Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü , “Virüs yaygın dolaşımda olduğu sürece mutasyona uğrayan virüslerin içinden avantaj kazananlar seleksiyona uğrayacak ve giderek bu avantajlı konuma gelen virüsler hakim hale gelecekti.” dedi.
Varyant virüsün daha hızlı yayıldığı için daha çok kişinin ölmesine neden olabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Tevfik Özlü, mutasyonlu virüse karşı nasıl korunacağını tek tek anlattı.
RNA virüslerinin sürekli mutasyona uğradığını söyleyen Prof. Dr. Tevfik Özlü, 'Çok sayıda mutasyon var. Bu mutasyonların içinden virüse avantaj sağlayanlar seçilir ve bunlar daha hakim hale gelir. Giderek bu varyantlar daha ön plana çıkacak gibi görülüyor. Şu anda daha çok konuşulan İngiltere'de izole edilen varyant, Güney Afrika ve Brezilya varyantlarından söz ediliyor. Bu varyantlarla ilgili endişe yaratan konu; virüsün daha hızlı bulaşması yönünde bir özellik kazanmasıdır' dedi.
Sabah'tan Kısmet Zeynep Akbaş'ın haberine göre, mutasyona uğrayan koronavirüsün daha fazla kişiye ulaşabilmesiyle daha çok kişinin ölebileceğini vurgulayan Prof. Dr. Tevfik Özlü, 'N501Y mutasyonu bu bölgedeki mutasyon daha çok virüsün hızlı yayılmasına sebep oluyor çünkü hücre içine daha kolay giriyor ve daha kolay bulaşıyor. Daha fazla kişinin hastalanması demek hastalananlar arasında daha fazla kişinin ölmesi anlamına geliyor. Hızlı bulaşma daha çok hasta daha çok ölüm anlamına gelir. Bu durum ürkütücü' şeklinde konuştu.
Türkiye'deki pozitif vakalar arasında mutasyonlu virüse yakalananların olduğuna değinen Prof. Dr. Özlü, açıklamalarına şöyle devam etti:
'Şu anda bu varyantın giderek dünyada pek çok ülkede yoğunluğunun artması yönünde endişeler var. Bunu destekleyen bulgular da var. Birçok ülke bu varyantı takip etmeye başladı. Türkiye'de pozitif çıkan olgulara genetik analizler yapılacak ve varyant virüsün artma gösterip göstermediği görülecek. Sağlık Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, varyant virüsün pozitif çıktığı vaka sayılarının arttığını biliyoruz. Süreci izlemek gerekiyor. Net ve kesin konuşmak zor ancak mutasyon salgının tekrar hızlanması gibi bir sonuç ortaya koymasına ve kontrolün zorlaşmasına neden olabilir. Virüs ne kadar mutasyona uğrarsa uğrasın eğer biz tedbirlere uyarsak, maskemizi usulüne uygun takarsak, mesafemize dikkat edersek ve sosyal izolasyonumuzu uygularsak virüsten kendimizi koruruz ve yayılmasını engelleriz.'
Mutasyonlu virüse karşı maske, mesafe gibi tedbirlerin önemine dikkat çeken Prof. Dr. Tevfik Özlü, 'Toplumda herkesin tedbirlere uyması önemli. Bir kısım uyar bir kısım uymazsa kontrolü sağlamak zor. Zaten bir yıldır bu tedbirleri hepimiz biliyoruz ancak şimdi daha çok önem kazanabilir. Mutasyon nedeniyle virüsün bulaşması kolaylaştığı için tedbirlere her zamankinden daha fazla uyum göstermemiz gerekecek. Mutlaka maskeyi usulüne uygun takın. Taktığınız maskenin koruyucu olması için standartlara uygun olması gerekiyor. Üç katlı filtreli maskelerin virüse karşı koruyuculuğu yüksektir' ifadelerini kullandı.
