.
Uçaklardan önce, bazıları için heiligenschein ya da Brocken Hayaleti olarak bilinen bu olay, bazen dağ zirvelerinden de görülebilirdi. Ortam şartları uygunsa, o konumda güneşten uzağa bakan birisi parlak bir hale ile çevrelenmiş bir devin gölgesini gördüğünü düşünebilirdi. Elbette dev, gözlemcinin kendisi oluyor ve modern versiyonda ise uçağın silueti sık sık halenin merkezini kaplıyor.
Nedendir bilinmez, NGC 6357 şu ana kadar keşfedilmiş en yüksek kütleli yıldızlardan bazılarına hayat vermektedir. Yıldızları şekillendiren bu karmakarışık harikalar diyarı, kocaman bulutsunun boşluklarını sarmalayan çok sayıda gaz ve toz filamentleri içermektedir. Yıldızlarası rüzgarlar, radyasyon basıncı, manyetik alan ve kütle çekim arasındaki kompleks etkileşimler, harikalar diyarının karmaşık desenini oluşturmaktadır.
Jüpiter’in Güneyi, 11 Aralık’ta JunoCam ile çekilmiş bu fotoğrafta 37000 kilometre ötede süzülüyor. Görsel veriler, Juno uzay aracının Jüpiter’e en yakın olduğu zamanda, yörüngedeki 53. gününde yakalanmış. Güney kutup bölgesi solda kalırken, sağdaki büyük beyaz ovalimsi şekil aslında saat yönünün tersine dönen devasa bir fırtına sistemi.
Uçakların duman izleri genellikle beyaz olarak görünür fakat Güneş’in batış yönü doğrultusundaki fazla miktardaki hava molekülü mavi ışığın yayılmasını engelleyerek jet izinin parlak kırmızı renkte yansımasına neden olur.
Kuyruklu Yıldız 45P/Honda–Mrkos–Pajdušáková, antik zamanlardan kalma bir kuyruklu yıldız değil, ilk kez 1948’de keşfedildi. Kuyruklu Yıldız 45P, zamanının çoğunu Jüpiter‘in yörüngesinin yakınında harcar ve en son 2011’de Güneş’e yaklaşmıştır. Geçtiğimiz aylarda Kuyruklu Yıldız 45‘in Güneş’e doğru dalışı onu ciddi ölçüde aydınlattı. İki gün önce kuyruklu yıldızımız Güneş yörüngesindeki en yakın noktasını aştı.
İlk bakışta bu gökada düz ve ince gökada diski boyunca yayılmış yıldızları içerir; merkezi şişkinliğinin boydan boya olacak şekilde ortasından düzensiz karanlık toz bölgeleri ile kesildiğini de görüyoruz. Dikkatimizi çeken NGC 891’in kenar görünümünde disk çizgisinden yüzlerce ışık yılı aşağı ve yukarı uzanan sicim tozlarıdır (sarımsı bölgeler). Toz büyük ihtimalle üstnova patlamaları ya da yoğun yıldız oluşumu aktiviteleri yüzünden diskin dışına doğru saçılmış olabilir.
Fotoğrafta, geçen Temmuz’da Cape Canaveral, Florida’da bir bulut güvertesi üzerinden Uluslararası Uzay İstasyonuna kargo ve malzeme tedarik etmek üzere kaldırılan bir SpaceX Falcon 9 V roketini görüyorsunuz.
Klasik bir gezegensel bulutsu olan Kedi Gözü (NGC 6543), Güneş gibi bir yıldızın yaşamının kısa ama görkemli bir evresi olan sonunu temsil eder. Bu bulutsunun merkezindeki ölmekte olan yıldız, dış tabakaları seri bir şekilde düzenli kasılmalarla silkeleyerek, dış desendeki basit, merkezi toz kabuklarını oluşturmuş olabilir. Ama iç taraftaki çok daha karmaşık ve güzel yapının oluşumu henüz tam anlaşılmış değil.
Kış Altıgeni gökyüzündeki en parlak yıldızlardan bazılarını barındırır ve bu yıldızlar kış gecelerinde kuzey yarımkürede kolayca bulunabilen, büyük bir desen oluştururlar. Yukarıdaki yakın zamanda Çin, Tibet‘deki Manla Baraj Gölü‘nün karanlık gecelerinde çekilmiş olan fotoğrafta görülen yıldızlar genellikle büyük bir şehrin parlak ışıklı gecelerinde bile belirlenebilir.
Fotoğrafta, parlak yıldızların ışığının yansımasıyla aydınlanan toz bulutları olan, iki tane belirgin yansıma bulutsusu bulunuyor. Yaklaşık 200 yıldan uzun zaman önce M78 olarak kataloglanmış olan ünlü bulutsu görüntünün merkezinde bulunuyor. Sol tarafında ise daha az tanınan NGC 2071 bulunuyor.
Gaz ve yıldızlardan oluşan bu köprü, uçsuz bucaksız iki yıldız sisteminin birbirine yaklaştığına ve karşılıklı kütleçekiminin neden olduğu şiddetli gelgitlere maruz kaldıklarına dair bize güçlü kanıtlar sağlıyor.
Yıldırımlar, genellikle pürüzlü bir yol izler. İnce bir hava sütunu, Güneş‘in yüzey sıcaklığının yaklaşık 3 katına kadar hızla ısıtılır. Ortaya çıkan şok dalgası, süpersonik olarak başlar, ve gök gürlemesi olarak bilinen yüksek sese dönüşür. Yağmur fırtınalarında yıldırım işaretleri sıkça görülür ve Dünya‘da her saniye ortalama 44 şimşek görülür. Bu resimde, Temmuz ayında, Colorado, ABD‘deki Colorado Springs şehrinden yıldırım üreten bulutların akışını yakalamak için 60’ı aşkın kez fotoğraflanarak, birleştirildi.
Tarantula Bulutsusu, gökadamıza komşu bölgeler içerisinde yer alan en büyük ve en karmaşık yıldız oluşum bölgesidir. Samanyolu Gökadamızın yörüngesinde dolanan küçük bir uydu gökada olan Büyük Macellan Bulutu'nun içerisinde bulunan bu bölgenin örümceğe benzer görüntüsü, ona yaygın olarak kullanılan adını kazandırmıştır.
Sol tarafta bulunan iki gökadayla birlikte Araba Tekeri, Heykeltıraş Takımyıldızı'nda, yaklaşık 400 milyon ışık yılı uzaklıkta yer alan bir gökada grubunun parçasıdır. Büyük gökadanın jantı biçimli bağlantıları 100.000 ışık yılı boyunca uzanmakta olup, son derece parlak ve çok büyük kütleli yıldızlarla dolu yıldız oluşum bölgelerinden oluşmaktadır.
Gün batımı altında, Michigan Gölü’nün üzerine şehrin uzun gölgeleri yansıyor. Yansımaya bakıldığında da, binalar ters duruyor.
Bu tür içerikleri sıklaştırmanızı bekliyoruz :)
İnsanoğlu ne kadar da aciz
harika