Maske takmak kadar maskenin usulüne göre takılmasının da önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Tevfik Özlü, dikkat çeken uyarılarda bulunarak şunları söyledi:
'Maskenin yüze sıkı oturması lazım. Ağız ve burnu kapatması lazım. Benim maske kullanmam beni korumak için yeterli değil. Çevrede olan diğer kişilerin de maskelerini usulüne uygun bir şekilde takmış olması gerekiyor ki koruma sağlanabilsin. Maskenin dışında önemli olan bir diğer konu da mesafe. Diğer insanlarla olan 1,5-2 metre mesafemizi korumamız gerek. Kapalı alanlar, iyi havalandırılmayan mekanlar, kalabalık alanlar her zaman riskliydi ancak şimdi daha kolay bulaşan bir virüs olduğu için daha da risk artmış görünüyor. Bulaştırmayı azaltmak için; mümkün olduğu kadar kalabalık, kapalı iyi havalandırılmayan başka insanların bulunduğu yerlere girip çıkmamak, uzun kalmamak işimiz varsa hemen girip çıkmak lazım. Mutlaka maskeyle girmek ve mesafeyi korumak lazım. Kapalı yerleri sürekli havalandırmak gerek. İş yerleri ve ofislerde kapı ve pencereleri karşılıklı açıp havalandırmaya dikkat etmek lazım.'
Varyant virüsün aşı veya hastalık geçirmeyle oluşan antikorlara karşı etkisinin azaldığını belirten Prof. Dr. Tevfik Özlü, 'Güney Afrika varyantı içinse E484K mutasyonu dediğimiz bir mutasyon ön plana çıkıyor. Buradaki özellik daha çok virüsün nötrolizan antikorlardan etkilenmemesi gibi bir sonuç doğuruyor. Şu an itibariyle nispi bir etkilenme söz konusu. Mevcut aşılarla oluşturulan bağışıklıkta varyant virüsün etkilendiği yönünde bilgiler var. Antikorlar aşılamayla ortaya çıkacak olsa da hastalığı geçirmekle ortaya çıkacak olsa da bizi koruyacak olan nötrolizan antikorlardan varyant virüsün etkilenmesi zayıflamış durumda' diye konuştu.
Varyant virüsün antikordan etkilenmesinin azaldığını belirten Prof. Dr. Özlü, sözlerini şöyle sürdürdü:
'Bazı çalışmalara göre onda bir etkilenme ortaya çıktı. Hala etkileniyor ama endişe verici bir durum. Bu durum devam eder mi? Yeni mutasyonlar ortaya çıkar mı? Bir süre sonra bu virüs oluşan bağışıklıktan hiç etkilenmeyecek duruma evrilir mi? gibi konularda endişelerimiz var ancak henüz bu yönde bir bilgi yok. Dikkatli olmamız gerekiyor. Esas olan şey tedbirlerdir. Mutasyon geçirirse geçirsin bu virüse kol kanat takacak değil. Virüs kendiliğinden bize bulaşmaz. Virüsü bize bir başka kişi bulaştıracaktır. Bu nedenle tedbirlere uyarsak bu durumu engelleyebiliriz.'
Prof. Dr. Tevfik Özlü, mutasyona uğrayan virüsü durdurmak için de alınması gereken tedbirleri şöyle sıraladı;
Maskeyi usulüne uygun takın. Kullandığınız maske üç katlı ve filtreli olmalıdır.
Sosyal alanlarda maskesiz dolaşmayın.
Yalnızca sizin maske takmanız korumaz, çevrenizdeki insanların da maske takmış olmasına dikkat edin.
Mesafeyi her zaman, her yerde, herkesle koruyun. Diğer insanlarla aranıza iki metrelik bir mesafe olmasına özen gösterin.
Kapalı ve iyi havalandırılmamış ortamlara girmeyin.
Davet ve ziyafetler sırasında yeme içme esnasında maske çıkarıldığı için mesafe de korunmadığından bulaş olabiliyor. Bu ortamlardan bir süre uzak durun.
Çalıştığım iş yerinde özellikle maskeyi çıkartıp giriyorlar. Uyarınca da 'bende bi şey yok yiğenim gorkman' diyolar. Bizim milletimiz rğitilmediği sürece bu virüs bizim yoldaşımız olur.